Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી સિહાસેનસૂરિના ઉપલબ્ધ અને સંક્ષિપ્ત પરિચય.
૧૫૧
w
w
ww
~~~~
~
~
~
~~
~
~~
~
~
~~
~
છે, અને અસ્તિત્વાદિ છ પક્ષે સાચા છે. આ આ ગ્રંથ પ્રાકૃતમાં બનાવે, તેનું શું કારણ? બીના સ્પષ્ટ અપેક્ષા જણાવવાપૂર્વક સમજાવી, વગેરે પ્રશ્નોને ખુલાસો કરતાં કેટલાક વિદ્વાને પદ-૫૭-૫૮-૫૯-મી ગાથામાં અનેકાંતદષ્ટિ જણાવે કે-આ સમિતિ તર્કની રચનાને અંગે તરફ લક્ષ ન રાખવાથી કયા કયા દેશે આવે દીર્ધદષ્ટિથી વિચાર કરતાં જણાય છે કે-જૈનછે? આ પ્રશ્નને વિસ્તારથી ખુલાસો કરી, ૬૦ દર્શનને માનનારા જીવો પોતાની તર્કશક્તિને મી ગાથામાં અનેકાંત શિલીએ પદાર્થની પ્રરૂપણું ખીલવે, અને સાંખ્યદર્શન વગેરે દર્શનમાં કરતાં કઈ કઈ આઠ બાબતો જરૂર લક્ષમાં મનાયલા તો એ ખરી રીતે તત્ત્વસ્વરૂપ રાખવી જોઈએ? તે જણાવી, ૬૧-૬૨-મી નથી, અને જેનદનમાં માનેલા તો એ જ ગાથામાં એકેક નયની પ્રધાનતાવાળાં સૂત્ર સત્ય ત છે, આ બે મુદ્દાને સંપૂર્ણ પ્રચાર ભણાને સૂત્રધર બનેલા છો કેવા કહેવાય? કરવા માટે શ્રી દિવાકરજી મહારાજે પ્રસ્તુત તેઓ અનેકાંતદષ્ટિના વિનાશક છે, એમ (સમ્મતિતર્ક) પ્રકરણની રચના કરી હોય. અહીં જણાવી ૬૩–મી ગાથામાં શાસ્ત્રની પ્રરૂપણ પ્રસંગાનુપ્રસંગે તે કાળે હયાતી ધરાવતા કરનાર ભવ્ય જીવે કેવા પ્રકારની યોગ્યતા અન્ય દર્શનોની પણ તટસ્થ દષ્ટિએ દીર્ઘ સમામેળવવી જોઈએ ? આ પ્રશ્નનો ખુલાસો કર્યો લોચના કરી સ્યાદ્વાદ શૈલીની આગળ તે સર્વની છે. ૬૪-૬૫-મી ગાથામાં સૂત્રનાં જ્ઞાન પરિસ્થિતિ કેવા સ્વરૂપને ધારણ કરે છે? વગેરે કરતાં અર્થ જ્ઞાનની વધારે જરૂરિયાત, અને બીના માર્મિક શબ્દમાં જણાવી અનેકાંતતરના પૂર્ણ નિશ્ચિત જ્ઞાનને નહિ ધારણ દર્શનને મહિમા વધાર્યો છે. શ્રી જેન્દ્ર શાસકરનારા અકુશલ જી શાસ્ત્રની પ્રરૂપણ કરે, નમાં સમ્મતિતર્ક ઉચ્ચ કેટીને એક અપૂર્વ તે તે જિનશાસનની વિડંબના કરનારા જાણવા. દાર્શનિક ગ્રંથ અને મહાપ્રભાવક ગ્રંથ ગણાય આ બીના યથાર્થ રીતે સમજાવી ૬૬-૬૭ મી છે, એમ નિશીથ ભાષ્યની ચૂર્ણિમાં પહેલા ઉદ્દે ગાથામાં સિદ્ધાંતને પ્રત્યેનીક કેશુ? અને કયા શામાં તથા પૂજ્યશ્રી હરિભદ્રસૂરિજી ઉપાધ્યાય, જો વ્રતાદિનું ફળ યથાર્થ સમજતા નથી ? શ્રી યશોવિજયજી મહારાજ વગેરે મહાપુરુષોએ આ બીના સ્પષ્ટ જણાવી ૬૮મી ગાથામાં પણ પંચવર્તા-ધર્મ પરીક્ષા-વ્યગુણપયોયના કેવા પ્રકારના જ્ઞાન-ક્રિયા જન્માદિના દુખેથી રાસ વગેરેમાં જણાવ્યું છે. તે ઉપરાંત પ્રસંગે જીવને નિર્ભય બનાવે? આ પ્રશ્નનો ખુલાસે પ્રસંગે વિચારોની શ્રોતાના અને પાઠકના કરી, આ ત્રીજા કાંડની છેલ્લી ૬૯ મી ગાથામાં હદયમાં પરમ ઉપાદેયતા સાબિત કરવા માટે શ્રી જિનવચનને અસાધારણ-સાર્થક ત્રણ વિશે તેમણે સમ્મતિના પાઠો જણાવ્યા છે. તેમાં ષણો આપીને તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ જણાવી ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજને તે ગ્રંથકારે છેવટે ભક્તિ-બહુમાન ધારણ કરી આ સમ્મતિ ઉપર અપૂર્વ દૃઢ શ્રદ્ધા હતી. જણાવ્યું કે-પૂજ્ય જિનવચનનું ભદ્ર છે. તેમાં પ્રમાણ એ છે કે–પિતાના ગ્રંથોમાં જુદા
આ રીતે પહેલા કાંડમાં નયની અને બીજા જુદા પ્રસંગે સમ્મતિની ગાથાઓ સાક્ષિપાઠ કાંડમાં જ્ઞાનની પ્રરૂપણું જણાવી ત્રીજા કાંડમાં તરીકે મૂકીને તેની સાથે તેનું વિવરણ કરી રેયની વિચારણા કરી છે. ચાલુ પ્રસંગે એ પણું રહસ્ય પણ જણાવેલું છે. આવી ગાથાઓ સાથે સમજવું જરૂરી છે કે શ્રી દિવાકરજીમહારાજએ વિવરણ ભેગું કરીએ તો ખુશીથી સમ્મતિબીજા ગ્રંથે પ્રાયે સંસ્કૃત ભાષામાં બનાવ્યા ને વિવરણ તૈયાર થઈ શકે એમ સંભવે છે. પૂજ્ય
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531521 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 044 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |