________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ
૧૮૭
મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ.
અનુવાદક–વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૬૬ થી શરૂ). સંસ્કારોની વૃદ્ધિની સાથે સંસારનો ઉદ્ભવ થશે. સંકલ્પના નારા સાથે સંસાર પણ લુપ્ત થઈ જશે. અહંનું ધ્યાન કરવાથી બધા સાંસારિક ભાવનું તિરોધાન થઈ જાય છે અથવા જેવી રીતે સૂર્યના સામનાથી અંધકાર દૂર થઈ જાય છે તેવી રીતે આખું જગત અંતહિત થઈ જાય છે. મને સંકલનું સ્થાન છે. સર્વ સંકલપનું મૂળ “અહં” ને સંકલ્પ છે. મન અને “અહં” એક જ છે. “અહં”ને ટાળી દે, મન ટળી જશે.
આપણી સામેના દ્રશ્ય પદાર્થોમાં આપણી બધી કામનાઓને સમેટી લઈને અને શુદ્ધ ચિત્તદ્વારા આપણા અશુદ્ધ ચિત્તને દઢ અને સંયમી બનાવીને મનમાં ઉપસ્થિત થનાર બધા સંક૯પોને નિર્મૂળ કરી દે. વર્ષો સુધી તપ કરી શકાય છે, એકી સાથે ત્રણે લોકમાં ભ્રમણ કરી શકાય છે, પરંતુ જ્યાં સુધી દ્રઢતાપૂર્વક સંકલ્પના નાશના માર્ગ પર આગળ નથી વધાતું ત્યાં સુધી નિવિકલ્પ મોક્ષની પ્રાપ્તિ નથી થઈ શકતી, એટલા માટે જ સંક૯૫ના નાશ અર્થે પ્રયત્ન કરો અને દુઃખ તથા વૈધર્ષ રહિત આત્માનંદ પ્રાપ્ત કરે. સંક૯પની માળામાં અસંખ્ય વિચારોના મણીયે ગુંથેલા છે. જે માળાના ટુકડેટુકડા કરીને લેશે તે તમને જણાશે કે તેની અંદર ગુથેલા બ્રમાત્મક વિચારેનું શું થાય છે.
ભેગથી સંતેષની પ્રાપ્તિ નથી થતી. એ વિચાર જ ભૂલભરેલું છે. ભોગ ઇચ્છાને જીવતી કરે છે અને તેને પુષ્ટ બનાવે છે. વૈરાગ્ય તેમજ ત્યાગથી જ મનને સંતોષ અને શાંતિ મળે છે. | ભજન કેવળ શક્તિને રાશિ છે, જળથી શરીરને શકિત પ્રાપ્ત થાય છે, વાયુ પણું શકિત આપે છે. આપણે ભેજન વગર ઘણું દિવસ સુધી જીવી શકીએ છીએ, પરંતુ હવા વગર ઘણો વખત જીવી શકતા નથી. પ્રાણપ્રદ વાયુ (oxygen ) બહુ જ આવશ્યક વસ્તુ છેશરીરની રક્ષા માટે કેવળ શક્તિની આવશ્યકતા છે. જો આપણે કેઈ બીજા ઉપાયથી શકિત પ્રાપ્ત કરી શકીએ તે આપણે ભેજન તદ્દન છે શકીએ છીએ. ગી લેક અમૃતપાન કરીને ભજન વગર શરીરને ટકાવી રાખે છે. એ અમૃત તાળવાના એક કાણામાં
For Private And Personal Use Only
