________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પર
www.kobatirth.org
(૭)
ભિખારીની શિક્ષા-Instructing beggars ભિખારી ભીખદ્વારા ઘેર ઘેર ફરતાં ભીખ માગતા નથી પણ શિક્ષાપાઠ આપે છે. દરરોજ આપા, આપા, ઢા, દા. ન દેનારાના ફળ આવા ( મારા જેવા) થાય છે.
(
વહેવારુ ડાહ્યો માણસ ગમે તે મામતમાંથી સાશ અથ કાઢે છે, ત્યારે મૂર્ખ માણસ સારામાં સારી હકીકતને વિરૂપ અને બેધારી કે એસૂર મનાવી દે છે. જેમ દુનિયામાં ધાન્યને ધૂળ કરીને ખાનારા જોવામાં આવે છે તેમ સુઘડ આ ધૂળને ધાન્ય કરી ખવરાવી શકે છે, નદીના પાંચીકાનું શાક બનાવી સ્વાદિષ્ટ વાની પૂરી પાડી શકે છે. એમાં ચતુરાઇ, આવડત અને ઉચ્ચગ્રાહી માનસિક વલણુના મહિમા જરૂર દેખાઇ આવે છે. તેના હૃષ્ટાંતરૂપે એક વાત છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એ રીતે અવલાકતા ભીખ માગનાર પણ યાચક નથી, પશુ એ આપા શિક્ષાગુરુ છે, એ આપણા ઉપદેશકે છે, એ આપણા હિત. માર્ગદર્શક છે. એ કહે છે કે મારા અન્નદાતા ! મારા શેઠ! મારા મુર્ખ્ખી ! તમને કુના પ્રભાવે કે કુદરતની કૃપાએ લક્ષ્મી મળી છે, તમે સાધનવાળા છે, તમારે ત્યાં છપ્પન ઉપર લેરી વાગે છે, તમારે ત્યાં ક્રોડ ધનની નિશાની મતાવનાર ધજાઓ ઊડે છે, તમે અડેજાએ કહેવા
છે
તે તમે આપા, દા, લક્ષ્મીના લ્હાવા લઇ લેા. તમે શુભ ક્રિયા કરી સારાં કર્મોને પિરણામે સંપત્તિ સાધનવાળા થયા છે તેા તેને અંગે મારા જેવાને આપે. દુનિયાનાં દુઃખા દૂર કરા, સાહિત્ય કેળવણીની સ ંસ્થા કાઢા, ધનને સારી કમાઈના લાભ લે, ખરચા, વાવરે, દાનવીર થઇ જાએ, અને નહિ આપે તે એનાં ફળ કેવાં થશે તે જાણી લેવા મારી સામું જુએ. નહિ આપે! તા મારા જેવા થશેા,
આપણી સામે ઊભા રહી, ઘરને આંગણે કકળાટ અને દુઃખની લાગણી બતાવનાર ભિખા
ખરી રીતે આપણા ઉપદેશદાતા છે. ઉપદેશ આપનાર જ્ઞાની આપણને કોઇ વસ્તુ રીકડી કે ઉધાર આપતા નથી, પણ એ પૃથક્કરણદ્વારા આપણને ચાખવટ કરી આપે છે, વસ્તુ કે સબંધને એના સાદા અને સાચા આકારમાં ખતાવે છે, વસ્તુની અંદરના મર્મીને આપણી પાસે પ્રકટ કરે છે અને નવાં દૃષ્ટિઅિદુથી વસ્તુ કે સંબંધને આપણને દેખાડે છે. આપણે મુ ઝયા હાઇએ ત્યાં એ માદન કરાવે છે, આપણે ઉપર ઉપરના વ્યામાહમાં પડયા હાઇએ ત્યાં એ આપણને અંદર જોતા કરે છે, આપણે સામાને જોતાં હૈાઇએ ત્યાં એ પાતાને અંદર જોતાં શીખવે છે.
રીને ભિખારી ન માનવા ઘટે. એ તા ખરે-ખીન પાસે હાથ લંબાવવા પડશે. મેં આપ્યુ નથી, તેથી આવા થયેા છું. તમારે મારા જેવા થવુ' હાય તેા રાખી મૂકો, ભરી રાખા, સંઘરા કરા, ચાકી કરા. અંતે તમે મારા જેવા ( ભિખારી ) થશેા. ન દેનાર મારા જેવા થાય છે, મુઠ્ઠી વાળી બેસી જનાર અ ંતે મૂકીને ચાલ્યા જાય છે અને પછી એ હાથ લાંમા કરી અમારી જેમ ભીખ માંગે છે, પરવશ પરાશ્રયી અવતાર રગીરગીને પૂરા કરે છે. એવા ન થવું હાય તા ઉદાર ખનેા. આવી શિખામણુ આપનાર ભિખારી આપણને ઠેકાણે રાખે છે, દાનના મહિમા શીખવે છે, વખતસરની ચેતવણી આપે છે અને દાન આપવા પ્રેરણા કરી સાચુ રહસ્ય શીખવે છે.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
बोधयन्ति न याचन्ते, भिक्षाद्वारा गृहे गृहे । दीयतां दीयतां नित्यमदातुः फलमीदृशम् ॥