________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વીર વિક્રમાદિત્ય
-
લેખક : મુનિ શ્રી હેમેન્દ્રસાગરજી મહારાજ
સરલતા, ઔદાર્ય અને સજન્યપૂર્ણ જેનું દર્શન કરાવી સમ્રાટ વીર વિક્રમાદિત્યે પોતાની જીવન હતું, દેશજનો પ્રત્યે જે સમભાવી હતો, યશકીર્તિ સાર્થક કરી. સૂર્યસમ પ્રતાપી, ચંદ્રશત્રુ મિત્ર જે ભાવ જેના વિચારમાં પણ ન સમ સૌમ્ય, વીર વિકમે વીરતા પ્રસરાવી દીનતા હતો તે પૂણ્યક વિક્રમનું નામ સર્વ અને દાસત્વ દૂર કરી સમભાવે અતિશય દાન માનવો, પશુ પક્ષી સર્વને માટે બોધપ્રદ અને કરી, ધર્મ, તપ, જ્ઞાન ને ક્રિયા પૃથ્વીમાં સર્વત્ર પ્રેમપાત્ર હો.
પ્રવર્તાવ્યાં. સમભાવી સમ્રાટ સ્વરૂપ સિદ્ધ કર્યું પ્રજાનું રક્ષણ કરી પૂર્ણ વાત્સલ્યભાવે જે પ્રબળ પુણ્યથી બળ, શાય વગેરે પ્રાપ્ત થાય ભરણપોષણ સંસ્કારપૂર્ણ કરતો હતો તેથી તે છે. તેને યોગ્ય રીતે પુણ્ય બળથી જ સદુપયેગ પ્રજાપાલક વિક્રમાદિત્ય પ્રજાને સાચો પિતા કરવા યોગ્ય ગણાય. બળ, નિબળેનું રક્ષણ હતો. દાસત્વમાં ડૂબેલી પ્રજાને સ્વાતંત્ર્યનો કરવા અર્થે જાય તે તે બળધારી પ્રશંસાસધ આપી, દીનતા અને દુભિક્ષના બે પાત્ર મનાય છે. “વીર વિકમ ” એ પ્રકારનો ટાળી, પ્રજાને ત્રણમુક્ત કરી વિક્રમાદિત્યદેવે સાચા વીર હતા. સકળ ગુણોથી વિક્રમાદિત્ય “ પરદુઃખભંજન ” અને “સંવત્સરપ્રવર્તક શ્રેષ્ઠ હતો, જે નિરંતર અવંતી પાર્શ્વનાથપ્રભુને બિરુદ સફળ કર્યા હતાં. અનાર્યો અને વિદેશી નમન કરતા હતા. જે સૂરીશ્વરજી સિદ્ધસેનજીના આક્રમણકારોને હાંકી કાઢી પ્રજાને નિર્ભય ધર્મબોધે ધર્મપ્રેમી બન્યા હતા, ચકેશ્વરીની બનાવી પ્રજાને સાચો પ્રેમ વિક્રમાદિત્ય દેવે જેના પર સદા કૃપા હતી, જેણે પુણ્યબળથી સંપાદન કરી લીધો હતો. પાપીઓના ભારથી પંચદડ પ્રાપ્ત કર્યાં હતાં, અગ્નિવેતાલ જેને ત્રાસ પામેલી પૃથ્વીને ઉદ્ધારી, કલામય મંદિરથી આજ્ઞાકારી સેવક હતા, પુણ્ય અને ધર્મ જેની કલાને પિષી, દાનશાળાઓ સ્થાપી અપાર દાન સહાયમાં હતા, જે હંમેશા દીનદુઃખીઓને કરી, તપસ્વીઓની સેવા કરી, સેવાભાવ કેળવી ઉદ્ધારક હતા, અબળાઓને જે સહાયક હતું, વિક્રમાદિત્યે પિતાનું શ્રેષ્ઠ માનવપણું સિદ્ધ કરી જેની કીતિ પુરાણોમાં પણ ગવાઈ છે, જેનું બતાવ્યું હતું. પુનઃ માર્યવંશની યશગાથા એધય ઈન્દ્ર સમાન હતું એવા અવંતીપતિ સદ્દગુણવડે ગવરાવી હતી. સમ્રા સંપ્રતિના વીર વિક્રમાદિત્ય દેવનું નામ સર્વ કોઈને પ્રિય છે. ધર્મકાર્યો પૂર્ણ કરવા નૃપતિ ભાગ્યશાળી બન્યા બે હજાર વર્ષ વીત્યા છતાં વિક્રમાદિત્ય દેવ હતો. મૈર્યવંશ અને તુવરવંશ સર્વશ્રેષ્ઠ ગણાવા માનવ હદયમાં અખંડ સ્વરૂપે વિરાજિત છે. માટે વીર વિક્રમના સચારિત્ર અને દાનશીલતા તેની યશગાથા ધર્મ, નીતિ ને માનવતાને કારણરૂપ મનાય છે.
બોધ આપે છે. શ્રેષ્ઠ આર્યત્વના સત્ય પ્રતિક સમા આર્ય પૃથ્વી આ શાસક પામી ધન્ય વિક્રમાદિત્યનું આદિત્યસમું પ્રતાપ નામ કે ઈબની, જનતા આવો સમ્રાટ પામી હર્ષ લહરે પણ ભારતીય જન નહિ જ વિસરે. એવા અનુભવવા લાગી. કલિયુગમાં પણ સત્યુગ જેવું વિક્રમાદિત્ય દેવને કોટિશ: ધન્યવાદ હો!
For Private And Personal Use Only