Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શેક-મોહની નિવૃત્તિનો ઉપાય. જે மறைமறைமலையமாமரருமாரும்
અનુ:–“અભ્યાસી શામાં શોક-મેહને જ મુખ્ય સંસાર સંભવ છે, કેમકે એ જ સઘળા અનર્થોનું માનવામાં આવ્યું છે. “તત્ર વો મો : મૂળ છે. શોક મેહને લઈને જેના વિવેકરોજ પામguત' એ શ્રુતિમાં એમ વિજ્ઞાનને પરિભવ થઈ જાય છે તેનાથી બતાવવામાં આવ્યું છે કે એકત્વદર્શી તત્વ- કર્તવ્યાકર્તવ્યને નિર્ણય નથી થઈ શક્ત. નિષ્ઠ પુરુષને માટે શકેપલક્ષિત સંસારનું પહેલાં તે ત્યાં અકર્તવ્યમાં પ્રવૃત્તિ અને અસ્તિત્વ જ નથી રહેતું. શેક દૂર કરવા માટે કર્તવ્યની ઉપેક્ષા થાય છે. કેઈ વખત અહંગીતાશાસ્ત્રની પણ પ્રવૃત્તિ પરિલક્ષિત થયેલી છે. કાર યુક્ત પ્રવૃત્તિ પણ થાય છે. એટલે તાપ “અરોરા નવરાોવસ્ત્ર' થી શેક કર- ચિંતા-સંતાપથી થાય છે તેટલે દાવાનલના વાનું અાગ્ય બતાવવામાં આવ્યું છે. “મેર તાપથી પણ નથી થતું. ખરેખર ચિંતા
વિતુર્મણિ, તક જ જાિના” વગેરે અત્યંત દારૂણ છે. એને ઓષધિ કે લંઘનેથી વચનવડે પણ શોકના પરિહારનો જ પ્રયત્ન અંત નથી આવતું. એટલું જ નહિ પણ કરવામાં આવ્યો છે. અને પોતે પણ શોક. કોઈપણ પ્રકારે તે કાર્યો મુશ્કેલ છે. ચિન્તા સંવિન બનીને કહ્યું છે કે “હે ભગવાન! જવર મનુષ્યની સુધા, નિદ્રા, શક્તિ-સર્વનું સંસારમાં એવી કેઈપણ સંપત્તિ કે ઉન્નતિ હરણ કરી લે છે. રૂ૫, ઉત્સાહ, બુદ્ધિ, શોભા નથી કે જે મારા શોકનું અપાકરણ કરી શકે !
કી તેમજ જીવનને પણ સંકટમાં નાખી દે છે. ખરેખર શક ભારે ઉત્તેજક વસ્તુ છે. એનું
અઠવાડિયું વીત્યા પછી જવર કર્ણ થાય છે, બીજું નામ છે ચિન્તા. તે તે સર્વત્ર છે.
છે પરંતુ ચિંતા જવર હરહમેશ નવીનતા જ
પ્રાપ્ત કરે છે. મેટા ધવંતરીને પણ તેમાં મહાત્મા તુલસીદાસજી તે કહે છે કે એવા
સફલતા નથી મળતી. ચરકને સંચાર પણ પ્રાણી ઘણું શેડા જોવામાં આવશે કે જેને ચિંતારૂપી સાપણે ડખ ન માર્યો હોય અને
ત્યાં બેકાર છે. ચિંતા વર દૂર કરવામાં અશ્વિની જેના ઉપર માયા ને વ્યાપી હોય.
કુમાર પણ સફળ નથી થતા. ચિંતા સાપિની કાહિ ન ખાયા;
अहो देवाग्निदवथुस्तथा मां न स बाधते । કો જગ જાહિ ન વ્યાપી માયા.
बाघते तु यथा चित्ते चिन्तासंतापसंततिः॥ ચિત્તાથી જર્જરિત થયેલ અંત:કરણવાળ સુમુt guiક્રિશ્ચિત્તા સૂર્તઃ સુરાહના પ્રાણી કે પુરુષાર્થ માટે લાયક નથી રહેતો, નમે યૌવન વાન વાવૈવરાસા જે વૃક્ષના મૂળમાં અગ્નિ જાજ્વલ્યમાન થઈ વિત્તાવો મનુષ્કાળાં જુદાં તિજ્ઞ શરું દત્તા રહ્યો હોય છે ત્યાં ખરેખર પલની સુખદ, મુarag = કીવિત ર ન સંરાઃ | શીતળ વાયુપ્રાપ્તિ દુર્લભ છે. વળી શેક જો ચત્તી વધે તીજોર હોય મોહના રહેવાથી અનેક ઉપદ્રવ થવાને અલૌરિતા વીત્ર પ્રત્ય નવા નેતા
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531515 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 044 Ank 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 27 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |