________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રતિબિંબ.
૫૧
જૈન સાહિત્યમાં અને બૌદ્ધ જાતકમાં જે આછી-ઘેરી રેખાએ અકાઇ છે તે જોતાં મહાવીર ભગવાનના ઉદ્દય પહેલાં ખરેખર જ સમાજમાં, ધર્મમાં બહુ જ અંધાધુંધી વ્યાપેલી હાવી જોઇએ. મળશાલીઓના અનાચાર અને નિબંળાનાં કરૂણ આ ંદના ભાર કદાચ પૃથ્વીને પોતાને જ અસહ્ય થઇ પડયા હશે, એટલે જ માનવજાતિના પુણ્યના રિપાક જેવા બે રાજપુત્રા એણે જન્માવ્યા. એમના જન્મથી આર્યાવર્ત્ત અહેાભાગી બન્યું. એમણે જ પેાતાના નિર્મલ પ્રકાશવડે મેઘશ્યામ ગગનમાં ઈન્દ્રચાપનાં વિવિધ અને સુરમ્ય ર'ગ વહાવ્યા.
એ સમયના અનાચારના થેાડા અવશેષેા કેટલાક સ્થાનકમાં જળવાઇ રહ્યા છે. વેશ્યાઓની અધિકતા, નારીજાતિની વિડંબના અને પુરૂષષના અત્યાચાર સૌ પહેલું આપણુ લક્ષ ખેચે છે.
વૈશાલી ભગવાન મહાવીરની જન્મભૂમિ હતી. ગૌતમબુદ્ધ પણ ત્યાં ઘણીવાર આવ્યા હતા. વૈશાલી વિષે ગૌતમબુદ્ધને બહુ પક્ષપાત રહેતા. આ વૈશાલીમાં, એ વખતે પ્રજાતંત્ર જેવું હતું. પ્રજાતંત્રના સુકાનીઓ-સંચાલકા પુરૂષો જ હતા. એમણે એક એવા નિયમ કર્યાં હતા કે જો કાઇપણ કન્યા અતિ સૌંદય શાલી હોય તે તેનાથી પરણી શકાય નહીં. એણે અવિવાહિત રહીને સવ પુરૂષોના મને રંજન અર્થે પેાતાના સ્વાતંત્ર્યનુ બલિદાન દઇ દેવુ જોઇએ.
અંબપાલી એવી જ સૌ શાળી સ્ત્રી હતી. અ`ખપાલી જેમ રૂપની રાશી સમાન હતી તેમજ કળા વિગેરેમાં પણ ખૂબ કૂશળ હતી. ગૌતમબુધે જ્યારે, વૈશાલીમાં આવી, પહેલવહેલા અખપાલીને જોઇ ત્યારે તે પણ સજ્જડ અની ગયા. એમણે પેાતાના શિષ્યાને કહ્યું: “ આ સ્ત્રી એટલી બધી સુંદર છે કે ભલભલા તપસ્વીઓનાં ઢીલ પણ હલી જાય, પણ આટલી એક વાત યાદ રાખો કે સ્ત્રીના માહમાં પડવું તેના કરતાં વાઘના મ્હોંમાં પડવુ વધારે સારૂ છે. ” એ અખપાલી પાછળથી ગૌતમબુદ્ધની અનુરાગી બની અને પેાતાની ઘણીખરી મિલ્કત ધર્મના કાર્યાંમાં વાપરી.
વૈશાલીની જેમ રાજગૃહી નગરી પણ આપણને પરિચિત છે. ભગવાન્ મહાવીરે પેાતાની પદરેથી આ રાજગૃહીની ભૂમિને ઘણીવાર પાવન કરી હતી. અહીં એક સિરિમા નામની વેશ્યા રહેતી. તે ૫૦૦ જેટલી વેશ્યાઓની સરદાર હતી. શ્રીમંત યુવાનેા સિરિમાની જાળમાં એવી અજબ રીતે ફસાતા કે એમાંથી તેઓ છટકી શકતા નહીં,
For Private And Personal Use Only
