________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તીર્થ
આજે ચાતુર્માસની પૂર્ણાહુતિ થાય છે અને તીર્થયાત્રાનાં દ્વાર ખુલ્લાં થાય છે. અનેક મુમુક્ષુઓ તીર્થયાત્રાને આનંદ લેવા તીર્થસ્થાનમાં ઉતરી પડે છે, પરંતુ ઘણી વાર
લેખક-મુનિ મહારાજ કેટલાએ મુમુક્ષુઓ તીર્થયાત્રાનું સાચું રહસ્ય સમજતા ન હોવાથી યથાર્થ રીતે પૂરો લાભ
ક્ષતિઓનું યથાર્થ ભાન થાય છે અને આપણામાં ઉઠાવી શકતા નથી. આ સંબંધી ઘણી વાર
રહેલા કષાય, મિથ્યાત્વ, અવિરતિનું યથાર્થ ઘણું કહેવાયું છે અને કહેવાય છે, છતાંયે
જ્ઞાન થવા સાથે એ પૂર્વ પૂજ્ય પુરુષોના સમાચિત સૂચના આપવી ઉચિત ધારી છે.
જીવનમાંથી અનુપમ બેધ લઈ આ જીવ તીર્થ એટલે તારવતીતિ તીર્થ જે આત્માને સમ્યક્ત્વને માર્ગે વળે છે. ખરેખર તે વખત તારે તે તીર્થ. આ વ્યાખ્યા દરેક મુમુક્ષુઓએ આનંદ, અને આહૂલાદ કેઈ અપૂર્વજ હેય છે. લક્ષમાં લેવા જેવી છે. જ્યાં જવાથી આત્મ-તીર્થયાત્રા કરવાનું સાચું ફલ આ છે. શુદ્ધિ થાય, જેની ઉપાસનાથી આત્મકલ્યાણ ઘણી વાર દૂર-દૂરની તીર્થયાત્રાએ મુમુક્ષુથાય એ તીર્થ કહેવાય. તીર્થ બે પ્રકારનાં એને જવાને લાભ મળે છે. એવા સ્થાકહેવાય છે. સ્થાવર અને જંગમ તીર્થ. તેમાં જિંદગીમાં એક યા તે બે વાર મુશ્કેલી
સ્થાવરતીર્થ એનું નામ છે કે જ્યાં તીર્થંકર થી જવાય છે. આવા મહાન તીર્થોની યાત્રાને દેનાં પાંચ કલ્યાણક થયાં હય, જ્યાં તેમની લાભ લેવાને ઉદ્દેશ આપણુ કષા પાતળા ચરણરજથી પવિત્ર થયેલી ભૂમિ હોય પડે, આત્મશુદ્ધિ થાય, મૈત્રીભાવના વધે, અને મહાત્માઓ-સાધુઓ પધાર્યા હોય, મુક્તિના દ્વાર-માર્ગરૂપ સમ્યમ્ દર્શન, જ્ઞાન અનશન કર્યું હોય, કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું અને ચારિત્રની પ્રાપ્તિ થાય, એ માગની હોય કે નિર્વાણ થયું હેય-આ બધાં સ્થાને દઢતા અને શુદ્ધિ થાય એ જ હેય છે. તીર્થભૂમિ કહેવાય છે. આ સ્થાને સ્થાવર અમૃત પીવા છતાં મનુષ્ય અમર ન થાય તીર્થ કહેવાય છે. આ સિવાય ગુરુસ્થાને તે પાત્રદેષ જ સમજ જઈએ, તીર્થભૂમિના અને આગમ તીર્થ પણ તીર્થસ્થાન જ છે. પવિત્ર વાતાવરણમાં આમિક શાંતિનું આ સ્થાને જવાથી ત્યાંના પરમાણુઓ, પવિત્ર અમૃત ભર્યું હોવા છતાં તેને લાભ આપણે રજકણે આપણા જીવન ઉપર જરૂર અસર ન ઉઠાવીએ તો તે આપણે જ દોષ કહેવાય. કરે છે. તેમાંયે પહાડ ઉપર ખુલ્લી હવામાં ઘણી વાર ભેળા મન તીર્થયાત્રાએ જવા એકાંત સ્થાનમાં કે જ્યાં જ્યાં શ્રી તીર્થંકર છતાં “હીરો ઘોઘે જઈ આ ની માફક ખાલી દે અને મહાત્માઓ વિચર્યા હોય એ ભૂમિમાં હાથે પાછા વળે છે, પરંતુ તે ભાઈઓએ ધ્યાન ધરવાથી મુમુક્ષુઓની આત્મજાગૃતિ વિવેક અને જ્ઞાનપૂર્વક તીર્થયાત્રા કરી તેને જરૂર થાય છે, આશ્રવ દ્વારા રુંધાય છે, આપણે લાભ લેવા પ્રયત્નશીલ થવાની જરૂર છે.
For Private And Personal Use Only