________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમાધિ.
૧૯
સમાધિ.
૩૦
0િ00000
આ આ શબ્દથી સામાન્ય રીતે લેકો એમ સમજે છે કે પ્રાણને રેકી કરી દઈને લાંબો વખત સુધી શબવત્ રહેવું તે.
અમુક એક વસ્તુ અથવા વિચારની ભાવના કરતાં કરતાં ર એવી સ્થિતિ થઈ જાય છે કે જેમાં દેહનું ભાન ન રહે–શ્વાસોશ્વાસ
ધીમે અથવા બંધ પડી જાય અને કેવળ એ વસ્તુ અથવા વિચારનું જ દર્શન થાય અને સમાધિ શબ્દથી ઓળખવામાં આવે છે–
ઉપર કહેલી સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવાના માર્ગને હઠગ કહે છે–આવા પ્રકારની સમાધિથી સમાધિકાળમાં સુખ અને શાનિત હોય છે એ ઉતરી જાય એટલે જેવા બીજા માણસ તેવોજ એ માણસ. પણ સમાધિશ આ એકજ અર્થમાં વપરાતા નથી જે વસ્તુ અથવા ભાવનાની સાથે ચિત્ત એવું તદ્રુપ થઈ ગયું હોય કે એના સિવાય એ બીજું કશું દેખ્યા છતાં દેખી જ શકે નહી અથવા સર્વત્ર એનેજ જુએ-તે વિષયમાં ચિત્તની સમાધિદશા કહેવાય
મનુષ્યની જે સ્થિર ભાવના હોય જે ભાવના કરતાં એ કદી નીચે ઉતરતા ન હોય તે ભાવનામાં એની સમાધિ છે, એમ સમજવું. સમાધિ શબ્દનો ધાત્વર્થ પણ આજ છે-ઉદાહરણથી આ વિશેષ સ્પષ્ટ સમજાશે.
લોભી મનુષ્ય જે જે વસ્તુને જુએ તેમાં ધનને જ ખાળે છે. ઉકરડો હોય–કે રસાળ જમીન હોય-નાનકડું કુલ હોય કે સેના મહાર હોય છે એમાંથી કેટલું ધન પ્રાપ્ત થાય એજ તાકે છે–જે દિશાએ એ નજર નાંખે તે દિશામાંથી એ ધન પ્રાપ્તિનો સંભવ શોધે છે–એને આખું જગત ધન રૂપે જ ભાસે છે–ઉડતા પક્ષીઓનાં પીછાઓ- જાત જાતનાં પતંગીયા-હવાવાળી ટેકરીઓ નહેર ખોદી શકાય એવી નદીઓ, તેલ કાઢી શકાય એવા કુવામાં પુષ્કળ જ્યાં જતા હોય એવાં તીર્થ સ્થાનો–સવને એ ધન પ્રાપ્તિનાં સાધન રૂપે ઉત્પન્ન થયેલાં હોય એમ માને છે. આવી ચિત્તની દશાને લેભ સમાધિ કહી શકાય
કઈ રસાયન શાસ્ત્રી જગતમાં જ્યાં ત્યાં રસાયનિક ક્રીયાઓનાંજ પરિણામ રૂપે બધું થયેલું જુએ છે. એ શરીરમાં, ઝાડામાં, પથ્થરમાં, આકાશમાં સર્વત્ર ૨યાયનને જ ચમત્કાર જુએ છે, તેને એમ કહી શકાય કે એની રસાયનમાં સમાધિ થઈ છે.
કેાઈ મનુષ્ય જ્યાં ત્યાં હિંસાથીજ જગત ચાલતું જુએ છે. મોટે જીપ નાનાને મારીને જ જીવે છે એમ એ સર્વત્ર નિહાળે છે. અને બળાયાને જ જીવવાને
For Private And Personal Use Only
