________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. માંથી લક્ષશ્વછતા જમે છે. અને એક વાર લક્ષભ્રષ્ટ થવા પછી અધઃપતનની સીમા આંકવી અસંભવિત બને છે.
એક દિવસે અમે એક મોટી જેલ જેવા ગયા. જેલને એક ભાગ ત્યાં “કાળા પાણી”ના નામથી ઓળખાતા. આખા પ્રાંતમાં જેમને કાળા પાણીની સજા થઈ હોય તેમને અહીં રાખવામાં આવતા અને સ્ટીમરની સગવડ થાય એટલે એમને આંદામાન તરફ રવાના કરી દેતાં.
આ કાળા પાણીવાળા વિભાગમાં અમને એક કેદી મળે. પહેલાં તો અમે એને ઓળખી જ ન શક્યા, પણ જ્યારે એ અમારી નજીક આવ્યું અને બાળકની જેમ બેર બોર આંસુ પાડી રહ્યો ત્યારે જ અમે એને ઓળખે. એ એક શાસ્ત્રી હતા. સંસ્કૃત ઉપર તેને સારો કાબૂ હતો. સ્મૃતિઓ અને પુરાણ ઉપર તે સરસ વિવેચન કરત. એનું જીવન પણ લગભગ એક સંન્યાસી જેવું હતું.
આ શાસ્ત્રી અહીં કયાંથી–શી રીતે આવ્યા ? અમને પ્રશ્ન થશે.
શાસ્ત્રીએ પોતે જ એને ખુલાસે કર્યો. એ ઉપરથી અમે જોઈ શક્યા કે એ ભાઈ એક સ્ત્રીના સહવાસને લીધે, આસક્તિની જાળમાં ફસાયા હતા. એ આસક્તિએ જ એમને ખૂન કરવા જેટલી હદે ધકેલ્યા હતા. મનુષ્યનું આથી અધિક અધઃપતન બીજું કયું હોય? ભણેલા પણ કેવી ભયંકર ભૂલના ભેગ બને છે ?
અધ:પતનના એ કમને ઉલટાવવા પૂર્વાચાર્યોએ એ જ એક બીજે રાજમાર્ગ બતાવ્યો છે. તેઓ કહે છે કે “ પહેલાં અસત્ પ્રવૃત્તિના સ્થાને સત્ પ્રવૃત્તિને સ્થાપિઃ પછી એ બન્ને પ્રવૃત્તિને ફેંકી ઘો–એટલે કે અવિનાશી એવો આત્મિક આનંદ અનુભવે.” એક દ્રષ્ટાંત આપી એમણે એ વાત સમજાવી છે.
ધારો કે તમને પગમાં કાંટો વાગ્યો હોય, એ કાંટાને કાઢવા માટે તમારે એવો બીજે કાંટે હાથમાં લેવો જોઈએ. કાંટાની મદદથી જ કાંટે કાઢી શકાય, એ ન્યાય છે; પણ પેલો કાંટે નીકળી જાય એટલે આખરે તે તમારે બન્ને કાંટા ફેંકી દેવાના છે એ ન ભૂલશો.
પિતાના સમાજ, ધર્મ, પ્રાંત કે રાષ્ટ્રને માટે તન-મન-ધનનો ભેગ આપી જનતાની જેઓ સેવા કરી રહ્યા હોય છે તેઓ સ્વાર્થવૃત્તિ કે મમતાથી
For Private And Personal Use Only
