________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુન્યની મહત્વતા.
૭
વતાં ભેગવાયેલા માત્રની નિર્ભર કરે છે અને ક્રોધી જણાય છે તેથી તેની જડાસક્તિનું માપ પાપકર્મ વધુ પ્રમાણમાં અને તીવ્રતર બાંધે છે. કાઢી શકાય છે, કારણ કે ક્રોધ મેહનું અંગ અને ઉપશમ આદિ ભાવમાં વિકાસની પ્રભા છે તે અનુકૂળ વિષયની પ્રાપ્તિ ન થવાથી થાય પ્રગટ થવાથી આત્માની શુદ્ધિ સારી થાય છે. છે. જેને લઈને ધર્મ નિમિત્તે કષ્ટ સહન કરવા
મેહના દબાણથી આત્મા સાચી વતને છતાં પણ પાપની નિર્જરા અલ્પ પ્રમાણમાં ઓળખી શકતા નથી. દેહને જ આત્મા માને કરે છે અને કાંઈક પુન્ય બાંધે છે જેને દેવછે અને પિતાને ભૂલી જાય છે. પુન્ય કર્મના ગતિમાં અથવા તો માનવ ગતિમાં શ્રીમંત તથા ઉદયથી મળેલા પદગલિક સુખને જ સાચું સુખ રાજા મહારાજા બનીને ભેળવે છે પણ માની તેને મેળવવા અને મળેલાને જાળવી મિથ્યાત્વ મેહથી પાપ માર્ગે વળી પાપ રાખવા નિરંતર પ્રવૃત્તિ કરે છે. પોતે દેહને જ બાંધી તેને ભોગવવા માઠી ગતિ મેળવે છે. આત્મા માનતે હોવાથી ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ પણ ભવસ્થિતિની કચાશવાળા સંસારવાસી ક્ષણિક સુખ માટે કરે છે. જપ-તપ-કણાનુ આત્માઓને પુન્યની અત્યંત આવશ્યકતા રહે કાન પણ પાંચે ઇદ્રિાના અનુકૂળ વિષય છે. જયાં સુધી સંસારમાંથી મુકાઈને પિતાનું મેળવવાની ઈચ્છાથી કરે છે અને તે તેની
સાચું સુખ મેળવે નહિ ત્યાં સુધી પુન્ય જીવને તપસ્યા આદિની અવસ્થામાં આંખ-કાન અને
ને સહાયક છે. પૌગલિક તેમજ આત્મિક બંને સ્પર્શ ઇદ્રિના અનુકૂળ વિષયની પ્રાપ્તિથી
પ્રકારના સુખની સામગ્રી પુન્યથી જ મળી શકે. થવાવાળી પ્રસન્નતા ચિત્તનું પ્રકૃદ્ધિતપણું સ્પષ્ટ બતાવી આવે છે. આ પ્રમાણેની પ્રવૃત્તિથી તે
પાપ પુન્યથી તદ્દન વિપરીત છે. પાપની અધિપુન્ય બાંધી શકે પણ નિર્જરા કરી શકે નહિ.
કતાથી જીવ પૌદ્ગલિક સુખથી રહિત હોવાથી અને જે મેહના ઉપશમ આદિથી એથી પણ પાપને જ પુષ્ટિ આપનાર પ્રવૃત્તિ કરે છે, જેથી ઓછું કછાનુષ્ઠાન કરતો હોય તે તે પિતાને પાપ પુષ્ટ બનીને ભવાંતરમાં જીવને અસહ્ય ઓળખતો હોવાથી તેને પિગલિક સંખ તરક યાતનાઓને ભેગી બનાવે છે અને અનેક સ્વાભાવિક અરૂચી રહે છે માટે તે વિષયને જન્મ સુધી પોગલિક સુખને સંપર્ક પણ અસાર તથા તુચ્છ સમજીને ચિત્તવૃત્તિને સાચા થવા દેતું નથી તેમજ સાચું સુખ મેળવવાની સુખની વાટે વાળે છે.
સામગ્રીથી સદા સર્વદા વંચિત જ રાખે છે પુદ્દગલાનંદી જીવને અન્ય બાંધવું ગમે છે જેથી કરી જીવ સંસારના પ્રવાસને અંત પણ નિજ ગમતી નથી; કારણ કે નિરાથી આણી શકતા નથી, માટે તાત્વિક દષ્ટિથી પૌગલિક સુખ મળી શકતું નથી. પણ પુન્ય. જતાં દરેક આત્માઓને પાપનો ઉદય સર્વથા થી મળે છે માટે જ કોઈ પણ પ્રકારની ધાર્મિક હાનિકારક છે તો તેની ઉત્પાદક પાપવૃત્તિને પ્રવૃત્તિ આદરતાં ક્ષણિક સુખની ઇચ્છા રાખી છેડી દઈને બંને પ્રકારના સુખને મેળવી આપપુન્ય બાંધે છે. તપસ્યાથી નિર્જરા સારી થાય નાર પુન્ય બાંધવાને ધાર્મિક જ પ્રવૃત્તિ કરવી છે છતાં કઠણ તપ કરનારાઓ પ્રાયઃ વિશેષ ઉચિત જણાય છે.
For Private And Personal Use Only