________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સદ્વિચાર સામર્થ્ય.
૧૫ દૂષિત રહે છે. એટલા માટે એવા મહાત્માઓના નિવાસમાત્રથી પરમ લાભ માનવામાં આવે છે કે જેઓ સર્વથા લોકસમાજથી અલગ અને માન રહેતા હોય છે, પરંતુ જેમનું અંતઃકરણ કેવળ ભગવભાવથી જ ભરેલું હોય છે તેમની અંદરથી નીકળતા ભગવદભાવનાં કિરણે સમસ્ત વાતાવરણમાં ફેલાઈને સર્વત્ર સદાચાર, સાધુશીલ અને ભગવત્ પ્રેમની પતિ પાથરે છે, અને તેને પ્રકાશ પામીને પામર પ્રાણી પણ કૃતાર્થ થઈ જાય છે,
વાયુમાં બે ગુણ છે, શબ્દ અને સ્પર્શ. વાયુ પોતે કઈ પણ ગુણવાળ નહિ હોવા છતાં પણ તે જ્યાં સ્પર્શ કરે છે ત્યાંના પરમાણુઓ લઈને તેને અહીં તહીં વીખેરી નાખે છે. સુગન્ધના સ્થાનથી સુગન્ધ અને દુર્ગધના સ્થાનથી દુર્ગધ લઈને તેને ચારે તરફ ફેલાવી મૂકે છે. એવી જ રીતે સુંદર સંગીત ધ્વનિ અથવા કર્કશ કઠેર શબ્દને પણ પકડીને દૂરદર સુધી તેને વિસ્તાર કરી મૂકે છે. એ હારની ચીજોને ફેલાવવામાં જ એનું કાર્ય સમાપ્ત નથી થઈ જતું; તેઓ મનની અંદરના ભાવેને પણ સ્પર્શ કરે છે અને તેને ગ્રહણ કરીને બહાર લાવીને અહિંતહિં ફેલાવે છે. આ ક્રિયા વાયુમાં હંમેશાં રહેલી જ છે.
એટલા માટે જ જ્યાં સંતપુરૂષ રહેતા હોય છે ત્યાંનું વાતાવરણ શુદ્ધ અને અસંતેના નિવાસસ્થાનનું અશુદ્ધ મનાય છે. તીર્થોમાં એવા સંત જ રહ્યા કરે છે. એને લઈને તે શુદ્ધ કરનાર મનાય છે.
જેવી રીતે મનમાં કદિપણ ખરાબ વિચારો ન લાવવા જોઈએ તેવી જ રીતે વાણીથી પણ ખરાબ શબ્દનું ઉચ્ચારણ ન કરવું જોઈએ. અશ્લીલ, અસત્ય, અહિતકર, વ્યર્થ, અપ્રિય, અપમાનજનક, ધભરી, દર્પ પૂર્ણ, નાસ્તિકતાનું સમર્થન કરનારી, ભય તથા અભિમાનથી ભરેલી વાણી કદિપણ નહી બોલવી જોઈએ. એવી વાણીનું ઉચ્ચારણ કરવાથી ત્યાંનું વાયુમંડળ દૂષિત થઈ જાય છે. જેને અનુલક્ષીને એવી વાણી બોલવામાં આવે છે તેના ઉપર ખરાબ અસર થાય છે; એટલું જ નહીં પણ જ્યાં સુધી તે ધ્વનિ પહોંચે છે ત્યાં સુધીના પ્રાણીઓને મન ઉપર તેની ખરાબ અસર થાય છે. જેવી રીતે શૂરતાની વાણીથી મનુષ્યમાં શરતા આવે તેવી જ રીતે કાયર માણસોની ભયભરી વાણું મનુષ્યને કાયર બનાવે છે. રણવાદ્ય અને ચારણની જુસ્સાભરી કવિતાઓ અને સંતની વૈરાગ્યભરી વાણીને અદ્દભુત પ્રભાવ પ્રત્યક્ષ જોવામાં આવે છે. " ' એવી જ રીતે શરીરથી–કોઈપણ ઇન્દ્રિઓથી એવી એક પણ ચેષ્ટા ન કરવી જોઈએ કે જે વાતાવરણને દૂષિત બનાવનારી હોય. મતલબ એ છે કે મનને હંમેશા શુદ્ધ સંકલ અને સદ્દવિચારેથી ભરેલું રાખો, વાણી દ્વારા હમેશાં સત્ય,
For Private And Personal Use Only