Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યગુ જ્ઞાનની કુંચી.
૨૨૯ ઝાંખી થવા માંડે છે. પાતંત્ર્યનાં બંધનોમાંથી મુક્ત થઈ સ્વાતંત્ર્ય દિશાને અનેરા આનંદનો આસ્વાદ થવા લાગે છે. મુક્તિ સુખની પ્રાપ્તિ માટે ઉત્કટ ઈચ્છા પરિણમે છે. મોક્ષરૂપી અમૃતપાનને એક પ્રકારને પૂર્વાનુભવ થવા માંડે છે.
આત્માની સર્વ જંજીને વિછેદ થતાં, આત્મા સાહજિક દશામાં જ વિલીન થાય છે. આત્મા પરમાત્મ પદ પ્રાપ્ત કરી સંપૂર્ણ સ્વતંત્ર અને સર્વજ્ઞ બને છે. આત્માને અપરિવર્તનશીલ પરમ સુખની શાશ્વત પ્રાપ્તિ થાય છે.
મનુષ્યના આનંદ અને વિશુદ્ધ સુખમાં પ્રમાણની દ્રષ્ટિએ જ ભેદ છે એમ કહી શકાય. આનંદ દશામાં આત્માનું સ્વાતંત્ર્ય વ્યકત થાય છે, મનુષ્યને આનંદ વિકૃત વિચારણું અને અપ્રાકૃતિક જીવનથી અનેક વાર અદ્રશ્ય થઈ જાય છે. મનુષ્યના આનંદને આવિર્ભાવ આત્માનું કેઈ બંધન ઓછું થાય ત્યારે જ પ્રાયઃ થાય છે. બંધન કમી થતાં આત્મામાં આનંદને અતિરેક થાય છે. બંધનનું પ્રાબલ્ય વધતાં આનંદ લુપ્ત થાય છે.
મનુષ્યનાં દુઃખની જેથી મુક્તિ થાય તેથી તેને સહજ રીતે આનંદ થાય છે એ આપણે જોયું. બાહ્યા ભાવમાં નિમગ્ન થયાથી, આત્માથી પરામુખ થયાથી દુઃખ થાય છે. આથી વૃત્તિઓ આત્માભિમુખ કરવાની ખાસ જરૂર છે. આત્માભિમુખતાથી આનંદનું સ્કુરણ થવા માંડે છે. એ આનંદ સત્ય છે, ચિરસ્થાયી પણ છે. વિશ્વની કઈ પણ વસ્તુ એવી નથી જેને આનંદ સત્ય કે ચિરસ્થાયી હોય. વિશ્વની પ્રત્યેક વસ્તુને આનંદ સર્વદા ક્ષણિક હોય છે.
બાળકને કઈ ક્રીડા-વસ્તુની પ્રાપ્તિ થતાં જે આનંદ થાય છે તે આનંદ કેઈ નૂતન અષણથી કે વૈજ્ઞાનિકને થતા અત્યંત આનંદ સાથે તુલનાની દ્રષ્ટિએ કંઈ પણ વિસાતમાં નથી એમ કહી શકાય. વૈજ્ઞાનિકને આનંદ કુદરતના કેઈ ગુપ્ત નિયમના અન્વેષણ ઉપરથી ઉદ્દભવે છે, આથી એ આનંદ પ્રકૃતિજન્ય છે. વૈજ્ઞાનિકના આ આનંદ કરતાં ખરા આત્મજ્ઞાનીને આનંદ ચઢી જાય છે. આત્મજ્ઞાનીને આનંદ અનવેષક વૈજ્ઞાનિકના આનંદ કરતાં અનેકગણે ઉરચ કેટીને છે. થોડા વખતની આત્માભિમુખતાથી આત્મજ્ઞાનીને વિશુદ્ધ આનંદ અને વિશુદ્ધ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. આત્માની દેદીપ્યમાન તિમાંથી તેને પરમ સુખ મળે છે. આત્માના ઝળહળતાં તેજમાંથી તેને પુનિત સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. સ્વાતંત્રની ચિરસ્થાયિતા એ આનંદની અતિશયતા અને સ્થિરતાનું કારણ છે એમ નિષ્પન્ન થાય છે.
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531403 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 034 Ank 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1936 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |