________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
આટલી ઉમ્મરે પણ તેઓ સભાના ધ્રુવબિંદુરૂપ રચનાત્મક કાર્ય કરી રહ્યા છે તે જૈન સમાજના ધન્યવાદને પાત્ર છે; પરંતુ સભાએ સીરીઝ વિગેરેની જે જવાબદારીઓ સ્વીકારેલી છે તેને ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિગત કરવા માટે સંસ્કાર પેઢીને તૈયાર કરવા નમ્ર સૂચના છે. સભાનો સુવર્ણ મહોત્સવ ઉજવવા માટે કમીટીની નીમણુંક થઈ ગયેલ છે અને તે પ્રબંધ નવા વર્ષમાં વહેલી તકે થાય તે ઈષ્ટ છે; જેથી સભાની કાર્યવાહીને સવિશેષ વેગ મળે તે માટે પ્રસ્તુત કમીટીને નમ્ર સૂચના છે. પ્રસંગોપાત મહાસભાના પ્રમુખ પટ્ટાભી સીતારામૈચ્યાના તાજા વાક્યોની યાદ સભાના સંચાલકોને સૂચવવાનું ઉચિત ધારૂં છું “જેમ આજના સૂર્યોદયમાં ગઈ કાલનો પ્રકાશ ભૂલી શકાતો નથી તેમ જૂની પેઢી અને યુવાન પેઢી એકમેકને વિસારી શકશે નહિ. દિક્કાલ એક એ કૂવે છે જેમાં સદાય ઉત્સાહનાં પાણી છલકતાં રહે છે; નૈતિક જગતમાં આપણે મશાલધારીઓ છીએ; અને આપણું જીવન્ત પરમાણુઓ પ્રકાશને ઝબકારે મૂકી જાય છે; આપણે અદશ્ય થઈએ તે પહેલાં-આપણુ પછી યુવાન પેઢીને તૈયાર કરી કાર્ય સુપરત કરીએ. ” અંતિમ પ્રાર્થના
વૈરાગ્યશતકમાં અનિત્ય ભાવનાની દષ્ટિએ એક રૂપક છે જેમાં “ચંદ્ર અને સૂર્યરૂપ બે બળદ દિવસ અને રાત્રિરૂપ ઘટિકાઓ દ્વારા મનુષ્યના જીવન-કૃપમાંથી આયુષ્યરૂપ પાણીને બહાર કાઢી કાળરૂપ અરહટ્ટ( રેટ)ને ચલાવ્યા કરે છે.” મતલબ કે ત્યાં પાંચ કારણોમાં વ્યવહાર કાળની મુખ્યતા દર્શાવેલી છે. શ્રી ભગવતી સૂત્રમાં શ્રી ગૌતમસ્વામીજીના પ્રશ્નના ઉત્તરમાં શ્રી મહાવીર પરમાત્માએ જીવ અને અજીવના પર્યાયરૂપે-નિશ્ચય નથીકાળ દ્રવ્યને કહેલું છે; વ્યવહા૨ દૃષ્ટિએ તો એક સમયથી પુગલપરાવર્ત સુધીની કાળગણના છે; પરંતુ નિશ્ચય દષ્ટિએ આત્માના પર્યાયે ક્ષણે ક્ષણે પલટાતા (Evervarying ) જાય છે; અનાદિકાળથી આત્માના પર્યાય ભિન્ન ભિન્ન શરીરરૂપે અથવા અન્યરૂપે પલટાતા આવ્યા છે; અનંત કાળને આત્મા પચાવી ગયેલ છે પરંતુ આત્માને કાળ ગ્રસી શક્ય નથી-શકશે નહિ; દ્રવ્ય દષ્ટિએ અનાદિકાળથી એક અને અખંડરૂપે રહેતા આત્મા આખા વિશ્વમાં શાશ્વત જીવન અનુભવે છે; આ વસ્તુસ્થિતિને અનુરૂપ સ્વ. સાક્ષર શ્રી નરસિંહરાવ મૃત્યુને જરા થોભવા માટે અન્યાક્તિ કરતાં કહે છે કે
“સુખ કેશ હજી ભરીઆ ન પૂરા, હજી ગાન બધાં મુજ છે અધૂરાં;
મુજ અબુ હજી સઘળાં ન ઢળ્યાં, પળવાર જ મોત તું થોભ્ય ભલા.”
આ અન્યક્તિ પછી સ્મરણસંહિતામાં કહે છે કે –“દીઠું જીવન તત્વ સનાતનમૃત્યુ મરી ગયું રે લોલ”—ત્યારે તેમાંથી પ્રશ્ન થાય છે કે મૃત્યુ મરી જાય તેને ઉપાય શું? શ્રીમદ્ ઉમાસ્વાતિ વાચક તત્ત્વાર્થ ભાષ્યમાં કહે છે કે-કર્મના કલેશથી છૂટવું એ જ મૃત્યુના મારણને ઉપાય છે. આ ખરેખર મનુષ્ય પૂર્વ સંસ્કારોને વારસે લઈને જમે છે. તે જુગજૂને મુસાફર તથા ઘણું દેશનો મહાન યાત્રી છે. આ રીતે આત્મા અમર હોવા છતાં પાંચ સમવાને
For Private And Personal Use Only