________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રવણ અને માણ
( સુશીલ )
(૧) મૃત્યુના ભય ઃ મેાહુ
એવું કાઇ પ્રાણી હશે કે જે મૃત્યુ જોઈને ન ગભરાયુ હોય ? મૃત્યુની લય'કરતાએ ભલભલા વિલાસીઓની મેહનિદ્રા ઉડાડી દીધી છે. મૃત્યુનું વિકરાળ સ્વરૂપ જોયા પછી ચક્રવર્તી જેવા પુરૂષા પણ સેહ ખાઈ ગયા છે. સાધનામાંયે મૃત્યુને જીતવાના, જન્મ જરા મૃત્યુની પેલી પાર પહેાંચવાને મંત્ર મુખ્ય ગણાય છે.
મૃત્યુ શા સારૂ ભયંકર લાગે છે ? સંસારની વસ્તુઓ કે સગા-સંબંધી માહ--મમતાને એ મૃત્યુની ભયંકરતામાંથી બાદ કરીએ તે ખાકી શું રહે ? મૃત્યુની ભયંકરતા નિવારવા નહીં તે ઓછી કરવા સારૂ પણ માહનું માહાત્મ્ય સમજવું જોઇએ. એક સીક્કાની બે બાજુ હાય તેમ સ'સાર-સીક્કાની પણ એ માત્તુ છેઃ (૧) મૃત્યુની ભયંકરતા અને (૨) મેહુ–મમતા.
ભાગ-ઉપભાગની અનેકવિધ સામગ્રીની વચ્ચે વસનાર માણસને જ માહ મમતા સંભવે અને એથી એને મૃત્યુની ભયંકરતા વધુ પ્રમાણમાં ભાસે એ કલ્પના કાઢી નાખો. આ એકજ ચિત્ર જુએ.
એક ડાશી રસ્તે ચાલી જાય છે. એનું એકે એક અંગ ઉપાંગ જીણું મન્યુ' છે. જમની સાથે શુદ્ધ કરીને જ જીવતી હોય એમ લાગે છે. 'ડીથી અચવા જે પુરાં વસ્ત્રો જોઇએ તે પણ એની પાસે નથી. તડકાથી મચવા જે છાપરૂ જોઇએ તે પણ ટુટી ગયુ છે. વર્ષા ઋતુમાં તે એની મુંઝવણના કાઈ પાર નથી રહેતા.
ટાઢથી એનું શરીર ધ્રૂજે છે: એક જ મલીન જીણું વસ્ત્ર પહેર્યું છે. સવારે ખાઈને નીકળી હશે એમ માનીએ તે પણ સાંઝે એને પેટના ખાડા પુરવા અન્ન મળશે કે કેમ એ એક સવાલ છે. એણે એક પછી એક પેાતાના સગાવ્હાલાઓને, પુત્ર-પુત્રીઓને, પતિ, સાસુ-સસરા વિગેરેને પરલેાકને પથે પળતાં જોયાં છે. વિસ્તારવાળા કુટુંબમાં એ જ એક ડોશી-મા રહી ગયાં છે. એમને
For Private And Personal Use Only
