________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિજળીના ઝબકારે.
૩૦૫ જવું એ સમજાય તે જ કાર્યની સિદ્ધિ થઈ ગણાય, તેજ જીવનની સાર્થકતા કરી ગણાય, તે જ ક્ષણભંગુર દેહમાંથી અજરામરતા પ્રાપ્ત કરી શકાય અને તેજ ખરેખરા ચેત્યા એ જાણી શકાય ! નહિતો આવ્યા અને ગયા એ રીતે ભવ-ચકને એક આંટો વધ્યો કહેવાશે !
જેમ વિજળીના ઝબકારો પલકમાં પલટી જાય છે, તેમ આ જગની સર્વ વસ્તુનો પલટો પલકમાં જ સમજી લેવાનું છે. નિશ્ચયથી સમજી લેવાનું છે કે નથી રહેવાની એ હેલાતો કે નથી રહેવાની એ ઠકુરાઈ ! નથી ટકવાની એ સુખ સાહ્યબી કે નથી ટકવાની એ માયા-લક્ષમી! સર્વ અહિંજ પડયું રહેવાનું છે. આપણે મોહ વશાત્ નહિ મૂકીયે પરંતુ એક વખત તે અંતે સર્વ મુકવાનું જ છે, એમ સમજી અસારમાંથી સાર મેળવવા ઉત્સુક થવું જરૂરનું છે. સુંદર દેહ પામ્યા, છતી ઋદ્ધિ-સિદ્ધિમાં જામ્યા, ધર્મની અનુકૂળ સામગ્રી મેળવી, બધું બરાબર રીતે પ્રાપ્ત કર્યું છતાં એ સામગ્રીથી ધર્મવસ્તુ મેળવવા દુર્લક્ષ રાખ્યું તે પછી શું કામનું?
વિજળીના ઝબકારાની માફક એક ક્ષણવારમાં આત્મ-કલ્યાણ કરી લીધાના દષ્ટાંતો શાસ્ત્રમાં મોજુદ છે. ચિલાતિપુત્રના એક હસ્તમાં સુસમાનું મસ્તક હતું, બીજા હસ્તમાં તલવાર હતી, અને મુનિ મહારાજ મળી જતાં આત્મ-જાગૃતિ થઈ જતાં “ધર્મ” ને મર્મ પૂછયે, મુનિવરે શાંતપણે “ ઉપશમ, વિવેક અને સંવર” એ ત્રણ પદ બતાવ્યા, એ ઉપર ચિંત્વન ચલાવતાં, વિચાર કરતાં કરતાં અને ઉહાપોહ કરતાં, સમતાભાવે રહીને કરેલાં દુકૃત્યોની નિન્દા કરવા લાગ્યો, ફરી ફરી ઉપશમ–વિવેક-અને સંવર યાદ કરી તેનો ઉપય પિતાના આત્મામાં ઉતારવા લાગ્યા. અને ચેતનને સમજાવવા લાગ્યા કે “હે દુષ્ટ આત્મા ! હારા–પાપાચરણના અને અધમ કૃત્યના સામું નજર નાંખતા એ મહાન ઉપકારી મુનિવરે આપેલા ઉપશમ-વિવેક-અને સંવર તો હારાથી હજારો ગાઉ વેગળાજ દીસે છે. અરે ! નફટ-નાદાન આત્મા ! આ અમૂલ્ય માનવદેહ શું આ રીતે પાપના કાર્યોમાં રાચી માચી રહેવા અર્થે છે? બીસ્કુલ નહિ! ચેત ! ચેતન! જલદી ચેત!” આ વિજળીના ઝબકારાની માફકની સવેળાની ચેતવણીએ ચિલાતિપુત્રનું આત્મકલ્યાણ થઈ ગયું ! ચિલાતિપુત્રે એક ક્ષણમાં કામ કાઢી લીધું !
મહાત્મા થુલીભદ્રજીનું ચરિત્ર શું સૂચવે છે! તેમણે પણ વિજળીના ઝબકારાની માફક જલદી જાગૃત થઈ બારવર્ષને વેશ્યા સાથે વિલાસ-- પ્રેમ-એક ક્ષણમાં ત્યાગ કર્યો. રાજ્યવહીવટની મંત્રી-મુદ્રા મળવાના સમયે પિતાના પિતાશ્રીનું અકાળ મૃત્યુ થયું જાણીને અશોકવનમાં જઈ શું કરવું એ વિચાર ઉપર ચડતાં નિશ્ચય કર્યો કે આ સંસારની ખટપટે ખરેખર ખોટીજ છે. મંત્રીપણાને હોદ્દો પ્રાપ્ત કર્યો હતો છતાં રાજાજીની કફામરજીના કારણે મારા
For Private And Personal Use Only