________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે ગામ અને શહેરી
@ (ગતાંક ૧ માંના પૃષ્ઠ ૨ ૬૧થી શરૂ) ૭ પાણી.
જીવનમાં બીજે નંબરે જરૂરીયાતની વસ્તુ પાણી છે. અનાજ વિના તે દિવસે જ નહીં પણ મહિનાઓ પણ નીકળી શકે છે, એ આપણી તપસ્યાઓથી સુવિદિત જ છે; પરંતુ પાણી વિના થોડા દિવસે નીકળવા પણ મુશ્કેલ થઈ
બકલના મત મુજબ વિશ્વવ્યાપી ચિત્તનાં અસ્તિત્વનો સ્વીકાર એ એક પ્રકારના સંભ્રમરૂપ છે. વિશ્વવ્યાપી ચિત્ત એ ચેતનાની એક દશા જ હોય. આથી તેનું સ્વાયત્ત અને સત્ય અસ્તિત્વ સંભવી ન શકે.
આ આખાયે પ્રકરણને સાર એ છે કે -ચેતના એ સત્ય વસ્તુ છે. તેની નિષ્પત્તિ ભૌતિક દ્રવ્યમાંથી નથી થતી. ભૌતિક દ્રવ્યનો ચેતના ઉપર નિબંધ નથી ચાલતો અર્થાત્ ચેતના એ રીતે સ્વાધીન છે. ચેતના અનાદિ અને શાશ્વત્ છે. વિશ્વ પણ શાશ્વત્ છે. વિશ્વનાં ભૌતિક સ્વરૂપમાં વિકાસ અને પરિવર્તન થયાં કરે છે. ભૌતિક દ્રવ્ય અનાદ્યનન્ત છે. તેની ઉત્પત્તિ થતી નથી. વિકાસવાદયુક્ત જડવાદને સિદ્ધાન્ત દેષપૂર્ણ, એકપક્ષી અને મહત્વ રહિત છે. આત્માના અસ્તિત્વની ઉપેક્ષા, વસ્તુઓનું વિષયાશ્રિત દૃષ્ટિએ નિરીક્ષણ અને ચેતનાનું અપમાન એ ત્રણ દૃષ્ટિએ વિચારતાં જડવાદની દોષપૂર્ણતા આદિ પ્રતીત થઈ શકે છે. જડવાદ અચેતન દ્રવ્યમાંથી ચેતનાની ઉત્પત્તિ માનીને ચેતનાનું ઘર અપમાન કરે છે. એકેશ્વરવાદીઓને પરમાત્માના સંબંધમાં યથાર્થ ખ્યાલ નથી, તેઓ છિની ઉત્પત્તિ માને છે અને શૂન્યમાંથી વસ્તુ–સર્જનની શક્યતાનો સ્વીકાર પણ કરે છે. એકેશ્વરવાદીઓનું એક પણ દષ્ટિબિન્દુ સાચું ઠરી શકતું નથી. આ રીતે શૂન્યવાદીઓનું મંતવ્ય ઉપહાસયુક્ત બની જાય છે. ધમનું યથાર્થ જ્ઞાન થતાં, ધર્મ અને વિજ્ઞાન વચ્ચે કોઈ પણ પ્રકારનું સંઘર્ષણ શકય નથી. ધર્મનું જ્ઞાન વિજ્ઞાનના સુગથી વિશ્વને પરમ સુખદાયી અને કલ્યાણકારી થઈ પડે છે. ધર્મ અને વિજ્ઞાનનાં સુમીલનથી હજારો ની ઉન્નતિ થાય છે. વિશ્વ પરમ પ્રગતિને પંથે સંચરે છે.
ચાલુ
For Private And Personal Use Only
