________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
::
(C
વિવેકપ ત.
વિવેકપર્વત
ભવચક્રપુરના રહેવાસી લેકે જ્યાંસુધી આ વિવેકગિરિને દેખતા નથી ત્યાં સુધી દારૂણ દુ:ખથી પીડાયા કરે છે. જ્યારે તેએ આ પતને દેખે છે ત્યારે આ ભવચક્રપુરમાં તેનું મન રતિ પામતું નથી. સત્ય અસત્યને યથાર્થ સમજવાવાળા વિવેકી જીવાને આ સ ંસારમાં આસક્તિ રહેતી નથી. તેમનું મન આત્માના સાચા સુખ તરફ વળે છે. તે આ ભવચક્રના ત્યાગ કરીને આ મહાન્ ગિરિ ઉપર જયારે આરૂઢ થાય છે ત્યારે વિવિધ દુ:ખાથી મુક્ત થઇને મહાન્ આનંદના ભાગી થાય છે. ’
""
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
C
૩૦૭
વિવેક પ્રગટ થતાં કર્મ સારાં કરાય છે તેથી દુઃખ થતું નથી અને આનંદ પ્રગટે છે. ’
આ નિર્માળ અને ઉંચા પર્વત ઉપર રહેનારા જીવાને હથેળીમાં રહેલી વસ્તુની માફક ભવચક દેખાઇ આવે છે, તે પછી તેઓ વિવિધ દુઃખથી ભરેલા ભવચક્રને દેખતાં જ તેનાથી વિરક્ત મને છે. વિવેકગિરિ તરફ પ્રેમ બંધાતાં ભવચક્રથી વિરક્ત થાય છે, કેમકે તાત્ત્વિકરીતે આ ગિરિ ખરેખરા સુખનું કારણ છે, એમ તેમને નિશ્ચય થાય છે.
For Private And Personal Use Only
સત્યાસત્યના નિશ્ચય થતાં ભવચક્રનું ખરૂં સ્વરૂપ તે જીવ સમજી શકે છે. “ આત્મા તરફ પ્રેમ અધાતાં ભવનાં દુઃખાથી વિરક્ત થવાય તે સ્વાભાવિક છે. ” ભવચક્રમાં રહેવા છતાં પણ આ વિવેકગિરિના મહાત્મ્યથી મનુષ્યા નિર'તર સુખી થાય છે. ‘ સત્યના ભાનવાળા જીવા સંસારમાં રહેવા છતાં નિલેપ રહી શાન્તિ અનુભવી શકે છે.’
“ અપ્રમત્તતા શિખર, ’
વિવેક પર્યંતનુ આ અપ્રમત્તતા શિખર છે. “ ધન ધાન્યાદિ, શરીર અને ક એ સર્વાથી હુ... જૂદો છુ. આવી ભેદબુદ્ધિ તે વિવેકજ્ઞાન છે. વિવેકદ્રષ્ટિ થવાથી ક્રોધાદિક કષાયની નિવૃત્તિ થાય છે. આ દોષોનુ હળવા થવાપણું અને આત્મભાનમાં જાગૃત થવાપણું' તે અપ્રમત્તદશાને શિખર કહેવામાં આવે છે. ”
આ શિખર સર્વ દોષોના નાશનુ કરનારૂ છે. અંતરંગ મહામહાર્દિક દુષ્ટ રાજાને ત્રાસનુ કારણ છે. કોઈ કોઈ વખત મહામેાદિ આ વિવેક પર્યંત ઉપર આરૂઢ થયેલા લેાકાને ઉપદ્રવ કરવા આવે છે. તે વખતે વિવેક પર્યંત ઉપર
