Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માયા,
૨૧.
એવા મનુષ્ય સર્જન પણ કહેવાય છે, કારણ કે તેવા કીર્તિના લાલસાવાળાની એવી સરસ આવડત હોય છે કે તેને દંભ, કપટ, માયા જાણી પણ શકાતી નથી. હદયના ભાવે અને વાણી-વચનમાં જુદું જુદું હોય છે. માયાથી સામાન્ય, વિદ્વાન, પંડિત અને કહેવાતા જ્ઞાન સંપાદન કરેલા મનુષ્ય પણ બચી શકયા નથી. કપટ કરવા ટેવાઈ ગયેલ મનુષ્યની તે ટેવ જલદી જતી નથી, કારણ કે લેકેને પિતાની તેવી જાતની આવડતથી આંજી નાખ્યા હોય છે અને તેથી સંપાદન કરેલી કે વધતી જતી કીર્તિ–તેની લાલસા બહુ જ સ્વાદિષ્ટ આત્માને થઈ પડેલી હોય છે. મનુષ્યના ક્રોધ, માન અને લેભ એ ત્રણ કષાયે તે તરત જ દેખાઈ આવે છે, તે છુપાતા નથી પરંતુ માયા-કપટ છેતરવાની ટેવ-ક્રિયા અન્યથી સમજાઈ પણ શકાતી નથી, કારણ કે તે હદયગત ભાવ હોવાથી તેને ઉપદેશ પણ અસર કરી શકતું નથી. અન્ય વિદ્વાને મા નહિ અને યા=જવું એટલે આત્માને તે ચૂંટયા પછી, છેતરવાની ટેવ પડ્યા પછી તે છૂટી શકે નહિં એ અર્થ કરેલો યેાગ્ય લાગે છે.
માયાવી પુરૂષે ગમે તેટલું ધાર્મિક પણ જ્ઞાન મેળવ્યું હોય છતાં દુનિયામાં કીર્તિ મેળવવાની તેમની લાલસાથી તેના ઉપર પડળ આવી જાય છે, મને પણ અવટાઈ જવાનું કારણ કે કપટભર્યા, બીજાને છેતરવાના વિચારો કરવાથી મનની ગતિ વાંકી થઈ જાય છે તેથી જ પિતે સત્ય જાણી નહીં શકવાથી જ બીજાને છેતરે છે.
સર્વ ધાર્મિક ક્રિયામાં પણ ફળને આધાર હદયની સરળતા અકપટ ભાવ ઉપર આધાર રાખે છે. જે મનુષ્ય ભણી, વિદ્વાન બની, ધાર્મિક જ્ઞાન મેળવી ધર્મી તરીકે ગણવાને, મોટા થવાને, કીર્તિ મેળવવાને અનેક જાતના દંભ, કપટ, છેતરપીંડી કરીને દુનિયામાં વધે છે, વધ્યા છે, વધવાને દાવો ધરાવે છે, તેના આત્મામાં પોતાના આત્મકલ્યાણની, સમાજમાંહેના મનુષ્યનું કલ્યાણ કરવાની ભાવના હોતી નથી તેથી તે ગમે તેટલું કરે તે પણ તેને ફળ મળતું નથી.
બગ ભક્ત-બગલા જેવી વૃત્તિની ઉપમા આવા માયાવી પુરોને અપાય છે. ખરી રીતે તે બીજા કરતાં પોતાના આત્માને જ તેણે છેતર્યો હોય છે જેથી પરભવમાં દુર્ગતિ થાય છે. માયાને પ્રતિસ્પધી તેને દુર કરવાનો ઉપાય આત્માની સરળતા-જુતા છે. તે મનુષ્ય ભૂલ કરે તે જેવું હોય તેવું કહી દે છે તેવા પુરૂષોને પોતાની લઘુતા થવાનો ભય નથી પરંતુ આત્માનું અકલ્યાણ વખતે થઈ જાય તે ભય હોય છે. સરળ મનુષ્યના મન, વાણું અને કાર્યોમાં સરળતા એકરૂપતા જ હોય છે. બિલકુલ કપટ હોતું નથી તેવા પુરૂષે વંદનીય છે.
આત્મવલ્લભ.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531406 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 035 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 29 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |