Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી હરિભદ્રસૂરિ
શ્રીમાન હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજનું જીવન અને તેઓશ્રીનું રચિત સાહિત્ય માટે હિંદી ભાષામાં શ્રી અનેકાત (વર્ષ ૩ જી, કિરણ ચોથું) માસિકમાં એક વિદ્વત્તાભરેલો લેખ પંડિતજી શ્રી રતનલાલ સંઘવી ન્યાયતીથ ન્યાયવિશારદે આપેલ જે ઉપયોગી હોવાથી તેને ગુજરાતી અનુવાદ અહિ આપવામાં આવે છે.
વિષયપ્રવેશ-
સૂર્ય, ચંદ્ર અને ધ્રુવ તારાદ્વારા પ્રદર્શિત દિશા-નિર્દેશ ભારતીય સાહિત્યકારો અને ભારતીય વાડ- કોઈ પણ જનસાહિત્યને મુમુક્ષુ પથભ્રષ્ટ નથી થતો. મયના ઉપાસકેમાં સાહિત્યમહારથિ, આચાર્ય- જૈન પુરાતત્ત્વસાહિત્યને આચાર્ય શ્રી જિનપ્રવર, વિદ્વાન-ચક્ર- ચૂડામણિ, વાદીમતંગજકેસરી, વિજયજીએ લખ્યું છે કે-“શ્રી હરિભદ્રસૂરિને પ્રાદુયાકિનીસૂનુ, મહામાન્ય શ્રી હરિભસૂરિનું સૌથી ભંવ જૈન ઇતિહાસમાં મહત્ત્વનું સ્થાન રાખે છે. શ્રેષ્ઠ સ્થાન છે. તેમની પ્રખર–પ્રતિભા, બહુશ્રુતતા, જેનધર્મના–જેમાં મુખ્યત્વે વેતાંબર સંપ્રદાયનાવિચારપૂર્ણ મધ્યસ્થતા, અગાધ ગંભીરતા, વિચક્ષણ
ઉત્તરકાલીન સ્વરૂપ સંગઠનકાર્યમાં તેમના જીવને વાગ્મિતા અને મૌલિક એવં અસાધારણ સાહિત્ય
મોટો ભાગ લીધો છે. ઉત્તરકાલીન જૈનસાહિત્યના સૂજન-શક્તિ આદિ અનેક સુવાસિત સદ્ગુણ
ઇતિહાસમાં તેઓ પ્રથમ લેખક છે એમ માનવું તેમની મહાનતા અને દિવ્યતાને આજ પણ નિ
યોગ્ય છે, તેમજ જૈન સમાજના ઇતિહાસમાં નવીન વિવાદરૂપે પ્રગટ કરે છે. તેમના દ્વારા વિરચિત
સંગઠનના એક પ્રધાન વ્યવસ્થાપક કહેવાને યોગ્ય અનુપમ સાહિત્યરાશિમાંથી ઉપલબ્ધ અંશનું અવ
છે. એ રીતે તેઓ જૈનધર્મના પૂર્વકાલીન અને કન કરવાથી એ સ્પષ્ટરૂપે અને સમ્યફ પ્રકારે પ્રતીત થશે કે તેઓ ભારતીય સાહિત્ય-સંસ્કૃતિના
ઉત્તરકાલીન ઈતિહાસના મધ્યવતી સીમાસ્તંભ એક ધુરીણુતમ વિદ્વાન અને ઉજજવળ રન હતા.
ન ઉતા સમાન છે. તેમની પીયાવણી લેખનીથી નિઃસૃત સુમધુર એ પ્રકારે આચાર્ય શ્રી હરિભદ્ર વિદ્વત્તાની દષ્ટિએ સાહિત્યધારાનું આવાદન કરવાથી એ નિ- તે ધુરીણુતમ જ છે. આચાર, વિચાર અને ષ્કર્ષ પર પહોંચી શકીએ કે જન આગમ સાહિત્ય- સુધારાની દષ્ટિએ પણ તેમનું સ્થાન શ્રેષ્ઠ જ છે. (મૂલ, નિર્યુક્તિઓ આદિ)થી ઇતર ઉપલબ્ધ જૈન તેઓ પોતાના પ્રકાંડ પાંડિત્યગર્ભિત, પ્રૌઢ અને સાહિત્યમાં અર્થાત્ Classical Jain Litera. ઉચ્ચ કેટિના દાર્શનિક એવં તાત્ત્વિક ગ્રંથોમાં જૈનેture માં જે સિદ્ધસેન દિવાકર સૂર્ય છે તો આચાર્ય તર ગ્રંથકારની કૃતિઓની આચાલના, પ્રત્યાલોચના શ્રી હરિભદ્ર શારદિય પૂર્ણિમાને સૌમ્ય ચંદ્ર છે. જે કરતી વખતે પણ તે ભારતીય સાહિત્યકારને ગૌરવ આવી અલંકારિક ભાષામાં જૈનસાહિત્યાકાશનું વર્ણન અને પ્રતિષ્ઠાપૂર્વક ઉદાર અને મધુર શબ્દો દ્વારા કરીએ તો કલિકાલસર્વ આચાર્ય શ્રી હેમચંદ્ર ધ્રુવના સમુલ્લેખ કરે છે. દાર્શનિક સંઘર્ષણજનિત તાકાતારા સમાન છે. આ પ્રકારે જૈનસાહિત્યાકાશના આ લીન આક્ષેપમય વાતાવરણમાં પણ આવા પ્રકારની
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531441 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1939 |
| Total Pages | 35 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |