________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
મહાકવિશ્રી ધનપાલપ્રણીત—
રૂષભ પંચાશિકા.
સમશ્લાકી ભાષાંતર ( સભાવાર્થ ) —← ( ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૨૬ થી શરૂ) જિનચરણ જનશરણું ગા. ૨૮. આર્યાં.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કષાય-ચેાર જ્યાં એવા, ભવવનમહી ભયભીત ભૂતાને; તુજ ચરણા જ શરણુ છે, અસિ ચક્ર રેખ જયાં પાસ સદા. ૨૮.
જ્યાં કષાયરૂપ મોટા ચાર-લુંટારા છે એવા સંસારવનમાં ભયભીત પ્રાણીઓને ત્હારા ચરણુ જ શરણુ છે, કે જેમાં અસિ-ચક્ર ધનુષ્યની રેખા સદા સન્નિધાનમાં છે.
સસાર–વન
આ સંસારને અરણ્યનુ રૂપક આપ્યું છે. જેમ ગાઢ અને વિટ અટવી ઉલ્લ ́ધવી દુષ્કર છે, તેમ સંસારઅટવીના પાર પામવા દુષ્કર છે; કારણ કે તે વિકટ છે એટલું જ નહિ પણ તેમાં કષાયરૂપ મેટા ધાડપાડુએ છે, અને તે આત્માનું જ્ઞાનાદિ દ્રવ્ય લુટી લ્યે છે. આમ આ ત્યાંથી પસાર થનાર જીવ-પથિકેાને મહાભયનું કારણું થાય છે. આવા ભયકર વનમાંથી પાર ઉતરવું હાય તા આયુધઅદ્ધ સમ રખેવાળનુ શરણુ જોઇએ. સ`સારી જીવને આવુ' શરણુ તા ભગવાનના ચરણુ જ છે. “ ધિંગ ધણી માથે કિયા રે, કુણુ ગજે નર ખેટ. ” શ્રીમાન્-આનંદઘનજી.
તે ચરણમાં તલવાર-ચક્ર-ધનુષ્ય આદિ ઉત્તમ પુરુષના લક્ષણ સૂચવનારી રેખા સત્તા સન્નિધાનમાં છે, એટલે જાણે કષાય ચાર તેનાથી ડરે છે, એમ કવિ ઉત્પ્રેક્ષે છે.
તાત્પર્ય કે વીતરાગદેવના ચરણકમલનુ' જે શત્રુ ગ્રહે છે તેને કષાયતસ્કર કનડતા નથી, અને તેએ નિર્ભયપણે સુગમતાથી ભવાટવી જઇ મુક્તિનગરીએ પહેાંચી જાય છે.
ઉદ્દલ શ્રી
“ મહાભયંકર લવ અટવીમાં, ાર માઢુ અંધાર; આશ્રવરૂપી મેઘવૃષ્ટિ ત્યાં, વર્ષે મુશળધાર.
For Private And Personal Use Only
