________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ર૯૬
શ્રી આત્માનં પ્રકાશ
એક સંઘ બીજા સઘની, એક શહેરના સમાજ બીજા શહેરગામના સમાજની નિંદા કરે છે તેટલુંજ નહિ', પરંતુ સાધુ સાધુની, શ્રાવક શ્રાવકની પરસ્પર મેઢેથી અને લેખાદ્વારા નિંદા કરવાના પ્રવાહમાં તણાતા જાય છે. પવિત્ર ઉપાશ્રયની અંદર જ્યાં નવકાર મંત્રના જપ કરવાને હોય ત્યાં નિદાના મહામત્રને જ૫ કાઇ કાઇ સ્થળે સભળાય છે. કોઇ ગૃહસ્થે આવી કોઇ મુનિની પ્રશંસા કરી કે તરતજ તે શ્રવણુ કરનાર પ્રતિસ્પર્ધિ સાધુના મુખમાંથી તેની નિદાના જ શબ્દો નીકળે છે. ઉત્તમ વસ્તુને જન્મ આપનારી પ્રશંસા, નિદાને જન્મ આપનારી થાય છે . તેમાં વિશેષે કરીને પદવીધર મુનિએની આગળ પણ હાલ તે સંભળાય છે. એક આચાર્ય ખીા આચાર્યને નિદે છે, પન્યાસ બીજા પન્યાસની ગાઁ કરે છે અને મુનિ બીજા મુખ્ય મુનિને નિદે છે. અહર્નિશ સ્વાધ્યાય ધ્યાન કરનારા મુનિએમાં પરસ્પર કલેસ કુસંપ, અને નિદાનું અત્યારે સામ્રાજ્ય દેખાય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હવે સાધ્વીઓ મહારાજ તરફ જોઇશું' તે તેમના પણ માટે ભાગ શિષ્યાની ખટપટમાં ઉતરી નિંદાના જ વરસાદ વર્ષાવે છે. આવી નિદાની ચર્ચાથી કેટલેક સ્થળે સાધ્વીઓના ઉપાશ્રયમાં પણ નિંદાના પાઠ ભજવાય છે. કેટલીએક સાધ્વીઓ અમુક શ્રાવિકાઓને પક્ષમાં લઈ પાતાની સત્તા જમાવવા તત્પર અને છે, અને તેમાં નિદાના જ પ્રાદુર્ભાવ થાય છે.
શ્રાવકાને માટે તે નિદાની હદ જ નથી. એક શ્રાવક ગૃહસ્થ બીજાના ઉત્ક્રુષ્ટ સહન કરી શકતા નથી. બીજાને હાનિ પહેાંચે તેવી અનેક જાતની નિદાની વાતા ઉભી કરે છે. ધર્મીના પવિત્ર કાર્યમાં પણ ગૃહસ્થા નિદાના આવિર્ભાવ કરે છે. વ્રત, તપ, દાન અને ખીજા સુકૃત સાધવામાં પણ નિંદાને મુખ્યાસનપર બેસાડે છે, એ કેવુ શોચનીય કહેવાય ? હવે શ્રાવિકાઓને માટે તે તે વિષે જેટલુ કહીએ તેટલુ ઘેાડું છે. સ્ત્રીજાતિને લઇને તેમાં નિદાની પ્રધાનતા વિશેષ હાય એ સંભવિત છે; કારણ કે તેમને પરિચય નિદા સાથે જ હાય છે. કેળવણીના અભાવથી તેમનામાં અનેક દુર્ગુણાના પ્રાદુર્ભાવ થયા કરે છે અને તેથી તેએ પેાતે નિદર્ભીય બની, ખીજાઓને નિર્દેનીય બનાવે છે. આ પ્રમાણે કેટલાક સ્થàાએ સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા એ સંઘના ચારે અંગેરમાં આજકાલ જૈનપ્રજામાં નિદાનું સામ્રાજ્ય ચાલે છે.
નિંદા એ કેવા નઠારા દુર્ગુણ છે ? તેને માટે એક પ્રખ્યાત વૃત્તાંત કહેવાય છે.
ગુરૃર દેશમાં રત્નપુર નામે એક નગરમાં વિાધચંદ્ર નામે એક શ્રાવક ગૃહસ્થ રહેતા હતા. તે ગૃહસ્થને સુખાધા નામે એક સદ્ગુણી શ્રાવિકા હતી. તે અને શ્રાવક દ્રુપતી જૈનધર્મીના પરમ ઉપાસક અને ધ્રુવ, ગુરૂના પરમ
For Private And Personal Use Only