________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યની જીવન-ઝરમર
૭ સત્ય ધર્મની દલીલ–સમજાવટ અને પ્રેમ દિવ્ય ઔષધિની પિછાન થતી નથી તેમ આ દાખવવા છતાં એ સામે માણસ સત્ય ધર્મ ના યુગમાં કેટલાક ધર્માન્તરો–બીજા બીજા ધર્મોસ્વીકારે તો પણ એના ઉપર ક્રોધ, ઠેષ કે અસૂયા થી સત્ય ધમ આચ્છાદિત થઈ રહ્યો છે, થઈ ન રાખે. બસ એવા ઉપર દયા, કરુણા, ગયો છે; પરંતુ સમગ્ર ધર્મોના સેવનથી દર્ભમાધ્ય અને ઉપેક્ષા રાખે. સત્ય ધર્મના મિશ્રિત દિવ્ય ઔષધીની પ્રાપ્તિની જેમ કોઈને પ્રચાર માટે માથા, કપટ અને શઠ પ્રતિ શુદ્ધ ધર્મની પ્રાપ્તિ થઈ જાય છે. શાઠયંને ઉપયોગ ન કરે, કિન્તુ “શ પ્રતિ અંતમાં– સત્યમાચરેત ” ની નીતિ રાખે.
રાજન! ધર્મ તો મનુષ્યને આત્મિક શાંતિ, ૮ સદાચારી, પવિત્ર હદયી, સરલ, અ૯પ- સમભાવ અને જીવનની સાચી અસ્મિતાને કષાયી, ઉદાર, સહૃદયી, ધર્માનુરાગી, અહિંસા, આનંદ લૂંટતાં શીખવે છે. ધર્મશુષ્કતા, રૂક્ષતા સંયમ, તપ અને ત્યાગની મૂર્તિ, દાન, શિયલ કે હદયહીનતા નથી શીખવતો. જે ધર્મ અહિં. તપ અને ભાવના, જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર સા, સત્ય, પ્રેમ, મૈત્રી, કરુણું અને માધ્યસ્થવિગેરે ધર્મયુક્ત હાય.
વૃત્તિ શીખવે છે તે ધર્મ સત્ય ધર્મ કહેવડારાજા–બસ સ્વામિન! આપે કહ્યો એવો જ વવાને યોગ્ય છે. આ સિવાયનાને ધર્મ કહેવા ધર્મ મને ગમે છે. પણ ધર્મશાસ્ત્રો ઘણાં છે, ધર્મ કરતાં ધમભાસ કહેવા ગ્ય છે. પ્રચારકે ઘણું છે, ધર્મો-મ-દર્શન ઘણું છે, અર્થાત મુમુક્ષુ જીવને એ ધર્મોથી સત્ય આમાંથી સત્ય ધમ કઈ રીતે પ્રાપ્ત થાય ? ધર્મની પ્રાપ્તિ થઈ જાય છે. ' સૂરિજી–રાજન ! યદિ ઉપર કહેલ ધર્મ. આ વસ્તુ પ્રબન્ધચિન્તામણીમાં આપી છે. તત્ત્વ સ્વીકારવાની-શોધવાની ઈચ્છા હોય તે જે રીતે આપી છે તે પ્રમાણે અહીં આપું તો મુમુક્ષુ આત્માઓ એ સત્ય-શાશ્વતપરમશાંતિ- સ્થાને જ લેખાશે. પ્રદ ધર્મની ખોજ કરી આત્મકલ્યાણ સાધે છે* આ સંબંધી હું વિસ્તાર તો નથી કરતા પરંતુ શ્રી સિદ્ધરાજે સર્વ દેશના સર્વ દર્શનના માણ
એક વાર સંસારસાગરને તરવાની ઈચ્છાથી પુરાણમાં શંખાખ્યાન અધિકારમાં ચારિ.
સોને દેવ તત્ત્વ, ધર્મ તત્વ અને પાત્ર તત્ત્વ સંજીવનીન્યાય જણાવ્યો છે તે પ્રમાણે મુમુક્ષુ જીવ સત્ય ધર્મ શોધી શકે છે, પામી શકે છે.
જાણવા માટે જુદું જુદું પૂછી જોયું તો દરેકે
- પોતાના મતની સ્તુતિ કરી અને પારકાના મતની જુઓ, તે લેક
નિંદા કરી. આથી રાજાનું મન શંકાને ચક“તિરૂપી ર થા વિશ્વે તજવમ્ ! ડોળે ચડયું અને તેણે હેમાચાર્યને બોલાવી તથાગમુનિન્યુ સો ધમધત ll પિતાની ગૂંચ પૂછી પણ હેમાચાયે ચોદ વિદ્યાપt સમગધનાં સેવનાર રવિન્દ્ર ત્રિના સ્થાનોનાં રહસ્યનો વિચાર કરીને નીચે કારે સુધર્માદિતમાછીfધારિતવર” | પિરાણિક નિર્ણય કહેવા માંડશે. ‘પૂવે એક હે રાજન ! દર્ભાદિ સાથે મળી જવાથી જેમ વેપારીએ પહેલાં પરણેલી પોતાની સ્ત્રીને તજી
* દઈને બધું પોતાની રાખેલી સ્ત્રીને આપી દીધું. * આટલે ભાગ સામાન્ય જીવના ધર્મબોધ આથી પહેલાં પરણેલી સ્ત્રી હમેશાં પતિને વશ માટે જ અહીં મેં રજુ કર્યો છે-લખ્યો છે. કરવાનું કામ જાકારોને પૂછયા કરતી. એક
For Private And Personal Use Only