________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કર્મસ્વરૂપ અને ફળ, 000000000 ♡♡♡♡ue. હે કર્મસ્વરૂપ અને ફળ. હું
அருரைமுருருருரு முடியை કર્મનું ફલ તે બીજા શબ્દોમાં કહીએ તે કુદરતને કાયદો છે. રાજ્ય કાયદામાં જેમ સાક્ષી–પુરાવા જોઈએ તેમ આમાં જરૂર પડતી નથી. રાજ્યગુન્હાના કાર્યમાં વખતે મનુષ્ય કાવાદાવા, છળપ્રપંચ, ખાટા સાક્ષી–પુરાવાથી કે પુરાવાના અભાવ કે અપૂર્ણતાથી છુટી જાય તેમ કર્મને કાયદામાં નથી હોતું. ત્યાં તે કાં તે ફળ ભેગવવું પડે અથવા પશ્ચાત્તાપ કે તપથી તેને નાશ થાય કે તે પાતળું પડે. તેમાં જરા પણ બીજુ ચાલી શકતું નથી. કરેલા કર્મો અવશ્ય જોગવવા પડે છે.
સર્વ જગત કમને વશ છે, એમ નિશ્ચય જાણતાં હોવાથી જ્ઞાની પુરૂષે તે શુભ ફળના ઉદયમાં હર્ષ અને અશુભના ઉદયમાં દુઃખ પ્રાપ્તિથી દીન થતા નથી.
શાસ્ત્રોમાં અનેક દાખલાઓ છે અને હવે પછી આપવામાં આવશે તે વાંચતાવિચારતાં તેવા મહાન પુરૂષને પણ કમની વિષમતા પ્રાપ્ત થતાં રાંક અને બળવાન છતાં નિર્બળ બની ગયા છે, જેથી કર્મનું તેવું સ્વરૂપ જાણી ક્ષાભિલાષી પુરૂએ કર્મબંધ કરતાં લક્ષ આપવું ઘટે. શુભ કર્મને સંચય અધિક થતાં, મનુષ્યને અસ્પૃદય થતાં નીચ કુળમાં જન્મેલ અને દરિદ્ર મનુષ્ય પણ સાર્વભૌમ રાજા થાય છે. સંસારમાં તેને લગતાં ઓછા-વધારે પ્રમાણુના દાખલાઓ પણ આપણે જોઈ શકીએ છીએ, તેમજ અભ્યદય પ્રાપ્ત થયેલા મનુષ્યને જ્યારે અશુભ કર્મને ઉદય થતાં તે રાજા, કે ઐશ્વર્યવાન વ્યકિત હોવા છતાં ભિખારી, મહા રેગી, દુ:ખી બની ગયેલા પણ જોવામાં આવે છે. આવી કમની વિચિત્ર સ્થિતિ દેખતાં બંને સ્થિતિમાં જે સમદષ્ટિ રહે તે મહાન યેગી સમજવા.
વીતરાગ ભગવાને કથન કરેલું છે કે પ્રથમ શ્રેણીને આરૂઢ થયેલા એવા શ્રુતકેવલી પણ દુષ્ટ કમ કરીને અનંત સંસાર પરિભ્રમણ કરે છે અને “ગુણસ્થાનક્રમારોહમાં જણાવેલ છે કે અગીયારમા ગુણસ્થાનવર્ત પણ તેવા કર્મોના ઉદયે કરી નિગોદમાં પડે છે તે સામાન્ય મનુષ્ય શી ગણત્રીમાં છે? કર્મનું બળ કેવું છે તે તે જુઓ !! મનુષ્ય પોતાની કાર્યસિદ્ધિ માટે સર્વ સામગ્રી તૈયાર કરી હોય તો પણ તે કાર્યપ્રાપ્તિના છેવટના ભાગ સુધી કમ પહોંચવા દેતું નથી અને શુભાશુભ કર્મમાં પરિણામ-ફળ નિષ્પન્નતાને અનુકૂળ થઈ જાય છે. દાખલા તરિકે રાજ્યાભિષેકની બધી યોજના શ્રી રામચંદ્રજી માટે આગલી રાત્રિ સુધી તૈયાર હતી, બીજે દિવસે સવારે રાજ્યાભિષેક થવાનું હતું, ત્યાં અશુભ કર્મ ઉદય
For Private And Personal Use Only