________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
LEUCUCULULUCUCUCUCULUCULUCUCULUGUDUCUC
UG
SUBTISH આ ક ર્મ-જ્ઞા ન સ્વરૂ ૫. પિત્ત
LIGUEUEUEUE
ST LLUÇUCULUS
LE
UÇUCUCUCUCUCICUC CUCURULUCULULUCUDUCUCUCUCUCU
IF
પ્રવચન સંબંધી વિશેષ અવધરૂપ જ્ઞાનને ઢાંકે તે જ્ઞાનાવરણીય. એના પિટાભેદ પાંચ. સામાન્ય અવ ધરૂપ દર્શનને ઢાંકે તે દર્શનાવરણીય ભેદ છે. સાતાસાતાના નિમિત્તભૂત વેદનીય બે પ્રકારનું. મુંઝવે-વિકળ કરે તે મેહનીય ૨૮ ભેદે. ગતિ જાતિ વિગેરેના પર્યાય પમાડે તે નામકર્મ ૧૦૩ પ્રકારે. ભવાંતર પમાડે તે આયુ ભેદ ૪. ઊંચા-નીચાને વહેવાર દર્શાવનાર
ત્રકમના બે ભેદ. દાનાદિક લબ્ધિના અંતરાય કરે તે આઠમું અંતરાય. કર્મ પાંચ પ્રકારે છે. એને ઉપન્યાસ આ પ્રમાણે–જ્ઞાનદશન તે જીવનું લક્ષણ છે ચેતના”ક્ષા ની: ઇતિ વચનાતું. તે વિનાનો જીવ અજીવપણું પામે. તેમાં પણ જ્ઞાન મુખ્ય છે, સકારો પગપણ એ કરીને સાકારો પગવંતને સર્વ લધિ ઉપજે, મેક્ષપ્રાપ્તિ સમયે પણ તે જ ઉપગવંત હોય, તે માટે જ્ઞાન મુખ્ય છે. તેથી તે ગુણને ઢાંકનાર કર્મ પ્રથમ કહ્યું. તે પછી બીજે સમયે ( કેવળીને ) અનાકારપગ-સામાન્ય પગ-દર્શને પગ હોય તેને ઢાંકે તે દર્શનાવરણીય બી. એ ઉભય પિતપોતાના વિપાક દેખાડતાં સુખ-દુઃખરૂપ વિપાકના હેતુ થાય તે માટે ત્રીજું વેદનીય. વિપાક સમયે જીવને રાગદ્વેષ, કષાય ઉપજે માટે એ શું મોહનીય. એથી મુંઝાયેલ જીવ બહ આરંભાદિવડે નરક તિર્યંચાદિકનું આયુ બાંધે. ભવથકી ભવાંતરે જતાં જીવને નિશ્ચય આયુષ્ય ઉદય આવે તેથી તેને નંબર પાંચમે. આયુ વગરના સાત કર્મો તે ભવે, ભવાંતરે કિંવા ઘણે ભવે પણ ઉદયમાં આવે પણ આયુકર્મની એ વિશેષતા છે કે તે ભવે ઉદય આવે જ નહીં. ભવાંતરે અર્થાત બીજા ભવે કેટલે વતી રહ્યો છે ? અને પેટને માટે ધર્મપરાંડમુખ થવાનું કેટલા પ્રમાણમાં બને છે? ખરી વાત તે એ છે કે પેટમાં રોટલો પડ્યો હોય તે કંઈ કલ્યાણમાગ સૂઝે.
આ દિગદર્શનથી શાસનની દાઝ દિલમાં ધરી જે કંઈ પણ સમયે ચિત જૈન સમાજના હિતની ખાતર યથાશય પ્રયત્ન કરવામાં આવશે તે હજી પણ તેમાં સારો સુધારો થવા પામી જૈન સમાજના ભલા સાથે શાસનાન્નતિ થવા પામશે, પરંતુ વેરવિરોધભરી વૃત્તિ વધવા દેવાથી તે તેનો વહેલે વિનાશ થવા પામશે.
For Private And Personal Use Only
