________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાચા વિદ્યાર્થી બનવાની ખરી ભાવના.
૧૮૧ પ તેવા કેઈપણ પ્રકારના દેષથી બચવા પુરતી કાળજી રાખી રહેવા માતાપિ
તાદિ વકીલએ અને શિક્ષકોએ પણ લક્ષ રાખવું ઘટે. શરૂઆતમાં ગૃહશિક્ષણ જેવું મળે તેવા સંસ્કાર બાળકોમાં દાખલ થાય છે; તેથી જ તે વખતે બાળકેમાં કઈ જાતના નબળા સંસ્કાર ન પડે તેવી પાકી સંભાળ વડીલેએ રાખવાની જરૂર છે.
કેળવણી એટલે શું ? જેથી બુદ્ધિ બળ ખીલે-વિકાસ પામે, ગમે તેવા સંજોગોમાં પણ સુબુદ્ધિ ઉત્પન્ન કરી સાચો માર્ગ સૂઝાડે, હિતાહિત સારી રીતે સમજાય, જેથી અહિત તજીને હિતકારી વાતનેજ આદર કરાય અને વિવેક જાગે, જેથી ખરે સ્વીકાર કરાય, અવગુણને તજી ગુણનો જ આનંદ અને ખરૂં સુખ સાંપડે એનું નામજ કેળવણી.
કેળવણીના ત્રણ પ્રકાર. ૧ શરીરની ૨ મનની ૩ હદયની તેમાં શરીરને ગ્ય કસરત વિગેરેથી સારી.
રીતે કસી પિતાનું દરેક કામ જાતેજ કરવા સશકત (સમર્થ) બનવું તે કેળવણું. ૨ જેથી હિતાહિત, ગુણદોષ, કર્તવ્ય અકર્તવ્ય સારી રીતે વિચારી સમજી શકાય
તે માનસિક કેળવણી. સારૂ વાંચન, મનન ને સત્સંગથી તે લાભ મળે છે. ૩ સાચું તે મારૂં એ સત્ય તત્વને આદર જેથી થાય અને મારું તેજ સાચું
એ કદાગ્રહ ટળે જેથી શુદ્ધ તવની શ્રદ્ધા પ્રકટે અને જેના પરિણામે અહિં સા શુદ્ધ (દયા) સત્ય, પ્રમાણિકતા, શીલ (બ્રહ્મચર્ય) સંતેષ, ક્ષમા, નમ્રતા અને સરળતાદિક અનેક સદ્દગુણેનો લાભ મળે તે હૃદય-કેળવણી અથવા
આમિક કેળવણી કહી શકાય. ૧ શરીર નીરોગીલું રહે તેવી દઢ કાળજી હું હરહંમેશ રાખીશ, ખાનપાન વિગેરે પિતાની પ્રકૃતિને અનુકુળ વાપરીશ, શરીર નિરોગીલું રહે તેવા ખાનપાન સાથે એગ્ય અંગકસરત પણ કરતો રહીશ; જેથી સ્વકર્તવ્ય કર્મ કરવામાં ઉત્સાહ પૂરતા પ્રમાણમાં બન્યો રહેવા પામે અન્યની આશાએ ભી રહેવું
ન પડે. ૨ દરેક કાર્ય પ્રસંગે હિતાહિતનો વિચાર કરવા પૂર્વક હિતપ્રવૃતિને આદર
અને અહિતને ત્યાગ કરવા મનની સ્વત: પ્રેરણું થયા કરે એવા ઉત્તમ ગ્રંથનું
વાંચન-મનન કરવા વડે અથવા સત્સંગ વડે મનને કેળવતો રહીશ. - ૩ મન અને ઇન્દ્રિયોનો માલીક આત્મા દેહમાં વ્યાપી રહેલે શકિત રૂપે અનંત
શકિત અને અનંત જ્ઞાનાદિક ગુણોનો સ્વામી છતાં પૂર્વ ભવગત અનેક કર્મ
For Private And Personal Use Only
