________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૨ ]
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ સમ્યકત્વ કહેવાય છે, જે માટે શ્રી બહકલ્પ- બર ઊં નથી એવો તે રસૂતેલે માણસ ખાધેલ સૂત્રની ટીકામાં કહ્યું છે કે કથા માત્તાત્રપતન ગેળ અથવા સાકરની મીઠાશને અવ્યક્તપણે મમમાdોડવાના તથાવાસસ્થ- અનુભવ કરે છે, તે પ્રમાણે ઉપશમસમકિતથી ફૂવાત પ્રાતઃ મિથામદાવાગવાતા ખસતો અને હજુ મિથ્યાત્વે નહિં પહેલે વર્તમાનઃ સામાનઃ I [ ગાથા રર૭ ] એ આત્મા અવ્યક્તપણે ઉપશમ ગુણને અનુશ્રી ગુણસ્થાનકકમારેહ ગ્રન્થમાં શ્રીમાન રત્ન- ભવ કરે છે, તે માટે તેને સાસ્વાદ-સમ્યગૃષ્ટિ શેખરસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ પણ એ જ ભાવાર્થ કહેવાય છે. નીચેના શ્લોકમાં જણાવેલ છે.
આ સાસ્વાદન સમ્યફવ ચૌદ ગુણસ્થાનોમાં gવામિન્નતેિ મધ્યાછાત્તાનતાનુધનાં ! બીજે ગુણસ્થાનકે જ હોય છે, અને તે પણ સાથોપશમાત્વ-શરુ ઘરઘુત્ત: શા ઉપશમસમ્યક્ત્વથી પડતાને જ આ સમ્યક્ત્વ સમયાતાવરી, વાર્તામથ્યાત્વમૂતા આવી શકે છે. ક્ષાયિક સમકિત પ્રાપ્ત થયા પછી
તે તે સદાકાળ રહેવાનું હોઈ તેમાંથી પ્રતિપાતનો નામાવતિ નીવડ્યું, તાવસાવાનો મવેતા?રા
gl1YI[ સંભવ જ નથી એટલે ક્ષાયિકમાંથી સાસ્વાદનને ભાવાર્થ – ઉપશાન્ત થયેલા ચાર અનન્તાનું અવકાશ છે જ નહિં. ક્ષાપશમિક સમકિતમાંથી બધિ કષા પૈકી કે એક પણ કોધાદિ કષાય પતો આમા સીધો મિશ્ર અથવા મિથ્યાત્વે ઉદય પામતાં સર્વપ્રથમ ઓપશમિક સમ્યક્ત્વ- જાય છે, પરંતુ સાસ્વાદનભાવને પામી શકતા રૂપ પર્વતના શિખર ઉપરથી પ્રચુત થયેલ નથી. માટે ક્ષાયિક-ક્ષાપશામક સિવાય બાકીના પડતો જીવ જઘન્યથી એક સમય અને ઉત્કૃષ્ટ એક ઉપશમ સમકિતમાંથી પડતે આત્મા જ આ છ આવલિકા પર્યત જ્યાં સુધી મિથ્યાત્વરૂપ સારવાદન સમકિત પામવાની ગ્યતાવાળે છે. ભૂમિતલને પ્રાપ્ત થયેલ નથી ત્યાં સુધી અન્તરાલ આ વિચારણામાંથી એ પણ એક તત્વ નીકળે છે કાળમાં તે જીવ સાસ્વાદન સમ્યક્ત્વવાળ કહે કે મોક્ષપ્રાપ્તિના ક્રમમાં જે ચૌદગુણસ્થાનકે જણવાય છે. [ શ્લોક. ૧૧-૧૨ ]
વવામાં આવેલા છે તે પૈકી સાસ્વાદન સિવાય ઉપશાંતશ્રી બહકલ્પસૂત્રકાર મહષિ આ બાબતમાં મેહસુધીના દશગુણસ્થાનકે આરોહણ-અવરોહણ એક વધુ ઉદાહરણ આપે છે, જે આ પ્રમાણે – અને સ્વભાવવાળાં છે. ફીણમેહ, સગકેવલી બાપાઉં , મોહીતો ન મુદ્ર ના સુર્યાત અને અયોગીકેવલી એ ત્રણ ગુણસ્થાનક અવ
ટા-થા #શ્ચત્ત પુર્વ ગુમાવાઇ રહણને અસંભવ હેવાથી કેવલ આરોહણ તનત “રીત” નિદાતે, પુણુ સ્વભાવવાળાં છે જ્યારે આ સાસ્વાદન (બીજુ ) મઘા રતિ , જ નિદ્રાવાળો ઘરમ- ગુણસ્થાનક ઉપશમસમકિતથી પડતા આત્માને સ્થાતિનુ માધુર્થમવુમત gવકુશમણ જ પ્રાપ્ત થતું હોવાથી ફક્ત અવરેહણ સ્વભાવાર ઝઘરમાના નિષ્ણાહમાચઘાડચામું- વવાળું જ છે. ઉપશમસમકિતથી ખસતા આત્માવામજી વેચત્તે ત સગપૂછઃા નાથ ૨૨૮ ને આ સાસ્વાદન હોય છે. તે ઉપરાંત સાસ્વાદને
ભાવાર્થ-જેમ કોઈ માણસ ગેળ અથવા આવ્યા બાદ અવશ્ય તે આત્મા મિથ્યાત્વે જ સાકર ખાઈને પછી સૂઈ જાય પરંતુ હજુ બરા- જાય છે. આ ઉપરથી એ પણ સ્પષ્ટ સમજી
For Private And Personal Use Only