________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હિંદુસ્તાનમાં જૈનાની વસ્તી વિષયક દશા.
૧૧૯
પામી શકતાં નથી. આપણે ત્યાં ચેતનમય, સ્વસ્થ, સુખી અને નિર્દેષિ મનુષ્ય જીવન નથી, પણુ જડ, અશાંત, વાસનાલયુ... અને ક્રોધી જીવન છે. આ બધુ જ્યારે જાણી શકીએ ? જીૠગીના નિર્વાહ કફ઼ાડા અનતે જાય છે, પરિણામે બુદ્ધિહીનતા આવી ગઇ છે અને સુખી જીવનનું એક પણ લક્ષણુ શોધ્યુ જડે તેમ નથી. તેમજ મનુષ્ય-ભાવના આથમી ગઈ છે, નિપ્રતિનિ નખળાઇ અને બુદ્ધિહીનતા વધતી જ જાય છે અને માણુસ માણસ તરીકે પેાતાની જાત પરથી વિશ્વાસ ખાઇ બેઠી છે. તેમજ સ'સારમાં રસ નથી તેથી મેક્ષ મેળવવા ફાંફાં મારી રહ્યો છે, કારણ કે મનુષ્ય-ભાવનાની ઉગ્ર તેજસ્વિતા સમજાણી નથી. એ કલ્પનાના બંધનમાં પૂર્વજોએ કરેલી પ્રણાલિકા તાડતાં એ કંપે છે. આ કાઇને ઉદ્દેશીને લખવામાં આવ્યું નથી, છતાં આવી અધમ દશામાંથી આજના માણુસ જ્યારે બહાર આવશે ત્યારે જ માનવશ્રેષ્ઠ બનશે. જૈન કામના નેતાઓ અને વિદ્વાન આ વસ્તુ સ્વીકારે કે ન સ્વીકારે પરંતુ આવી જાતના અભ્યાસ કે નિરીક્ષણ વિના સમાજની પ્રગતિ થવી મુશ્કેલ છે એટલું તેા દરેક જણે કબૂલ કરવું જ પડશે. કારણ, આને લઇને દુઃખી સ્થિતિને નિવારણ કરવાની શક્તિ અને જાગૃતિ કરવાની પ્રેરણા થશે. આ બધાનું નિવારણ કરવાનુ તે હવામાં અવાજ કરવા જેવું સહેલું નથી. ભાષણ્ણા અને કેન્ફરન્સના પ્લેટફાર્મ ઉપરથી થતાં વક્તવ્ય તેમજ પરિષદેાથી આ બધું કયારે સમજાવી શકાય કે જ્યારે આપણી પરિસ્થિતિના અભ્યાસ હાય ત્યારે જ સમજી શકાય તેમ છે. તેની સાથે એટલુ પણ જણાવવાની જરૂર છે કે જાહેર જીવનની પ્રવૃત્તિ જ્યાં જ્યાં ગૃહ-જીવનની આડે આવતી હાય અને વિરૂદ્ધતા પ્રદર્શિત કરતી હાય ત્યાં ત્યાં તેવી પ્રવૃત્તિ બંધ થવી જોઈએ. આપણે આવી પ્રવૃત્તિના પ્રશ્નોના ઉકેલ કરવા જતાં આપણા ગૃહ-જીવન તદ્ન વિસરી જઈએ છીએ અને આપણા ઘરના વાતાવરણમાં જાહેર જીવનનું ઉપરટપકેતુ' સૂત્ર ફરજ તરીકે દાખલ થતુ જોઈએ છીએ ત્યારે એમાંથી પ્રેમ અને મીઠાશ ઉડી જઈ કતવ્યના જો આવતે જાય છે. જાહેરમાં શાભાભર્યાં લાગતા સિદ્ધાંતાને ગૃહ-જીવનના વાતાવરણમાં ઉતારી તેને કલુષિત કરનારા અવિચારીએ વધતા જાય છે અને તેને આપણે જાહેર પ્રવૃત્તિ તરીકે મહત્ત્વનુ સ્થાન આપીએ છીએ તેનું જ પિરણામ છે. કૌટુમ્બિક જીવનમાં કાઇ પણ વ્યક્તિની પ્રતિષ્ઠા તેના સિદ્ધાંતની ઉગ્રતા પર નભતી નથી. સમાજ જીવન જે ગૃહ-જીવન ઉપર આધાર રાખી રહ્યું છે તેને ખાતર આપણે પાતે જ સ્થાપેલા તુચ્છ સિદ્ધાંતા કરતાં જેની આખી માનવતા આપણા ઉપર નભતી
For Private And Personal Use Only