________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અભયંકર નૃપનું અદ્ભુત ચરિત્ર
| [ ૭૩ ]
લક્ષણવાળી જોઈને અહીં ઉપાડી લાવ્યો છું. હે જો તું તારા આત્મ-બલિદાનથી આ કન્યાનું રક્ષણ મહાત્મન ! આ સ્ત્રીના પ્રાણનું રક્ષણ કરવામાં કરવા ઇચ્છે છે તે હે ચતુર ! સોનાના બદલામાં તત્પર અને પારકાના કાર્યને વિનાશ કરનાર તમે માત્ર લેતાને કાટ જ તું ખરીદે છે.” આ પ્રમાણે મારી વિદ્યાસિદ્ધિમાં કેમ અંતરાયભૂત થાઓ છે ? યોગીએ કહ્યું એટલે અભયંકરે જણાવ્યું કે હે હે વિવેકશાળી! જે આ સ્ત્રીનું જીવિત તમને ઈષ્ટ મિત્ર! તારું કથન મારા પ્રત્યેનો સભાવ સૂચવે છે, છે તે પૃથ્વીનું પાલન કરનાર મારા જેવા રાજાની પરંતુ પરોપકારપરાપણ વ્યક્તિઓને તે અન્ય જિંદગી શું તમને પ્રિય નથી ?”
વ્યક્તિઓ જ સ્વાર્થરૂપ હોય છે. ઉત્તમ પુ તે
દાન, ધન, સહનશીલતા, સામગ્ધ, અસ્પૃદય, વડીલ પછી અભયંકર નરેશ્વર બોલ્યો કે-“હે ભદ્ર!
જન પ્રત્યેનો પૂજ્યભાવ અને પરકાર્યની સિદ્ધિને જ તું તારી જાતને તુરછ મનોદશાવાળી શ્રેણીએ--પંકિતએ કેમ મુકે છે ? જગતમાં દરેક પ્રાણીઓ પારકાના પ્રાણીઓના ઉપકારને માટે આ કાયા સમર્થ ન બને
પોતાના સ્વાર્થ સદંશ માને છે. વળી જો અન્ય ભેગે પિતાની જાતને તે પોષે જ છે, જ્યારે પોતાના
તે કરજદાર બનેલું અને પિષાયેલ હષ્ટપુષ્ટ થએલ ભેગે જગતને જીવાડે તેવી વ્યક્તિ વિરલ હોય છે.
આ અધમ શરીરથી શો લાભ ? કૃતન્ની અને બહુ જે લોકે ધર્મને નાશ કરીને માત્ર સંપત્તિને
વિનવાળી આ કાયા જે ફોકટ ચાલી જવાની જ છે જ પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન કરે છે તેઓ ઝાડને મૂળ
તો પોપકાર અને પવિત્ર કાર્ય માટે તેને કેમ ન માંથી ઉખેડી નાખીને ફળ મેળવવાની ઈચ્છા ધરાવે છે. અર્થાત મૂળમાંથી વૃક્ષનો નાશ કર્યો
વેચી દેવી? આ દેહ દેવને આધીન છે અને તે જ
દવ આ શરીર ઝુંટવી લે છે તે તેનાથી જે કંઈ પછી તે વૃક્ષ ફળદાયી થતું નથી તેમ ધર્મને નાશ
પુષ્ય હાંસલ થાય તે જ આત્માને ખરેખર હિતકર કરીને કઈ પણ વ્યક્તિ લાભ મેળવી શકતી નથી.
છે. હે મિત્ર! જે તું મારા કલ્યાણને માટે ખરેખર સ્ત્રીહિંસાહાર દેવીપૂજન કરવું એ શું તમે કદી
આદરભાવવાળો છે તે તે તારું પવિત્ર પર્ણ સાંભળ્યું કે દેખ્યું છે? હું માનું છું કે તમે દેવીવડે
મને સેપ.” માયા-પ્રપંચથી ઠગાયા છે, છતાં પણ જો દેવીવચન સાચું કરવું જ હોય તો આ કન્યાને છોડી દે અને ત્યારે યોગી વેશધારી વિદ્યાધરકુમાર બોલ્યો કેતેના બદલામાં મારું મસ્તક હેમીને તું તારો મને- “હે મહાત્મન ! દેવીવચનમાં મને લેશ માત્ર પણ રથ પૂર્ણ કર. જે તું મારા કહ્યા પ્રમાણે કરીશ તો સંદેહ નથી. હે રાજન ! એક સ્ત્રીને ખાતર ત્રણ તારી જાત ઉપર, આ કન્યા ઉપર અને પારકાના લેકનું રક્ષણ કરવામાં સમર્થ તારા પ્રાણોનો ત્યાગ કાર્યની સિધ્ધિ કરાવવામાં તત્પર એવા મારી ઉપર કરવા તું તત્પર થયે છે, તેથી હું માનું છું કે તું પણ અનહદ ઉપકાર થશે.”
દરેક રીતે મૂર્ખ છે. એક સ્ત્રીનું રક્ષણ કરવા માટે અભયંકર નૃપની આવી ઉદાર વાણી સાંભળીને કેદાગ્રહી હે રાજન ! હું તારા જે વિચારઘેલોદતપંકિતની કાંતિથી દિશાઓને પ્રકાશિત કરતે તે વિચારવિહુણ નથી કે જેથી તેને મારી આ યેગી બોલ્યો કે “ ઉત્કૃષ્ટ ગુણાસ્પદ આ તમારા તરવાર સાપું.” એટલે રાજા વિનયપૂર્વક કરી અદ્ભુત વ્યક્તિત્વ, બૃહસ્પતિની બુદ્ધિનો પણ તિર- બેલ્યો કે-“હે વિચારક ! તારું આવું બોલવું સ્કાર કરતી તમારી સાહસિક બુદ્ધિમત્તાને બતાવી તે જ મને વિચારશુન્ય લાગે છે. અન્યને વધથી રહ્યું છે, પરંતુ સદ્ભાગ્ય અને સૌભાગ્યના બચાવે તે જ ખરેખર ક્ષત્રિય નામને સાર્થક કરી મંદિરરૂપ દેહને અન્ય કાજે ત્યાગ કરનાર તમે બતાવે છે. એમ ન કરે તે ક્ષત્રિય વંશમાં ઉત્પન્ન ઘણાં જ સ્વાર્થભ્રષ્ટ બને છે; કારણ કે સ્વાર્થ ન થવા છતાં પણ માત્ર દેહના મળરૂપ જ ગણાય છે. સાધવે તે નરી મૂર્ખતા–બાલિશતા જ છે. તમારા બંનેના પ્રાણના રક્ષણ માટે મારી કાયાને
For Private And Personal Use Only