Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તત્વાવબોધ
sh
૭૫
રાગ દ્વેષથી થવાવાળા હોવાથી ખોટા અને દેહાકૃતિઓને ધારણ કરવાવાળા કાળના પ્રવાહઅશુદ્ધ હોય છે. જો કે પ્રશસ્ત રાગ ગૌતમ- માં તણાતા સકર્મક આત્માઓમાં પ્રશસ્ત સ્વામીની જેમ આત્મશ્રય કરવામાં ઉપયોગી રાગ નહિં પણ કામ તથા નેહરાગ હોઈ સાધનભૂત થઈ શકે છે તે પણ દેહદ્વારા શકે છે અને તે સનેહ અંશમાત્ર પણ શુભ થયેલ હોવાથી સંપૂર્ણ વિકાસ-કેવળજ્ઞાન મેળ હોય તે પુન્ય બાંધી શકે છે પણ નિર્જરાનું વવામાં બાધકર્તા થઈ પડે છે. જે ગૌતમ- કારણ બની શકે નહિ. દેવ, ગુરુ, ધર્મ ઉપરના
સ્વામીને પ્રભુ ઉપર રાગ હતું તે સાચે પ્રશસ્ત રાગને નેહરાગ કહી શકાય, તેમાં જે કંઈક તદન વિશુદ્ધ હતા, કારણ કે પ્રભુશ્રી સંપૂર્ણ અંશે શુદ્ધિ હોય છે તે પ્રશસ્ત કહી શકાય વિકાશી-શુદ્ધ આત્મા–વીતરાગી પરમ ઉચ્ચ પણ જે પક્ષપાતથી સ્વાર્થગતિ હોય તે પુરુષ હતા અને ગૌતમસ્વામી ક્ષીણપ્રાય-કષાયી- કેવળ નેહરાગ જ કહેવાય. અપ્રમત્ત ગુણસ્થાનના સ્વામી એટલે તેમને રાગ
આ પ્રમાણે કાળના પ્રવાહમાં ઘસડાતાં તદન શુદ્ધ આત્માને મુખ્ય રાખીને અને દેહને ગૌણ કરીને હતું એટલે પ્રભુના આત્મામાં
જેના અનેક જીવન ઘસાઈને ત્રુટી ગયાં પણ
રાગદ્વેષ ઘસાઈને ત્રુટ્યા નહિ. જેથી કરી તન્મયતા હોવાથી આત્માને વિકાસ સાધવામાં ઉપયોગી નિવડયો હતે. પ્રભુશ્રી મહાવીર અને
જીને નવાં જીવન મેળવી ફરી ફરી નવા
જન્મ ધારણ કરવા પડે છે. જન્મથી લઈને ગૌતમ પરમ પવિત્ર અને ઉચ્ચ આત્માઓ હતા એટલે મૈતમને રાગ રાખીને પણ વિકાશ
અત્યાર સુધીમાં કાળના પ્રવાહના ઘસારાથી સાધવામાં અંશમાત્ર પણ અડચણ આવી નથી
આપણું જીવન ઘસાઈને પાતળાં પડી ગયાં પણ
કષાયવિષય પાતળા પડયા નહિ તે નવું જીવન પરંતુ નીચી કેટીના કે જેમણે ચોથા ગુણ
મેળવી ફરી નવી દેહાકૃતિ મેળવીને સંસારમાં સ્થાન જેટલી પણ અધ્યવસાય શુદ્ધિથી આત્મશુદ્ધિ ન મેળવી હોય એવાઓના રાગમાં
અવતરવાનું સૂચવે છે, તો પણ કષાય વિષય શુદ્ધિનો અંશ અત્યંત અલ્પ પ્રમાણમાં પણ
બેટા છે, આત્મિક ગુણેને ઢાંકવાવાળા છે, હોઈ શકે નહિં માટે તેને જે પ્રશસ્ત કહે છે '
વિકાસના બાધક છે, આટલે પણ ઉપયોગ
રહે અને વિકાસની રુચિ રહેવી તે મિથ્યાતે ભૂલે છે, કારણ કે આવા પ્રશસ્ત રાગવાળાઓને
ત્વની મંદતા સૂચવે છે એટલે વધુ વાર સંસારમાં રાગ મોહસ્વરૂપ હોવાથી શ્રેષથી દૂષિત હોય છે. અર્થાત્ જેના ઉપર રાગ હોય છે તેનાથી
અવતરવાનું નથી એમ અનુમાન કરી શકાય. ઇતર વ્યક્તિઓ ઉપર દ્વેષ, વૈર-વિધિ હોય
કાળના પ્રવાહમાં મધ્યભાગમાંથી કિનારાની છે. ગૌતમસ્વામીને પ્રભુ ઉપર રાગ હતો અને
નજદિક ગયા હઈશું એમ પ્રભુના વચનની
સાથે સરખાવી શકાય, માટે કંઈક આત્માની બીજા પ્રાણીઓ ઉપર સમભાવ હતો એટલે જ
સમુખ થયા હઈશું એમ અટકળ કરીને કાંઈક તેમનો રાગ પ્રશસ્ત, ઉત્તમ હતા. મિથ્યાત્વ
ગુસ્થાનમાં રહેલાઓમાં એ સમભાવ હતો સંતોષ મનાય ખરો. નથી. એમના રાગમાં દેહને પ્રધાનતા આપ વિભાવ પર્યાયરૂપ માનવ દેહ તથા કૃત્રિમ વામાં આવેલી હોય છે. અને મિથ્યા પ્રશંસા નામને જ આત્મસ્વરૂપ માની તેની પ્રસિદ્ધિ, આદિ સ્વાર્થરૂપ આશંસા દોષોથી ભરેલી લાગ- મોટાઈ, માન, પ્રતિષ્ઠા, સદ્ધિ, ગૌરવતા, પૂજા ણીઓ અને રાગ હોય છે માટે ભાવમાં અનેક વિગેરેને માટે માયાપ્રપંચ, કાવાદાવા કરવા,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531553 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 047 Ank 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 26 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |