________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સયમ
૧૫૩
સમાન છે. એને જય કર્યાં એટલે બાકીના સાત પર વિજય મેળવતા વિલમ નથી થતા. એ માહિની કમના બે સ ંતાનઃ એકનું નામ રાગ અને ખીજાનું નામ દ્વેષ તેમાં રાગનેા પુત્ર લેાલ અને પુત્રી માયા, જ્યારે દ્વેષના પુત્રો ક્રોધ અને માન એ બધાંને વાડી વિસ્તાર વડના મૂળીયા માફક વિસ્તરે છે એમ ઉપમિતિભવપ્રપંચાના કર્યાં સિદ્ધ િ મહારાજનું કથન છે. ટૂંકમાં કહીયે તે સર્વ પ્રકારના સચમમાં કષાય પરના સંયમ એ અતિ મુશ્કેલીભર્યું છે અને તેમાં પણ ક્રોધ ને માન જીતવા કરતાં માયા ને લાલ પર આધિપત્ય પ્રાપ્ત દ્વેષ કરતાં રાગનું બંધન ભારી દેખાલેાભના પર સર્વ જાતના કામૂ દશમા નથી. લેાલ એ તેા સ પાપને
કરવુ' એ અતિ વિકટ કાર્ય છે, તેથી ડયું છે. તે મીઠી મધલાળ જેવુ છે. ગુણસ્થાનકની પ્રાપ્તિ વગર શકય પણ ખાપ કહેવાય છે.
3
જ્યાં જ્યાં ભલભલા ત્યાગીઓ પણ ભાત ભૂલે છે એવા આ કષાયે પર વિજયશ્રી વરવા માટે સ`સારસ્થ આત્માઓએ સદેવ જાગ્રત રહેવાની જરૂર છે. નાનામાં નાની ખાખતથી તે મોટામાં મોટા બનાવમાં ખારિકાઈથી અવલેાકન કરવામાં આવશે તે જરૂર જણાશે કે એમાં પ્રત્યક્ષ કે પરાક્ષ કાઇ ને કાઈ કષાયના હાથ છે, તેથી તેા અને ચડાળ ચોકડીની ઉપમા અપાય છે. ક્રોધે ક્રોડપૂરવ તણું સયમ ફળ જાય-એ લીટી આપણે સૌ કોઈ જાણીએ છીએ. ચંડકેાશિયા સર્પનું દૃષ્ટાન્ત તે પ્રતિવર્ષ આપણે કલ્પસૂત્રમાં સાંભળવાના છતાં ક્રોધના પંજામાં નથી આવતાં એવુ' છાતી ઠોકીને કહી શકાશે ખરૂ?
વીરા મારા ગજથકી ઉત્તરે ગજ ચડયા કેવલ ન હોય” એ વાત પણ જૈન સ`તાન માટે ઘરગથ્થુ જેવી છે. અભિમાનથી બાહુબળિ વર્ષ સુધી કેવલ ન પામ્યા એ કાણુ નથી જાણતું ? છતાં એ માનના નામે આપણામાં અને આગળ વધીને કહીયે તે સમાજ અને ધર્મમાં આછા કલેશ ચાલી રહ્યાં છે ?
માયા કરવાથી મલ્લિનાથ સ્ત્રીવેદ પામ્યા એમ કહેનારા આપણે શ્રેણુકા માયાના તે દિર જેવાં છીએ. નિખાલસ દિલથી સાચી વાત કરવાની પદ્ધતિ હજી આપણું શિખવાની છે. માયા યાને કપટને આપણે કળા બનાવી, દૂષણને ભૂષણ બનાવી ધારણ કરી રાખ્યુ છે; કેમકે વ્યવહારમાં કપટકળા કેળવી જાણનાર ચતુર ગણુાય છે
For Private And Personal Use Only
