________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૃત્યુ એટલે? મુક્તિ પરમ સુખ લેખક : આચાર્ય શ્રી વિજય કસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ
આપણે મૃત્યુને શા માટે ભય રાખ તે મૂળ વસ્તુ છે અને તેના કંકણ, કુંડલા જોઈએ? જગતમાં સર્વોત્કૃષ્ટ વસ્તુ મૃત્યુ છે, કે કડાં બનાવવાં એટલે સોનામાંથી ઘરેણાંને અને તે આત્માને માટે તે અત્યંત ઉપ- જન્મ થવો તે વિકૃતિ છે. પાછાં તે જ યોગી છે. વિકૃતિનું વિનાશક મૃત્યુ છે. કંકણ, કડાં આદિ ઘરેણાને વિનાશ-મૃત્યુ જગતમાં જીવતે શત્રુ જન્મ છે પણ તે સુવર્ણની શુદ્ધ અવસ્થા છે, મૂળ સ્વરૂપ મૃત્યુ નથી. જન્મ ધારણ કરતી વખતે છે. “પ્રકૃતિને વિનાશ તે જન્મ અને વિકૃઅત્યંત દિલગીર થવું જોઈએ. જન્મ થવાથી તિને વિનાશ તે મૃત્યુ” અર્થાત્ જન્મ તે ઘણું ઘણું નુકસાન થાય છે. વસ્તુનો વિનાશ વિકૃતિ અને મૃત્યુ તે પ્રકૃતિ. જન્મ અનેક જન્મ થવાથી જ થાય છે. જન્મ એટલે રૂપે થાય છે, પણ મૃત્યુ એક જ રૂપે થાય શુદ્ધ વસ્તુમાં વિકૃતિ, શુદ્ધ વસ્તુને વિનાશ છે. જ્ઞાનની ખામીને લઈને જીવે વિકૃતિ અને મૃત્યુ એટલે મૂળ અવસ્થાને પ્રાપ્ત થવું- અવસ્થામાં રાજી થાય છે અને પ્રકૃતિ અવવસ્તુની શુદ્ધ અવસ્થા પ્રગટ થવી. એક મોટું સ્થામાં શેક કરે છે. જન્મ જે અત્યંત અહિત જળાશય હોય તેમાં પરપોટા પ્રગટ થાય કર અને અશ્રેય કરનાર છે તેને હિતકર છે તે એક પ્રકારને જન્મ છે, તે પાણીને તવા શ્રેયસ્કર માને છે અને મૃત્યુ જે હિતકર વિકૃત અવસ્થામાં ઉત્પન્ન કરે છે અને તેનું તેમજ શ્રેયસ્કર છે તેને અહિતકર તથા મૃત્યુ થાય છે, પરપોટા પુટી જાય છે તે અશ્રેયસ્કર માને છે. જન્મથી નિર્ભય રહેવું પાણીની શુદ્ધ અવસ્થા છે. એક વૃક્ષનું અને મૃત્યુથી હીવું એ અનાદિ કાળથી બીજ હોય તેને સંયોગો મળવાથી ઊગે છે અને સ્વભાવ પડી ગયા છે. જન્મ છે એટલે વૃક્ષને જન્મ થાય છે તે એક તેનું મૃત્યુ પણ અવશ્ય છે જ. જન્મના પ્રકારની બીજમાં વિકૃતિ થાય છે. બીજને અભાવથી મૃત્યુને અભાવ થાય છે, માટે વિનાશ થાય છે અને જ્યારે વૃક્ષનું મૃત્યુ મૃત્યુનો ભય ટાળો હોય તે જન્મનું મૂળ થાય છે ત્યારે પાછું બીજરૂપે પ્રગટે છે. નષ્ટ કરવું જોઈએ. મૃ યુથી ન ીતાં ફરીને માટીના વાસણે, પુતળાં, નળી માં, ઇંટો મૃત્યુ ન આવે તે પ્રયત્ન કરે જોઈએ, વિગેરે માટીનાં વિકારે છે. માટીમાં મૂળ એટલે કર્મની નિર્જરી કરવી-કમરૂપે વિકૃત
સ્વરૂપને વિનાશ છે. જ્યારે વાસણોને થશે લા જડના-પુગલના સ્કર્ધાનું આત્મવિનાશ થાય છે, મૃત્યુ થાય છે ત્યારે માટી પ્રદેશોથી છૂટા પડી જવું. મૃત્યુથી આમા શુદ્ધ મૂળ સ્વરૂપમાં આવી જાય છે. સોનાની લગડી થાય છે. આમા વિકૃત સ્વરૂપમાંથી બદલાઈને
For Private And Personal Use Only