Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અધ્યાત્મજ્ઞાન નિરૂપણ પ્રશ્નોત્તર
૧૩૦ ઊઠ્ઠ ઉ€9333,૩૭૭FILE * અધ્યાત્મજ્ઞાન નિરૂપણ પ્રશ્નોત્તર. કૅ પાëઉ09@ @@@@ @@@@@HITE
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૧૮ થી શરૂ. )
અઢાર અધિકાર. નિરાકાર સિદ્ધ ભગવંતની પ્રતિમા પણ સાક્ષાત્ સિદ્ધની પેઠે સ્વચિત્તાશય ( હૃદય) માં ચિંતવેલી આશાને નિઃશંકપણે વિસ્તારે છે. સ્થાપના જે છે તે સ્વચિત્તથી કલ્પાય છે. તે સત અથવા અસત્ (વિદ્યમાન અથવા અવિદ્યમાન) વસ્તુની ભલે છે. સર્વ સ્થાપના સેવતી વખતે જેવા પોતાના ભાવ હોય તેવું ફલ આપે છે એમાં સંશય નથી. લેકમાં પણ અનાકાર વસ્તુને આકારભાવ બતાવાય છે. જેમકે, આ ભગવંતની આજ્ઞા છે. એનું જે ઉલ્લંઘન કરે તે સાધુ નહિ અને જે ઉલ્લંઘન ન કરે તે સાધુ. આમ્નાય-( આગમ અથવા મંત્ર ) શાસ્ત્રમાં પણ આ વાયુ મંડળ અને આ આકાશ મંડળ એવી આકૃતિ લેખાય છે. વિચારશાસ્ત્રમાં પણ સ્વરોદયનાં પૃથ્વી, અપ, તેજ, વાયુ અને આકાશ એ પાંચ તો આકૃતિ કાઢીને બતાવાય છે. આ દષ્ટાન્તમાં જેમ અનાકાર વસ્તુ સાકાર બતાવવામાં આવે છે તેમ નિરાકાર સિદ્ધનો પણ આકાર–પ્રતિમા ભલે હે, વળી દેખા ! લેકમાં પૂર્વે જે મહાત્મા લબ્ધવર્ણ ( સાક્ષર-વિદ્વાન) થઈ ગયા તેમણે આકૃતિ વિનાના વર્ગોને સ્વચિત્તની કલ્પનાથી આ “ક”, આ “ખ”, એવી રીતે પ્રત્યેકને નામ દઈને સાકાર બનાવ્યા છે. જે તેમ ન હતા અને વર્ષો નિયત હેત તે સર્વની આકૃતિ સરખી હોત; પણ તેમ છે નહિ. ભિન્ન ભિન્ન જ વર્ણાકૃતિ છે. કેઈ તુલ્ય નથી, વિશ્વમાં જેટલાં રાષ્ટ્ર (દેશ) છે તે સર્વમાં વર્ણાકૃતિ જૂદી જૂદી છે પણ વ્યક્તિ-(પઠન) સમયે ઉપદેશ તે સર એ થાય છે અને કાર્ય પણ સરખું થાય છે. એ સર્વ લિપિને મિથ્યા કરવાને કઈ સમર્થ નથી. જેમનામાં જે લિપિ સિદ્ધ છે તે તે લિપિવડે ફલવિધાન કરે છે. વધારે શું ? જેવી રીતે બુધ પુરૂએ આકાર રહિત અક્ષરની આકૃતિ કરી તેની સ્થાપના પિતપતાને સુગુપ્ત [ મનમાં રહેલી ] આશય જણાવવા માટે જૂદી જૂદી કરી છે અને જેવી રીતે રાગદારીના જાણકારોએ રાગે પણ શબ્દરૂપે હોવાથી આકાર રહિત છતાં તે સર્વની સાકાર સ્થાપના રાગમાલા નામના પુસ્તકમાં કરી છે, તેવી જ રીતે સત્પરૂપે અનાકાર પરમેશ્વરને આકાર કલ્પીને
* આ દૃષ્ટાંતમાં ભગવંતનો પ્રતાપ અમૂર્ત છે અને તેની આજ્ઞા પણ અમૂર્ત છે તે પણ પુરૂષ તેની રેખા [ આકૃતિ ] કલ્પે છે–પર્યાયકાર,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531339 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 029 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1931 |
| Total Pages | 30 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |