Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી શ્રુતજ્ઞાન.
[ ૧૮૩ ] આત્માઓ સજિજભૂત થઈ શકતા નથી. તાત્પર્ય દેખતાં જે ઉચ્ચ આત્માના અંતરમાં એવી ઈચ્છા એ છે કે-તે દુખી પ્રાણીનું દુઃખ દૂર થવું ન પ્રગટ થાય કે-આ આત્માઓને હું સમ્યગદર્શન થવું તે તેના તિવ–મજ કર્મને આધીન છે; નાદિ રત્નત્રયીના આરાધક બનાવી શાસનરસિક પરન્તુ દુઃખી આત્માને દેખતાં હૃદયમાં કરુણુ- કેમ બનાવું; એટલું જ નહિ પણ એવી ઈચ્છા બુધ્ધિ પેદા થવા સાથે તેના દુઃખને દૂર કરવા પ્રગટ થવા સાથે તે ભાવના–ઈચ્છાને સફળ બનામાટે યથાયોગ્ય જે પ્રયત્ન કરે તેનું નામ વવા માટે અહર્નિશ યથાશક્તિ બળ-વીર્યને જે દ્રવ્યાનુકા છે. સાચો દુઃખી આત્મા નજરમાં ઉપયોગ થાય તેનું નામ ભાવાનુકન્યા-ભાવદયા છે. આવે અને કરુણાબુધ્ધિ પેદા ન થાય તેમજ મહાનુભાવ તીર્થકરમહારાજાઓ રાજ્યવ્યાધ્ધિ સામર્થ્ય છતાં દુઃખ દૂર કરવા પ્રયત્ન ન થતા પ્રમખ સમગ્ર ઐશ્વર્યને ત્યાગ કરીને મોક્ષહેાય તેવા આત્માઓ દ્રવ્યાનુકમ્પાથી રહિત છે, પ્રાપ્તિના અનંતર કારણભૂત સર્વવિરતિ-ચારિત્રને અને તેના અભાવે સમ્યગુદર્શનને પણ પ્રાયઃ તે જે સ્વીકાર કરે છે તેમાં કરુણસિધુ તે પરત આત્માઓમાં અસંભવ હોય છે.
માત્માનું એ જ મુખ્ય ધ્યેય હોય છે કે-જગતની માવાનુwr:-દ્રવ્યદયામાં વર્તમાનમાં દેખાતા અંદર નિરંતર વિવિધ દુઃખોથી પીડાતા જીના દુ:ખને જોઈને કરુણાબુધ્ધિ પેદા થવા સાથે તે દુઃખને દૂર કરનાર ચારિત્રધર્મમય આખું ય દુઃખને દૂર કરવા માટે યથાશક્તિ આત્મિક બળ જગતુ કેમ બને? પૂજામાં આપણે બોલીએ છીએ ફેરવવાનું જણાવ્યું. જ્યારે આ ભાવાનકમ્પામાં કે-“ સવિ જીવ કરું શાસનરસી, એસી ભાવદયા ભવભવનાં દુઃખને દૂર કરવાની ભાવનાનું ધ્યેય મન ઉલસી. ” તવાર્થસૂત્રના પ્રણેતા ભગવાન રહેલું છે. જગતમાં દુ:ખની પ્રાપ્તિનું કારણ ઉમાસ્વાતિ મહારાજ પણ આ જ વસ્તુને જણાઆત્માએ પિતે જ બાંધેલા અને અનાદિકાળથી વતાં કહે છે કે આત્માની સાથે એકાકારપણે પરિણમેલા કર્યો છે. સામસામરળાર્તાશામમિમી નાણા મા એ કોને જ્યાં સુધી નિર્મળ ક્ષય કરવામાં ન રમવા જાવું, શમા ધીમાન પ્રકaa આવે ત્યાં સુધી જગતનાં પ્રાણીઓને જન્મજા- ભાવાર્થ-સાર વિનાના, શરણ વિનાના અને મરણાદિ ભિન્નભિન્ન પ્રકારની દુઃખસંતતિને જન્મ-જરા-મરણના દુઃખથી પીડાતા એવા સમગ્ર ભગવટે કરે જ પડે છે. કમને નિર્મૂળ ક્ષય જગતને સારી રીતે જોઈને જગતની અને પિતાની) કરવા માટે અનંતજ્ઞાની જિનેશ્વરદેવોએ ચારિત્ર- શાંતિ માટે સમૃધ્ધિમય રાજ્યને ત્યાગ કરી ધર્મને જ સમર્થ કહે છે. સમ્યગદર્શન–સભ્ય મતિ. શ્રત, અવધિ એ ત્રણ જ્ઞાનથી યુક્ત એવા જ્ઞાન વિના ચારિત્રધર્મ આત્માને સ્પર્શી શકતો
ઉતા ભગવતે ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું. નથી, એટલે કે સમ્યગ્દર્શનાદિ રત્નત્રયી એ જ " કર્મને નિમૂળ ક્ષય કરવાનું પરમ સાધન છે આ ભાવદયામાં એટલી બધી શકિત છે કે અને મોક્ષપ્રાપ્તિનું અસાધારણ કારણ છે. આવી તે ભાવદયા જે પરાકાષ્ઠાએ પહોંચે તે યાવત્ સમ્યગદર્શનાદિ રત્નત્રયીથી રહિત અને તેથી જ ત્રિભુવનપૂજ્ય શ્રી તીર્થકરનામકર્મને નિકાભવપરંપરામાં પરિભ્રમણ કરવા સાથે ત્રિવિધ ચિત બંધ કરાવે છે. સમ્યગદર્શન સિવાય ઉપર સંતાપને અનુભવ કરતા દુઃખી આત્માઓને જણાવેલ દ્રવ્યદયા તથા ભાવદયા આમામાં
المدند
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531448 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 038 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1940 |
| Total Pages | 48 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |