________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભયની સીમા
૨૫
જ્યારે બીજાના મૃત્યુના પ્રસંગે ઉપસ્થિત હીએ નહિં; પરંતુ જન્મ મરણથી આત્મા થાય છે ત્યારે માનવીઓના જીવનપ્રવાહ ઉપર ઘેરાયેલો હોવાથી અનંત જ્ઞાનાદિ પિતાના મતને આછો પછડાયો પડવાથી તેમના મન ગુણોને શુદ્ધતાપૂર્વક સંપૂર્ણ પણે ઉપયોગ ઉપર શેકનું વાદળ ચઢી આવે છે પણ વિષયા- કરી શકતો નથી માટે જન્મ-મરણના કારણભૂત સક્તિના ફૂંકાતા ગાઢ પવનથી તે વાદળ વિખ- કર્મોથી શુદ્ધ થવાને માનવદેહ તથા જીવન રાઈ જાય છે કે તરત જ મતનું વિસ્મરણ થઈ અદ્વિતીય સાધન હોવાથી મોતથી તેનો બચાવ જાય છે અને નિ:શંકપણે વાસના પિષવામાં કરવાને કાળજી રાખે છે અને આત્મશુદ્ધિ અપૂર્ણ લીન બની જાય છે. તેને જ્યારે મોત તેડવા રહી જવાના ભયથી મતથી શંકિત રહે છે. આવે છે ત્યારે થથરી ઉઠે છે અને બેશુદ્ધપણને કદાચ માનવજીવનમાં આત્મવિકાસ સાધતાં ડળ કરે છે તેયે મોત તેને ઉપાડીને ચાલતું અપૂર્ણતા રહી ગઈ હોય અને મૃત્યુ આવીને થાય છે.
ઊભું રહે તે પછી તેને જરાય ભય રાખ્યા મોતને ભૂલ્યા સિવાય માણસ કાંઈ પણ વગર દેહ છોડવાને પિતે તૈયાર થઈ જાય છે, કરી શકે નહિં. ધન કમાવું, સંબંધીઓ- કારણ કે તેને પૂર્ણ શ્રદ્ધા હેય છે કે મેં ની સારસંભાળ લેવી, માતા-પિતા-સ્ત્રી-પુત્ર માનવજીવનને આત્મવિકાસ માટે વાપરીને તેની આદિનું પાલન કરવું, વ્યવહાર જાળવવા કદર કરી છે એટલે મને માનવજીવન ફરીને સમય અને ધનને ઉપયોગ કરે, પણું- ચેકસ મળશે જ અને હું વધુ પ્રમાણમાં એનું સ્વાગત કરવું, અતિથિસત્કાર કરવા આત્મવિકાસ કરી શકીશ. આવા જીવનની કદર વિગેરે ગૃહસ્થ ધર્મનું પાલન કરવાને માટે કરી વિકાસ સાધનારને મત કઈ પગ પ્રકારની મોતને ભૂલવું પડે છે. જે મોતને દષ્ટિ સન્મુખ કનડગત કર્યા સિવાય શાંતિપૂર્વક દેહ છોડવા રાખે તો આમાંનું કશુંય બને નહિં, તોયે દે છે; પણ વિષયાસક્ત પામર પ્રાણી કષાયનીતિપૂર્વક વર્તવાને માટે મતની કાંઈક પ્રેરણા વિષયમાં જીવનને વેડફી નાંખી ઉત્તમ માનવ રહ્યા કરે છે, છતાં વિલાસી માણસે તેને જીવનની અવગણના કરનારને તથા મતનું તિરસ્કાર કરીને અધર્મ તથા અનીતિના આશ્રય નામ સાંભળવા માત્રથી પણ અત્યંત ભય, નીચે રહીને નિ:શંકપણે નિર્દયતામય જીવન ત્રાસ, દુઃખ અને ઉદ્વેગ અનુભવનારને છેવટે બનાવે છે, તેમની સાથે મેત છેવટમાં ઘણી જ મત આવીને અનિચ્છાયે પણ તેનો પ્રાણ સખતાઇથી વતે છે.
હરી લે છે. સાચી અખંડ જીવન જ્યોતિને ઓળખનાર કેટલાક અણજાણુ માનવી માને છે કે, એક આત્મશ્રદ્ધાળુને નિરંતર મેતનું સ્મરણ હોય દિવસ મત આવશે; પણ મત જગતના એક છે તો તેને તેને જરાય ભય હોતું નથીખૂણે પડેલું નથી. સંસારમાં એવું કોઈ સ્થળ કારણ કે તે જાણે છે કે મેતથી આત્માના નથી કે જ્યાં મેત નથી. આખાય સંસારમાં જ્ઞાનાદિ ગુણાનું કાંઈ પણ નુકશાન થતું નથી. વ્યાસ થઈને રહેલું છે, અને તે દરેક વસ્તુના આયુષ્ય કર્મ ક્ષય થવાથી આત્મા તથા દેહના પડછાયાસ્વરૂપ છે. જેને પડછાયો પડે છેસંગના વિયોગ સિવાય મેત જેવી કઈ પછી તે જડ હા કે ચૈતન્ય-તે બધીય વસ્તુ તાવિક વસ્તુ નથી. આ પ્રમાણેની તેની દઢ મતને તાબે છે. જેનો પડછાયો નથી તે શ્રદ્ધા હોવાથી મોત સાંભરવા છતાં પણ તે મે તને તાબે નથી, અર્થાત્ અરૂપી વસ્તુ મતથી
For Private And Personal Use Only