________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪. માનવ જીવનની
મ હ વ તા થયા. રોજના-ચોવીસ કલાકના દેઢા, એક કલાકના છે, અને એક મિનિટના દસ પૈસા થયા. એક મિનિટમાં ઓછામાં ઓછું સે વખત પરમાત્માનું નામ સ્મરણ થઈ શકે છે તે એક પૈસાના દશ પ્રભુનાં નામ થયાં. કેટલાં સસ્તાં! આટલું સોંઘુ પ્રભુનું નામ હોવા છતાં માણસ પિસ મેળવવા પ્રયત્ન કરે છે, પણ પ્રભુનું નામસ્મરણ કરતાં નથી. તે પછી કેડી જેટલી પણ કિંમત પરમાત્માના નામની ક્યાં સમજાય છે? માણસો કહે છે કે અમને પરમાત્મા ઉપર પૂર્ણ શ્રદ્ધા છે. પરમાત્માનું નામ અમૂલ્ય છે તે કેવી રીતે માની શકાય? આ તો પચાસ હજારની આવકવાળાને માટે કહ્યું, પરંતુ એનાથી પણ ઓછી બે હજાર, હજાર કે સેની આવકવાળાં માટે પરમાત્માનાં નામ કેટલાં સસ્તા છે તે વિચાર કરવાથી સ્પષ્ટ જણાઈ આવશે.
કંચન-કામિની, માન-મેટાઈ અને પ્રતિષ્ઠાની આસક્તિમાં ફસાઈને જેઓ પિતાને અમૂલ્ય સમય વ્યતીત કરે છે તેમને સમય અને પરિશ્રમ નકામે જાય છે એટલું જ નહીં પણ તેમના આત્માને અધઃપાત થાય છે. ધનની આસક્તિમાં ફસાયેલા લેભી માણસ અનેક પ્રકારના અનર્થ કરીને ધન કમાય છે, અને ધન કમાયા પછી ધનને હંમેશા કાયમ રાખવા ઘણે જ કલેશ અને પરિશ્રમ કરે છે. આવા ધનાસક્ત માણસને પુન્યમાગે ધન વાપરતાં ઘણું જ દુઃખ થાય છે. છેવટે મરતી વખતે બધું ય છોડીને જવું પડે છે ત્યારે તે મરણથી પણ વધારે કષ્ટ અનિચ્છાએ ધન છેડતાં થાય છે. આવા ધનના આસક્ત થયેલાને સદ્ગતિ મળી શકતી નથી.
જેવી રીતે ધન કમાવાની તૃષ્ણા ધમહીન બનાવી આત્માને અધઃપાત કરવાવાળી છે, તેવી જ રીતે સ્ત્રીસંગની ઈચ્છા પણ તેનાથી વધારે આત્માને અધઃપાત અને અકલ્યાણ કરવાવાળી છે, તે પછી પરસ્ત્રીગમનનું તે કહેવું જ શું? પરસ્ત્રીગમન અત્યન્ત નિંદનીય અને આત્માને મલિન બનાવી ઘોર નરકમાં લઈ જનારું છે.
સ્વદારાસતથી સંસારી માણસ આસક્તિ રહિત થઈને જે સ્વસ્ત્રીનું સેવન કરે તે તે કાંઈક સ્વશ્રેય સાધી શકે ખરે, પણ અત્યંત આસક્તિવાળે ગૃહસ્થ સ્વદારસંતોષી હોવા છતાં સ્વય સાધી શકતું નથી. આ કાર્ય–મન, વચન અને કાયાથી વિષયત્યાગી બનવું-ઘણું જ કઠણ છે, કારણ કે કેવળ આત્મશ્રેય કરવા સઘળું , છેડી દઈને વિરક્ત બનેલા ત્યાગી પુરુષોના મનને પણ ઇદ્રિ બળાત્કારે વિષ તરફ ઘસડી જાય છે, તે પછી સંસારમાં રહેલા વિષયાસક્ત પામર પ્રાણીનું તે કહેવું જ શું?
જેમ મૂખે રેગી જીભના રવાદને વશ થઈને કુપગ્ય કરી મરી જાય છે, તેવી જ રીતે કામી પુરુષ અત્યંત વિષયાસક્ત થઈને સ્ત્રીનું અમર્યાદિત સેવન કરીને પિતાને નાશ કરી નાંખે છે. વિકાસની બુદ્ધિથી સ્ત્રીનું સેવન કરવાથી કામની તીવ્રતા થાય છે,
For Private And Personal Use Only