________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
રાજધર્મ એ શું વસ્તુ છે એ આપથી ન સમજાય ! શીકાર રાજાઓ માટે અધર્મ નથી પણ ધર્મ છે. લડાયકવૃત્તિ એ બીજાઓમાં દુર્ગણ મનાતે હશે પણ રાજવંશીઓની અંદર તે અલંકારરૂપ લેખાય છે. એ વૃત્તિને સદા જાગ્રત રાખવા માટે આવી મર્દાનગીભરી રમતે જરૂરી તે શું પણ અનિવાર્ય છે. જે રાજકુમારે આવી રમતે ન રમે તે શું વણિક અને બ્રાહ્મણ બાળકની જેમ મઈદાંડીયા કે નવકુંકી રમે? શું કહે છે મહારાજ ? ” “વળી કહેવાનું શું હતું ભાઈ! મહારાજે કહ્યું. જેને તારી દલીલે. નિર્દોષ પશુઓને મારવા તેમાં તું મર્દાનગી નિહાળે છે. બિચારા અહિંસક જીવોની હત્યા કરવામાં કઈ મર્દાનગી કે લાભ સમાયા હશે તેની તે તમને જ ખબર પડે ! પ્રજાને હેરાન કરતાં, બીજા પ્રાણીઓને હેરાન કરવા એ તે કેવળ શકિત અને વખતને વ્યય કરવા સમાન છે. રાજાઓની ખાલીખમ લાગતી જીંદગીમાં રસ લાવવાને આવા અર્થહીન કાર્યક્રમ ગોઠવાય છે એ હું સારી રીતે જાણું છું, પણ તેને બચાવ કરવો અને તેમાંય તેને ધર્મ માનવ અને મનાવ એ તે કેવળ મૂર્ખાઈ નહીં તે શું કહેવાય ? ગુરૂજી ત્યારે શું અમે નવરા છીએ માટે આવી રમત છએ છીયે. એમ આપ માને છે ? મને કહેવા છે કે જે એમજ હોય તે આપનું ધારવું ભૂલભરેલું છે. અમે રાજવંશીઓ જે કરવા ધારીએ તે અમારે એટલાં કામો છે કે અમે ઘભર પણ નવરા ન રહી શકીએ. હા, હું પણ એમજ કહું છું ને. સાધુએ કહ્યું. સમાજમાં જેટલા જવાબદાર અને અગત્યનાં કામે રાજાઓને કરવાના હોય છે તેટલા સમાજના બીજા કેઈ સભ્યને કરવાનાં હતાં નથી. પોતાને દેવવંશી અથવા ઇશ્વરના અંશ મનાવનાર રાજાઓના હાથમાં પ્રજાજનેની સુખસમૃદ્ધિ અને આબાદિની ઘણી તકે રહેલી હોય છે, પણ એ તકોની સિદ્ધિ અર્થે કામ કરવાની વૃત્તિ ક્યાં છે? પિતાને પનાળે પડેલાં અબેલ પ્રજાજનેના ભાગ્યનાં નવસર્જન કરવાનાં કેડ કયાં છે? ગરીબ અને નિરાધાર પ્રજાના દુઃખે દૂર કરવા માટે અનેક ક્ષેત્રો રાહ જોઈ રહ્યા હોય ત્યારે કુમાર તમને શીકારની સહેલગાહ કેમ સુખપ્રદ લાગી શકે? યુવરાજ માઠું લગાડશે નહિ. આજે
* બેલતે નથી પણ મારી હૃદયવાળા બોલે છે. આજે મારી બિચારા કડે અબેલ લેકેના પ્રતિનિધિ તરીકેની આપને સલાહ છે કે ભવિષ્યના મહારાજા ? આવા કુદે છેડી પ્રજાના હિતકર કાર્યોમાં ચિત્ત ચટાડશે તે જરૂર તમે સુખી થઈ પ્રજાને સુખી કરી શકશે. લાખો લોકોના દુઃખ અને ચિંતા દૂર કરી અનેકના આર્શીવાદ હાંસલ કરી શકશે. વળી લોકો તે તમને 8 પહ્મણપ્રતિપાળ કહે છે. આને અર્થ રાજાએ ફકત ગાય અને બ્રાહ્મણનું જ
For Private And Personal Use Only