________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રીમાન યશવિજય
૨૨૧
તલસ્પશી સૂમ મીમાંસા કરી, પ્રભુના ગુણ ભરેલી જ છે, પણ તેમાં ચાવવાની મહેનત તિશયથી ઉપજતી પરમ પ્રીતિમય ભક્તિ અત્ર કરવી પડે તેમ છે, તે જ તેની અમૃત સમી મુખ્યપણે ગાવામાં આવી છે. શ્રી દેવચંદ્રજીની મીઠાશની ખબર પડે. અર્થાત જેમ જેમ શેરશિલી પ્રથમ દર્શને કંઈક કઠિન, અર્થઘન ને ડીનું ચર્વણ થાય-ચાવવામાં આવે તેમ તેમ પ્રૌઢ છે, અને તેમાં એજ ગુણની પ્રધાનતા તેમાંથી રસ આવે, તેની પેઠે જેમ જેમ આ છે; છતાં જેમ જેમ અવગાહન કરીએ-ઊંડા ભકિતરસ ભંડાર સ્તવને ઊંડા ઉતરી આવઊતરીએ, તેમ તેમ ઉચ્ચ કવિત્વના ચમત્કાર ગાવામાં આવે, તેમ તેમ તેમાંથી રસનિષ્પત્તિ યુત ઊંડા ભક્તિરસ પ્રવાહવાળી તે પ્રતીત થયા જ કરે-એર ને ઓર મીઠાશ આવ્યા જ કરે. થાય છે. શ્રી. દેવચંદ્રજીને ભવ્ય જનને
શ્રીમાન ચવિજયજીની કવિતા શેરડીના ભાવવાહી સંદેશે છે કે –
તાજા રસ જેવી છે. અને તેનું યથેચ૭ મધુર “નિર્મળ તત્વચિ થઈ રે અમૃતપાન સહુ કોઈ તત્કાળ સુગમતાથી કરી
મન મોહના રે લાલ. શકે એમ છે, તેમાં તકલીફ પડતી નથી. કરજો જિનપતિ ભક્તિ રે, ભક્તિરસ જાહનવી
' ભવિ બોહના રે લાલ, આ જાગતી જ્યોત જેવા આ ત્રણેય સભ્યદેવચંદ્ર પદ પામશે રે, મન ' દષ્ટિ ભક્તરાજેએ ઉત્તમ ભક્તિરસની જાહ્નવી
સુયશ મહેાદય યુક્તિ રે, ભવિ” વહાવી, આપણને તેમાં નિરંતર નિમજજન શ્રી. યશોવિજયજીની સ્તવનાવલીમાં પ્રેમ કરી પાવન થવાની અનુકૂળતા કરી આપીને લક્ષણા ભક્તિ મુખ્યપણે વર્ણવી હોઈ, તે પરમ આપણું પર પરમ ઉપકાર કર્યો છે. ભાગ્યવંત પ્રેમરસ પ્રવાહથી છલકાતી છે. તેની શૈલી જ હોય તે જ તેમાં નિમજજન કરી અવશ્ય આબાલવૃદ્ધ સમજી શકે એવી અત્યંત સરલ પાવન થાય છે ને યથેચ્છ આત્માનંદ લુંટે છે. મીઠાશવાળી ને સુપ્રસન્ન હોઈ, સાવ સાદી છે, અત્રે શ્રી યશોવિજયજીના ભક્તિરસમય છતાં ઉત્તમ કવિત્વમય પ્રસાદ ને માધુર્ય ગુણથી સ્તવનેમાંથી બે ત્રણ ઉદાહરણ લઈએ, તે પરથી સંપન્ન છે, ઉત્તમ ભક્તિરસમાં નિમજજન આપણને આ સુપ્રતીત થશેકરાવે એવી છે.
અજિત જિર્ણદશું પ્રીતડી, આ પરમ ભક્ત-ત્રિમૂર્તિની તુલના માટે મુજ ન ગમે બીજાને સંગ કે. ” એક સ્થલ દ્રષ્ટાંત યજીએ તે શ્રી આનંદઘનજીની કૃતિ સાકરના ઘન જેવી-ચોસલા “કાળ લબ્ધિ મુજ મત ગણે, જેવી છે; અર્થાત્ જેમ જેમ ચગળીએ તેમ ભાવ લબ્ધિ તુમ હાથે રે, મીઠાશ આવ્યા જ કરે છે, અને તેમાં પરિશ્રમ લથડતું પણ ગજ બચ્ચું, પડતું નથી, તેના અમૃતપાનથી તન-મનને ગાજે ગજવર સાથે રે, થાક ઉતરી જાય છે.
શ્રી. દેવચંદ્રજીની કૃતિ શેરડીના ટુકડા “લઘુ પણ હં તુમ મન નવિ માવું રે, જેવી છે. એટલે તેમાં મીઠાશ તો સર્વ પ્રદેશ જગગુરુ તુમને દિલમાં લાવું રે !
For Private And Personal Use Only