________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમારી પૂર્વદેશની યાત્રા.
૧૪૧ છે. આ સમયે આ નગરીને પ્રતાપે મધ્યાહ્નના સૂર્યની માફક તપી રહ્યો હતો. છ ખંડમાં આ નગરીની યશગાથા ગવાતી હતી. છ ખંડની રાજ્યલક્ષમી અહીં રમતી હતી. ચાર ચાર ચક્રવતીઓની રાજધાનીનું અનુપમ માન મેળવનાર એ ગૌરવશાલી મહાન નગરીનું નામનિશાન પણ કાલના ગર્તમાં સમાઈ ગયું છે. ચેતરફ ગાઢ જંગલ અને વચમાં માત્ર જિનમંદિરે છે, આજ આ નગરી માનવજાતિને સહસ્ત્ર મુખે પિકારી પોકારીને જાણે ઉપદેશ દેતી હોય કે હે માનવ! ચેત ! ચેત!! ચેત!!! મારા પૂર્વનો ભવ્ય ઈતિહાસ, ઉત્થાન અને ઉદય જે અને વર્તમાનને મારા કરૂણ ઈતિહાસ, વિનાશ અને પતન–અસ્ત, તે નિહાળીને કાંઈક શીખી લે. આજ તે માનનાં ટેળાને બદલે વાંદરાનાં ટોળે ટોળાં દોડાદોડ કરે છે–ધમાચકડી મચાવે છે. સિંહ, વાઘ અને શિયાળીયાં ખેલે છે. જંગલી પશુ-પક્ષીઓનું આરામ ધામ છે. કોઈ રડ્યાખડ્યો યાત્રુ અને ગામડીયાઓ ઢોર ચરાવવા આવે છે તેમજ ગામડામાં જતો કઈક ભલે માણસ દ્રષ્ટિગોચર થાય છે.
આ પછી પાંડવ અને કૌરવોના સમયમાં પણ આ નગરીને રસપ્રદ સુંદર જીવંત ઈતિહાસ મળે છે. જન પ્રાચીન ગ્રંથ અને મહાભારતમાં આ નગરનું મનહર વર્ણન મળે છે, પરંતુ જે મહાભારત યુદ્ધ મંડાયું અને માનવ જાતિના સંહારને જે ભીષણ યજ્ઞકાંડ મંડાયો ત્યારથી આ નગરીનું પતન થાય છે. યદ્યપિ આ પછી પણ ઘણા સમય સુધી ભારતની રાજધાનીનું અનુપમ માન પ્રાપ્ત થયું છે. પછી ત્યાંથી દૂર હટતાં હતાં ઈન્દ્રપ્રસ્થ અને દિલ્હી રાજધાની જાય છે. ધીમે ધીમે તેને હાસ થતું જાય છે. છેલ્લે મેગલાઈમાં યુદ્ધભૂમિ બને છે અને હાલમાં માત્ર ભયંકર અરણ્ય-જગતરૂપે નજરે પડે છે.
અત્યારે અહીં બે વિશાલ સુંદર જિનમંદિરો છે. એક તાંબરી અને બીજું દિગંબરી. આ સિવાય ત્રણ નિસિહી અને એક આદિનાથ ટુંક-ટેક છે. આદિનાથ ટંકનું સ્થાન ઇષભદેવ ભગવાનને પ્રથમ પારણાનું સ્થાન કહે વાય છે, ત્યાં સુંદર સ્તૂપ અને પાદુકા છે તેમજ તેની પાસે જ શ્રી શાંતિનાથ, કુંથુનાથ અને શ્રી અરનાથ ભગવાનની પાદુકા છે. આ સ્થાનને કબજે અને વહીવટ વેતાંબર તીર્થરક્ષક કમેટી (પંજાબ) કરે છે. બાકીની ત્રણે નિસિહીઓમાં અને સંપ્રદાયને જેનો બિના ભેદભાવે જાય છે. અહીં પ્રાચીન પાદુકાઓ પણ હતી. વ્યવસ્થા-વહીવટ પણ બન્ને સંપ્રદાયના મળીને કરતા
For Private And Personal Use Only
