________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૭૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
ત્પત્તિ અને હેતુ તથા પ્રત્યયના યાગથી જે પ્રાદુર્ભાવ તેનું જ નામ શૂન્યતા. મતલખ કે જે ચીજ સ્વભાવતઃ ઉત્પન્ન નથી થતી તેનુ અસ્તિત્વ જ નથી. અને જેનું અસ્તિત્વ નથી તેને ધ્વંસ શી રીતે સંભવે ? એ ભાવ પણ નથી અને અભાવ પણ નથી-કેવળ શૂન્ય છે.
મધુ શૂન્ય છે તેા કોઈ વસ્તુના યાગથી રાગ, દ્વેષ તથા મેહની સભાવના પણ નથી રહેતી. રાગદ્વેષાદ્ઘિ મટ્યા એટલે ચિત્ત નિર્મલ થાય, નિર્મલ ચિત્ત નિરૂદ્ધ રહે છે. ચિત્તના નિરાધથી નિર્વાણુના સાક્ષાત્કાર થાય છે. નિર્વાગુના સાક્ષાત્કારી સમસ્ત દુઃખા નાશ પામે છે.
શૂન્યવાદની સહાયથી જૂદી જ રીતે-જૂદે જ માગે. ઔદ્ધો પણ સયમ અને નિર્વાણુના સાધ્ય તરફ વળે છે એવા સમન્વય શ્રી શાસ્ત્રીજી ઉપજાવે છે અને એની અસર ભારતના મીજા દર્શાના ઉપર કેવી પડી તે સંક્ષેપમાં સમજાવે છે.
*
જૈનો અને મોદ્ધોની આ વિચારધારાએ, દર્શનશાસ્ત્રીઓને નવેસરથી પેાતાની વ્યાખ્યાઓ ઘડવાની ફરજ પાડી. ગૌડપાદની વિવેચનામાં એ હકીકત બરાબર દેખાઇ આવે છે. ગૌડપાદનાં પગલે ચાલી શકરાચાર્યે અદ્વૈતવાદની નીક બાંધી. યાગદર્શને પણ કૈવલ્યની વાત ઉચ્ચારી એ જ દિશામાં પેાતાની વિચારધારા વહાવી સાંખ્ય દશને પણ કેવળજ્ઞાનની વાત કહી તે તર♥ પ્રવાસ શરૂ કર્યાં. ભક્તિપંથીયા પણ એવા જ કેઇ એક જૂદે માગે તે તર ઢળ્યા.
*
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
×
શ્રી વિધુશેખર શાસ્ત્રીજીના લેખનું અહીં જરા વિસ્તારથી અવતરણુ ઉતાયુ છે, જે કાઈ શાંતિપૂર્વક એ આખું અવતરણ વાંચશે તેને ખાત્રી થયા વિના નહીં રહે કે દાર્શનિક ચિંતાના સુંદર સાવરમાં જૈનએ જે પ્રથમ અને મહત્વના હિસ્સા અર્ધ્યા તે એ વિચારધારાની પ્રાચીનતા અને મૌલિકતા પૂરવાર કરે છે. ઐતિહાસિક દ્રષ્ટિથી જૈન ધર્મના પ્રભાવ તથા પુરાતનતા સંબંધે ઘણા ઉહાપ।હ થયા છે-થાય છે. પરંતુ શુદ્ધ દાર્શનિક દ્રષ્ટિએ જૈન દર્શનની ખારીક છણાવટ કરવાનું કામ એટલું સરળ નથી. શ્રી વિધુશેખર શાસ્ત્રી જેવા સમર્થ અને ઉદાર દશનશાસ્ત્રીએ જ તેને ચેાગ્ય ઈન્સાપૂ આપી શકે. જૈન સમાજ, એમની આ પ્રકારની સેવા માટે ખરેખર શાસ્ત્રી મહાદયનેા આભાર માનશે.
×
×
For Private And Personal Use Only
X
