Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
URURURURUKRURRRRRRRRORSE કવિ કેમ બનાય ?
RRRRRRRRRRYRORER
( ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૨ થી શરૂ )
લેખક-મુનિરાજ શ્રી રધરવિજયજી મહારાજ.
કવિ બનવાના ઉપાય —જેથી કવિત્વશક્તિ મળે છે, મળેલ કવિત્વશક્તિના વિકાસ થાય છે ને મહાન્ કિવ તરીકેની પ્રસિદ્ધિ સાંપડે છે. તેવા ત્રણ કારણા છે. ૧. સરસ્વતી વગેરે દેવ
१ संसारविषवृक्षस्य द्वे फले मृतोपमे । सुभाषितरसास्वादः, सङ्गतिः सज्जनैः सह ॥
FEE
કાવ્ય મનાહર છે. ખરેખર મનહર છે. સંસાર એ ઝેરી ઝાડ છે, તેના મીઠા અને અમૃત જેવા સરસ ફળ બે જ છે. એક સાહિ ત્યના આસ્વાદ અને બીજી સજ્જના સાથે પૂર્વે બતાવેલ ત્રણ પ્રકારમાં પ્રથમ પ્રકાર સમાગમ. સજ્જના સાથેના સમાગમમાં પણ તેમની પાસેથી સુભાષિત સાંભળવા મળે છે જે દેવતાની પ્રસન્નતા છે તેમાં મંત્રાદ્વારા દેવમાટે જ એ મિષ્ટ છે. અર્થાત્ સ‘સારમાં સુભામત્રાના વિધિવિધાનપૂર્વક જાપ કરવાથી સરદેવીનું આરાધન આવશ્યક છે. ૐ ’ વગેરે તિ-સૂક્તિ એ એક એવું અમૃત છે કે જે ખીજા વિષને ઉતારી આત્માને અમર મનાવેરવતી દેવી વગેરે પ્રસન્ન થાય છે ને તેથી પ્રજ્ઞાના
વિકાસ થાય છે.
છે. એવા સુધાસમાન સુભાષિતા સમજવા માટે, તેના આસ્વાદ લેવા માટે જેના હૃદયમાં રસ છે તેના અન્તરમાં ઉત્કંઠા જાગે છે. તે ઉત્કંઠાને શાન્ત કરવા તે સુહૃદય વિવિધ સુભાષિત-કાવ્યે વાંચે છે, સાંભળે છે, કૐ કરે છે ને સભામાં તેના સુ–ઉપયાગ કરે છે. એમ કરતાં કરતાં તેને એવી અભિલાષા જાગે છે કે હું પણ કઇંક સુભાષિતા બનાવું-ચુ. એ અભિલાષ, એ જ કવિ મનવાની ઇચ્છા. અહિં આપણે ‘કવિ કેમ અનાય ?' તેના ઉપાયા વિચારીશું.
חלב בהבהבו
6
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તાની પ્રસન્નતા, ૨. પૂર્વ જન્મના વિશિષ્ટ સ ́સ્કાર, અને ૩. બહારના લૌકિક પ્રયત્ન.
દેવતાની પ્રસન્નતાથી થતાં કવિઓ
For Private And Personal Use Only
( ૧ ) સત્તરમી સદીના પ્રતિભાસમ્પન્ન મહાપુરુષ ઉપાધ્યાયજી શ્રી ચñવિજયજી મહારાજની વિદ્વત્વશક્તિ અને કવિત્વશક્તિના વિકાસમાં હેતુભૂત ‘ૐ ’કાર નામના મંત્રદ્વારા સરસ્વતીની આરાધના પણુ છે. જે માટે ખડખાદ્ય' નામના આત્મસ્વરૂપને વિવેચતા ન્યાયના મહાન્ ગ્રન્થમાં તેઓશ્રી મઙ્ગલાચ છુમાં જ આ હકીકત જણાવે છે. તે આ પ્રમાણે— 'ऐं' कारजापवरमाध्य कवित्ववित्त्वરાચ્છાદુરનુમુ મમનકમ્ ॥ સૂવિઝાલિયાનુમતવવી ! શમ્મોરમ્મોનયોક્ષળયોતિનોમિ પૂનામ્ ॥ ॥
6
·
[હે વીર પરમાત્મન્ ! ગંગાને કાંઠે અવનાશિ ઉલ્લાસવાળા અને કવિત્વ તથા વિદ્વત્વની ઇચ્છાને પૂરવાને કલ્પવૃક્ષરૂપ ‘ મૈં ’ કારના શ્રેષ્ઠ જાપને મેળવીને કલ્યાણુકારી એવા આપના ચરણ
| SR No. | 531504 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1945 |
| Total Pages | 19 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |