________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય મા હિ થ ની રૂપરેખા
વિ રચિત '' [ ગતાંક પૃષ્ઠ ૮૬ થી શરૂ ]
લે મુત્ર શ્રી ચતુરવિજયજી કવિવરાળાવ, નિમિષે સિમવાળf I બેસાડી, ત્રણ વર્ષ સુધી પ્રતે લખાવી, ભિન્ન નિસત્તાવાનિશાળમમળા મુળ # ભિન્ન દેશોમાં અને ભંડારમાં મોકલાવી હતી. અન્યત્ર બીજું કથન છે કે
આ ગ્રંથ વિદ્વાનેને બહુ જ હૃદયંગમ
અને પ્રિય થયે હોય એમ તેના ઉપર અનેક િતુમ: જ્ઞાતિમ્
વિદ્વાનોએ રચેલી કૃતિઓ ઉપરથી અનુમાન एकेनापि हि येनेहा, कृतं शब्दानुशासनम् ॥
થ ય છે. - -જિનમંડનગણિ
લિંગાનુશાસન તથા ઊણાદિ સૂવ વૃત્તિને સિદ્ધરાજ જયસિંહે અનેક લહિઆએ પણ તેના અંદર સમાવેશ થાય છે.
૪૧. તદુન્યાસ (દુર્ગપદવ્યાખ્યા) કસંખ્યા ૫. સૌભાગ્યસાગર, ઉદયસૌભાગ્ય, મુનિશેખર, ૩૦૦૦૦. કર્તા કનકપ્રભ. આ ગ્રંથ અમદાવાદ- હકળની ટીકાઓ ઉપરાંત શ્રી રત્નશેખરસૂરિએ નિવાસી શેઠ મનસુખભાઈ ભગુભાઈ તરફથી ઘણું
હૈમ વ્યાકરણ પર અવચૂરિ રચી. વર્ષ પૂર્વે સિદ્ધહેમશબ્દાનુશાસન સાથે છપાઈ પ્રતા
૫. સ્થાટિશ ઇસમુ૫. કર્તા વાયટગચ્છીય અમરકારે પ્રસિદ્ધ થયેલ છે, પરંતુ કાર્ય કરનારાઓની
ચંદ્રસૂરિ. આ ગ્રંથમાં સિદ્ધહેમશબ્દાનુશાસનમાં બેદરકારીને લીધે પેપર વિગેરે અત્યંત નબળા
સાધેલા છએ લિંગના શબ્દોનો સંગ્રહ છે. (પ્ર. હોવાને લીધે વિબુધ સમાજમાં વિશેષ પ્રસિદ્ધિમાં
યશોવિજયજી ગ્રંથમાળા.) નથી મુકાયો.
૬. ક્રિયારત્નસમુચ્ચય કર્તા ગુણરત્નસૂરિ. સં. ૨. સં. ૧૩૬૮માં વાદિ દેવસૂરિસંતાની ૧૬ ક. હેમ વ્યાકરણમાં દર્શાવેલા ધાતુઓના રૂપને વિદ્યાધર ગણિએ બ્રહવૃત્તિ પરથી દીપિકા ઉદરી.
સફળતાથી સમજાવેલ છે. (પ્ર. યશેવિ. ગ્રંથમાળા.) ૩. સં. ૧૩૩૪માં પ્રભાવ ચરિત્ર રચયિતા
૭. ન્યાયીર્થમંજૂષા. કર્તા હેમહંસગણિ સં. પ્રભાચંદ્રના ગુરુ કનકપ્રભના ગુરૂ દેવાનંદે હેમચંદ્રના
૧૫૧પ તથા ન્યાસ. વ્યાકરણમાંથી ઉદરી અભણ લોક માટે સિદ્ધસાર
૮. સિદ્ધહેમના સૂત્રને સિદ્ધાંતકૌમુદીની ઢબે સ્વત નામનું વ્યાકરણ બનાવ્યું હતું. જુઓ નીચેના
ગોઠવી ત્રણ વૃત્તિઓ રચી. તેમાં બહત તે ચંદ્રપ્રભા કે
(હૈમકૌમુદી) છપાઈ ગયેલ છે. મધ્યમ અમુકિત છે श्रीदेवानन्दमुरिभ्यो नमस्तेभ्यः प्रकाशितम् ।
લઘુ-હેમચંદ્રિકા પ્રેસકોપીરૂપે મારી પાસે છે. सिद्धसारस्वताख्यं यैनिज शब्दानुशासनम् ॥
૯. તમક્રિયા અને તેના પર ન્યાસ નામે શ્રીવારિર્વિશતુ મમતા તરૂ ગાર્ચન ટૅમાં- હેમપ્રકાશ. રચયિતા વિનયવિજપાધ્યાય. આ સુપુત્ય પ્રાસોવિંતિમમિનવં સિદ્ધસારવાહયમ્ | બન્ને પ્રથે મુદ્રિત છે. પાક વીયાનગરનરસિરિણાનાયા ૧૦. સં. ૧૨૮• શ્રી પ્રભસૂરિજીએ કારકના બે શ્રીમાન પ્રસ્થાન ટૂરિર્વિવસિ ત્રઃ યાર્થયાતા અધિકાર ઉપર કારકસમુચ્ચય નામે વૃત્તિ રચી.
For Private And Personal Use Only