Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તુ નિન્જા તાર્કિકશિરોમણિ વાદિપ્રભાવક આચાર્ય પ્રવર શ્રી મહૂવાદિ ક્ષમાશ્રમણકૃત
દ્વારા મહાશાસ્ત્ર
લેખકા–મુનિરાજ શ્રી જખ્ખવિજયજી મહારાજ જૈન પરંપરામાં “નયચક્ર' નામ ધરાવતા બે ગ્રંથ છે. એકની રચના વેતાંબર સંપ્રદાયમાં થયેલા આચાર્ય શ્રી મહુવાદિ ક્ષમાશ્રમણે કરેલી છે, જ્યારે બીજાની રચના દિગંબર સંપ્રદાયમાં થયેલા દેવસેનાચાર્યે કરેલી છે. અહીં જે વિષે લખવામાં આવે છે તે આ. શ્રી મહુવાદિ ક્ષમાશ્રમણકૃત નયચક છે.
મનુ મgવા વિનં તા”િ [ સિદિત્તિ ૨ / ૨ા ૩૧ ]-બીજા તાકિકે મહૂવાદી કરતાં ઉતરતા છે” આવા ગૌરવવંતા શબ્દોથી કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય જેમને શ્રેષ્ઠ તાર્કિક તરીકે વર્ણવ્યા છે, અને જેમનું જેનપરંપરામાં “વાદિપ્રભાવક” તરીકે અતિ પ્રસિદ્ધ નામ છે તે મહા તાર્કિક આ. શ્રી મદ્વવાદિ ક્ષમાશ્રમણે આજથી લગભગ ૧૫૦૦ વર્ષ પૂર્વે નયચક્ર” નામના અતિ ગંભીર અને અતિ ગહન એક વિસ્તૃત દાર્શનિક ગ્રંથની રચના કરી છે. આ ગ્રંથનું જેનપરંપરામાં અસાધારણ સ્થાન છે, એટલું જ નહિ પણ સમગ્ર ભારતીય દાર્શનિક સાહિત્યમાં પણ તેનું સ્થાન અદ્વિતીય ગણી શકાય તેમ છે.
જો કે આ ગ્રંથ તરફ જૈન વિદ્વાનોનું ધ્યાન પહેલેથી ખેંચાયેલું છે જ, તે પણ કેટલાંક કારણેથી આ ગ્રંથ હજુ સુધી અપ્રસિદ્ધ અવસ્થામાં જ છે. હમણાં હમણાં એને સંશોધનની દિશામાં પ્રયત્ન શરૂ થઈ ચૂક્યા છે, એ આનંદની વાત છે. આ ગ્રંથની હસ્તલિખિત પ્રતિ ભિન્ન ભિન્ન જૈન ગ્રંથસંગ્રહોમાં-ખાસ કરીને ગુજરાતના ગ્રંથસંગ્રહમાં મળી આવે છે.
એમ લાગે છે કે-આજથી ત્રણસો વર્ષ પૂર્વે તો આ ગ્રંથ લગભગ દુબાપ જ હતો. એ જ કારણને લીધે આ વિરલ ગ્રંથની જે કોઈ એક પ્રતિ, સમર્થ થતધર પુનિતનામધેય વાચકવર શ્રી યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયના જોવામાં આવી, તે ઉપરથી તેઓશ્રીએ અતિ ઉત્સાહ અને પરિશ્રમપૂર્વક એક નવીન શુદ્ધ નકલ તૈયાર કરી હતી. આજના આપણું જ્ઞાનભંડારમાં મળી આવતી આ ગ્રંથની સંખ્યાબંધ પ્રતિએ સાક્ષાત્ કે પરંપરાએ ઉપાધ્યાયશ્રીએ તૈયાર કરેલી પ્રતિની જ નકલો અથવા પ્રતિકૃતિઓ છે. આ હકીકત કેટલીક પ્રતિઓના આદિઅંતમાં આવતા ઉલ્લેખોને આધારે સ્પષ્ટ જાણી શકાય છે. પ્રશ્યનામધેય પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજ્યજી મહારાજના પ્રયત્નથી કેટલીક પ્રતિએ હું સંશોધન માટે મેળવી શક્યો છું, તેમાં પાટણ, વિજાપુર તથા કાશીથી આવેલ પ્રતિઓની આદિમાં નીચે મુજબ ઉલ્લેખ છે–
મgશ્રી વિનવજૂરીugવારણારશ્રી દ્યાવિશાળgrfeતથીलाभविजयगणिशिष्यपण्डितश्री जीनविजयसतीर्थपण्डित श्री नविजयगणिगुरुभ्यो नमः ॥
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531534 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 045 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1947 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |