________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુવાિ
::
પટ
oooo શાણું વાચકે, આ સંસારવ્યવહારમાં પણ ઘણું ઘણી વખત સજીને, સચ્ચરિતને, ખુદ ખાનદાનેને, વિદ્યાગુણલંકૃતિને આવી વસમી તકે આવે છે, એ પ્રસંગે તેઓના જિગરમાંથી પણ સ્પષ્ટ કે અસ્પષ્ટ (આંતરિક) આ પ્રકારના જ ખિન્નતાદર્શક શબ્દ બહાર નીકળી આવે છે, કેમકે સ્વમાન એ તે સજીને પ્રિયમાં પ્રિય વિષય છે. એક કવિ કહે છે કે
अघमा धनमिच्छन्ति, मानं धनं च मध्यमा ।
उत्तमा मानमिच्छन्ति, मानं च महताम् धनम् ॥ १॥ જેઓ માત્ર યેનકેન પ્રકારેણ (કોઈ પણ પ્રકારે) ધન મેળવવું એ જ કૃતાર્થતા માને છે, તેઓ તો ખરે! શુદ્ર પંક્તિના જ ગણાય છે. જેઓ ધન સાથે માન છે છે (અર્થાત વ્યવહારકુશળ ધન તથા માન બંને ઈચ્છે છે) તેઓ સામાન્ય પંક્તિના ગણાય . છે, પરંતુ ઉત્તમ પુરુષો તો માનને જ અગ્રસ્થાને ગણે છે.
(માન શબ્દ અહીં ગર્વ–અભિમાન-મદ વગેરે જેનો પુરુષો અને સન્શાસ્ત્રો સદા નિષેધ જ કરે છે તે અર્થમાં ગણવાને નથી જ ) માન એટલે સ્વમાન. પોતાનું વાસ્તવિક ગૌરવ-જ–તેજ-પ્રભાકાંતિ-કીર્તિ વગેરે લાયક ગુણોનું ગ્રાહકપણું તે જ માનનું સાચું સ્વરૂપ છે, અને એ સચવાય તે જ સાચી સજનતા ગણાય છે, ભક્ત કવીશ્વર તુલસીદાસજી પિતાને અમર રામાયણમાં કહે છે કે, ચા લઇ મેં તુજ્ઞ હૈ નાના પણ સા રે વિષમ “ =અપનાના” એ સર્વદા સર્વથા સાચું જ છે. સુવાસ વિનાનું પુષ્પ ? તેમ સ્વમાન વિનાનું માનવજીવન શોભતું નથી, માટે જ સ્વમાનચાહક સુવર્ણની આ ઉક્તિ પ્રસંશનીય છે એમ વિધાને કહે છે.
on
વહાલા વાચક બધુઓ ! આપણે સાચા સ્વમાનને પ્રાણસમાન પ્રિય ગણીશું?
or
ભાવનગર-વડવા. તા. ૨૦-૯-૪૨ સૂર્યવાસર (
લિ. સત્યતત્વશોધક–બેધક રેવાશંકર વાલજી બધેકા પદેશક: ઉ. કન્યાશાળા, ભાવનગર.
જ
છે
For Private And Personal Use Only
