________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
WWW.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮
હિંદુસ્તાનમાં જૈનાની વસ્તી વિષયક દશા. બાપ પાંચ વર્ષની ઉંમરના બાળકોની જેટલી માવજત અને કાળજી કરે છે તેટલી ભાગ્યે જ બાળકાઓની રાખતા હોય તેમ માલુમ પડે છે, કારણ કે પાંચથી દશ વર્ષ સુધીમાં બાળકોના કરતા બાલિકાઓમાં ૫૦૩૮ ને ઘટાડે છેવામાં આવે છે અને પંદર વર્ષ સુધીમાં ૭૪૯ બાળકાઓને ઘટાડે માલુમ પડે છે. પુરૂષ કરતા સ્ત્રીઓમાં પાંચથી પંદર વર્ષ સુધીમાં લગભગ ૭૫૦૦ સ્ત્રીઓને ઘટાડે એમ સૂચવે છે કે પુરૂષ કરતા સ્ત્રીઓનું મરણ પ્રમાણ આટલી નાની ઉમરમાં વિશેષ પ્રમાણમાં જોવામાં આવે છે. તેના કાર
રૂપે બાળલગ્ન, અપરિપકવ ઉમરે આવતી સુવાવડ અને તેને અંગે ગ્ય ખાનપાનની ખામીઓ દષ્ટિગોચર થાય છે.
કુમારાની સંખ્યા તરફ જતાં પુરૂષોની સંખ્યા ૩૨૪૧૯૮ ની છે જ્યારે કુમારી સ્ત્રીઓની સંખ્યા ૨૦૫૫૪૩ ની છે જેથી લગભગ ૧૧૮૬૫૫ કુંવારા પુરૂષે પુરૂષોની સંખ્યા વધારે બતાવે છે એટલે તેટલા પુરૂષે લગ્ન વિનાના રહેનારાઓ છે. આમાં વૃદ્ધ ઉંમરે થતાં લગ્નોથી સંખ્યા અગિળ વધતી જાય છે. કન્યાઓની અછતને લીધે કેટલેક ઠેકાણે કુમારાઓની સંખ્યા મોટા પ્રમાણમાં રહેવાથી અનેક જાતના દુરાચારને ઉત્તેજન મળવા ઉપરાંત, ફેલાવો થવા સંભવ છે.
વિધુર અને વિધવાઓની સંખ્યાના આંકડાઓ જોતાં વિધુરની સંખ્યા પ૨૯૦૩ ની છે જ્યારે વિધવા સ્ત્રીઓની સંખ્યા ૧૩૪૨૪૫ ની છે જે જૈન કેમની સ્ત્રીઓને ચોથો ભાગ છે. વિધુર કરતાં વિધવાઓની સંખ્યા ૮ ૧૩૪૨ વધારો બતાવે છે. વિધુરની સંખ્યા તદન ઓછી હોય તેનું કારણ તેઓ ફરીથી એક, બે અથવા ત્રણ વાર અથવા ગમે તેટલી વખત પરણી શકે છે જ્યારે વિધવા સ્ત્રીઓની જીવનની દશા બહુ જ દિલગીરી ઉપ્તન્ન કરે તેવી છે.
આપણી કેમમાં બાળલગ્ન હોવાનું કારણ એ ઉપરથી માલુમ પડે છે કે વસ્તીપત્રક ઉપરથી પાંચ વર્ષની ઉમરની ૧૪૩ વિધવાઓ, દશ વર્ષની ૨૯૮ અને પંદર વર્ષની ઉમરના ૬૪૩ ના આંકડાઓ જે જોવામાં આવે છે તે આવત નહિ.
આ પ્રમાણે વિવાહિત સ્ત્રી પુરૂષોના આંકડાઓ જોતા પણ માલુમ પડશે કે વૃધ્ધ અને મેળ વિનાના થતા અઘટીત લગ્નમાં સુધારો કરવાને ઘણોજ અવકાશ છે.
[ચાલુ)
For Private And Personal Use Only