________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ઐતિહાસિક સાહિત્ય.
૧
ઘેડાને પ્રથમની જીદગી યાદ આવી અને સાત દિવસ અપવાસ કર્યો અને મરી ગયા. અને ત્યાં સ્વર્ગમાં દેવતા થયા અને તેનું નામ સહસ્રાર સ્વર્ગ હતું. પણ સમાધિ કરવાથી તેને ( તે દેવતાને ) પેાતાની પહેલાંની જીંદગી યાદ આવી અને દુનીયામાં આવી તેણે મુનિસુવ્રતની એક પ્રતિમા કમ્પાનગરીના સેાનાના દેવળમાં મુકી અને બ્રગુકચ્છમાં ઘેાડાની પ્રતિમા મુકી અને આ પ્રમાણે તેણે મુનિસુવ્રત અને તેમના શિષ્યેાની ઇચ્છાઓ પુરી કરી; તે વખતથી ભ્રગુકચ્છ અશ્વાવએ ધક નામથી એક પવિત્ર સ્થળ તરીકે પ્રખ્યાત થયું અને તેવીજ રીતે શ્રી મુનિસુવ્રત અરી તે સ્પર્શ કર્યાથી નર્મદા નદી પવિત્ર થઇ. રંકને રાય અનાવનાર થઇ ઉપર આપેલું વૃતાંત તીર્થંકલ્પમાં આપેલા વૃતાંતની સાથે ખરેખર મળતું છે. તેમાં માત્ર એક જરૂરને તફાવત છે. તેથી તે ધ્યાનમાં લેવા જેવા છે. આ ઠેકાણે એમ કહેવામાં આવ્યું છે કે તે કંપાનગરના સેનાના દેવળમાં મુનિસુવ્રતની પ્રતિમા મુકો પણ અશ્વાવમેધના વૃતાંત કે જે તી કલ્પમાં આવેલું છે તેના છેવટના ભાગમાં સ્પષ્ટ જણાવે છે કે ભ્રગુકચ્છમાં મુનિ સુવ્રતનુ દહેરૂ તેમના પેાતાના સમેસરણની જગ્યા ઉપરજ બાંધવામાં આવ્યુ હતુ અને આ દેવળમાં મૂળ પ્રતિમાજી મુકવામાં આવ્યા હતા. અને ઘેાડા તરીકે ના પેાતાના જન્મની યાદગીરી માટે એક પુતળું મુકયું હતું. તે વખતથી ભ્રુગુ કચ્છ અશ્વાવમેય તીર્થ નામથી એળખાયું પણ આગળ ચાલતા કલ્પમાં જણાવ્યું છે કે તે જગ્યા શકુની વિહાર નામથી પ્રસિદ્ધ થઈ. તેમાં આવેલા હેવાલ પ્રાકૃત ભાષામાં અહીંઆ ઉતારવામાં આવ્યે છે.
છેવટના વિભાગ સિવાયના ઉપરના હેવાલ તદ્દન સ્પષ્ટ અને સમજી શકાય એવા છે. અને તેના વધારે સ્પષ્ટીકરણની જરૂર નથી. અડે શકુનીકાવિહાર તી ફરીથી બાંધ્યુ, એ હકીકત વધારે સમજાવવાની જરૂર છે. કુમારપાળના ચૌલુકય રાજ્યના દિવાનના અંખડ ( આમ્રભટ ) અને મહાડ ( વાગભટ ) એ એ ઉદા ( ઉડ્ડયન ) ના દિકરા હતા. સૈારાષ્ટ્ર દેશના રાજાની સાથેની લડાઇમાં જ્યારે ઉદ્દયન મરણુતાલ ઘાયલ થયા ત્યારે તેણે પેાતાના દિકરાઓને ઇચ્છા જાહેર કરી કે—તમારે મારાવતી ભરૂચનું શકુનીકા વિહાર અને શત્રુ ંજયનું આદીશ્વર મહારાજનું ચૈત્યના જીજ્યેોદ્ધાર કરવા. કુમારપાલ પ્રમ ધમાં મેરૂતુ ંગે આ જીર્ણોદ્ધારના હેવાલ સવિસ્તર આપ્યા છે અને શકુનીકા વિહારના સંખંધમાં આપણે જાણીએ છીએ કે કુમારપાળ, હેમાચાર્ય, અને અણુહીલપુરના જૈન સમુદાય શ્રી મુનિસુવ્રતના ચૈત્યને ધજા ચઢાવવાની ક્રિયામાં સામેલ હતા અને રાજાના હુકમથી આરતી પણ ઉતારવામાં આવી હતી અને પછી ધર્મક્રિયાના છેવટે જ્યારે હેમાચાર્ય ને આમ્રગટ પ્રણામ કરવા આવ્યા ત્યારે હેમાચાર્ય જીએ આપ્રભટને ખુશીથી ચૈત્યના શિખરે નાચતા જોયા તેજ પ્રસંગે સંધવી દેવીએ કાંઇક ઉપદ્રવ કર્યો. આ બનાવ શાથી
For Private And Personal Use Only