________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૧૫
I]
મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ =>> =]==== = = === મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ. ||
અનુવાદક–વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૬૬ થી શરૂ) જ્યારે તમે તમારા હૃદયકમળમાં ભગવાનનું ધ્યાન ધરે છે ત્યારે તમારે ધ્યાન ભગવાનની મૂર્તિમાં લાગી જાય છે. પછી આધ્યાત્મિક ધારા ચાલવા લાગે છે. જ્યારે તમે ધ્યાન કરે છે ત્યારે ધારાનો પ્રવાહ સ્થિર થઈ જાય છે અને
જ્યારે ધ્યાન ખુબ ગંભીર થઈ જાય છે ત્યારે સમાધિ પ્રાપ્ત થાય છે; તમે ભગવાનની સાથે એકરૂપ થઈ જાઓ છે. બધાય સંક૯૫વિકલ્પ બંધ થઈ જાય છે અને ચિત્તવૃત્તિને સંપૂર્ણ નિરાધ થઈ જાય છે.
તમે કમાગને, ભક્તિયોગને, રાજયોગને અથવા જ્ઞાનયોગને અભ્યાસ કરે તે પણ તમારે દ્વેષ, ઈર્ષ્યા, મોહ, અહંકાર વગેરે છોડવા જ પડશે, તમારે ઇંદ્રિયે વશ કરવી જ પડશે. ચિત્તશુદ્ધિ, યમનિયમ સઘળા પ્રકારના રોગીઓમાં સામાન્ય રૂપે રહે છે. જે મનુષ્ય આત્મ સંયમ નથી કરતો, પૂરેપૂરા સ્વાર્થમાં જ મગ્ન રહે છે તેને કર્મયોગથી શું થઈ શકે ? તમે દરેક વસ્તુને પિતાની માફક ચાહતા હે, તમે વ્યસની હે, તમારી જરૂરીઆત ઘટાડી ન શકતા હે તે તમે કેવી રીતે બીજાને માટે કંઈ કરી શકશે? તમે પ્રેમ, નિઃસ્વાર્થ સેવા તથા સાત્વિક દાનવડે જ વિશ્વની સાથે સંબંધ જેી શકે છે.
તમારો સાચો શત્રુ કોણ છે? તમારું પિતાનું જ મન છે, તમારા પિતાના જ કુસંસ્કાર છે. અશુભ વાસનાઓને બદલે શુભ વાસનાઓને સ્થાન દો, ત્યારે જ તમે પ્રભુની સમીપ પહોંચી શકશો. મન બદલાઈ જશે. ખરાબ સંસ્કાર નષ્ટ થઈ જશે. ધ્યાનમાં અડચણ અંદરથી જ થાય છે. પરિસ્થિતિઓ અંદરથી જ પેદા થાય છે. તમે પિતેજ પરિસ્થિતિના બનાવનાર છે. ગમે તે સ્થિતિમાં રહેવું પડે તો પણ પ્રસન્ન રહેવાને ચત્ન કરે, કદિ ફરિયાદ ન કરે, દુઃખ સહન કરી લે. તમને પ્રકૃતિ પર વિજય મળશે. જ્ઞાનીને માટે તે માયા તુચ્છમાં તુચ્છ વસ્તુ છે.
મનના સ્વભાવનું અધ્યયન કરે. સાવધાનીથી મનનું વિશ્લેષણ કરે. મનને ત્રણ પ્રકારના દેથી મુક્ત કરે. મનને શુદ્ધ કરી, રિથર કરે. ઈશ્વરમાં મનને લગાડે. સતત ગંભીર ચિંતનવડે ભગવાનમાં મનને મગ્ન કરે. મનેના
For Private And Personal Use Only
