Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
:
-
1TS
4
I
/
પ્રિહિનીપ્રકાર
એક સ્વચ્છેદ કથા.
છે. એમ છતાં પિતાને જ આ લખાણ પરત્વે મહારાષ્ટ્રમાં કિર્લોસ્કરવાડી સતારા તરફથી ઊંડે ઊંડે વહેમ કે શંકાનું કારણ હોય તેમ આ પ્રગટ થતાં “કિર્લોસ્કર” માસિકના જુલાઈ ૧૯૪૦ વિકૃત કલ્પનાચિત્રને ઐતિહાસિક મહોર મારવાના અંકમાં “ઉંચે દેવળ” નામની એક નાની માટે લેખકે મથાળે જ જણાવ્યું છે કેનવલિકા પ્રગટ કરવામાં આવી છે.
“આ કલ્પિતકથા નથી, વિચારશીલ સત્ય આ નવલિકાના લેખક શ્રી દ. પ. ખાબે- ઘટના છે” ને આશય ગમે તે હોય, પરંતુ જે શૈલીએ આ જ નવલિકા સામે રજુ કરવામાં આવેલ નવલિકાને અક્ષરદેહ ઘડવામાં આવે છે એ ચિત્ર શબ્દચિત્ર કરતાં સ્વછંદતામાં વધારે જોતાં ગુજરાતની સંસ્કારમૂત્તિ શ્રીમદ્ હેમ- આગળ વધે છે. ચંદ્રાચાર્ય પરત્વે તિરસ્કારનું વાતાવરણ ઊભું ગુજરાતની તેજમૂર્તિ હેમચંદ્રાચાર્ય જેવા કરવાને લેખકે પ્રયાસ કર્યો હોય તેમ વાચ- મહાત્માને એક ભીલના આકારમાં હાથમાં એઘાને કના હૃદયમાં પહેલી જ દષ્ટિએ છાપ પડ્યા બદલે ઝાડુ આપી એવા વિકૃત રૂપે રજુ કરવામાં વિના રહેતી નથી.
આવ્યા છે કે જેનારના દિલમાં ચિત્રકાર તરફ "અહિંસા" ના પવિત્ર સિદ્ધાન્તને નિષ્ફર તિરસ્કાર કે તેની અજ્ઞાનતા માટે દયાની લાગણી સ્વરૂપ આપવાની લેખકની મનેભાવના પણ સ્પષ્ટ ઉભરાયા વિના ન રહે. તરી આવે છે,
લેખના ઉત્તર ભાગમાં લેખક જ્યારે પિતે નવલિકાને પ્રસંગ મહારાજા કુમારપાળના રજૂ કરેલ શબ્દચિત્રને એતિહાસિક ઘટના યુગમાં પાટણમાં બાંધવામાં આવેલ યુકા-વિહાર આપવા અને તેના પુરાવામાં ગેઝેટીયર ઉલ્લેખ લેવામાં આવ્યો છે અને હિંસા જ્યારે રાજકાર- આપવાને શ્રમ સેવે છે ત્યારે આ કથા વાંચનાર
નું એક અંગ બને છે ત્યારે નજીવી હિંસાને કેઈ પણ સામાન્ય ઈતિહાસને જાણકાર લેખકની હાને સામાન્ય હિંસક ગુન્હેગારને પ્રાણ લેવાના અજ્ઞાનતા માટે જરૂર દિલગીરી વ્યક્ત કર્યા વિના કે તેનું સર્વસ્વ લુંટી લેવાના નિર્દય પ્રયોગો કર રહી શકે તેમ નથી. વામાં આવે છે તે કેટલી નિષ્ઠુર હદે પહોંચ્યા બે-પાંચ છૂટાછવાયા અકડા લઇ, કે બેહતા તેવું કાલ્પનિક બેહૂદુ સ્વરૂપ ખડું કરવા પાંચ પુરાણા પ્રસંગો વાંચી એતિહાસિક ચિત્ર લેખકે ખૂબ પ્રયાસ કર્યો છે.
દેરવાની દંડધામ કરનાર અધૂરા લેખકની પ્રબંધ-ચિન્તામણિમાં ચુકા-વિહારને પ્રસંગ હમેશાં આવી જ સ્થિતિ હોય છે. તેમને આશય આવે છે એ બરાબર છે, પરંતુ તે પ્રસંગના ભલે આવી નવલકથાઓ રચવામાં કેઇનું દિલ આત્માને ઓળખી આ ચિત્ર આલેખવામાં આવવાને ન હોય એમ છતાં અધૂરા જ્ઞાન . આવેલ નથી. બલ્ક તેની સામી દિશાએ જ આ અંગે કોઈ એક જ તરફી કલ્પનાચિત્ર દેરવા જતા ચિત્ર દોરવામાં આવ્યું છે. દુકામાં સારીએ કથા એક એતિહાસિક ભવ્ય વ્યક્તિને કેટલે અન્યાય લેખકની કલ્પનાશક્તિનું દેવાળું જ પુરવાર કરે મળી જાય છે તેને તેણે વિચાર કરે જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531442 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 038 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1940 |
| Total Pages | 48 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |