________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
પ્રત્યેક મનુષ્યમાં સ્વતંત્રતાપૂર્વક વિચાર તેમજ કાર્ય કરવાની શક્તિ હોવી જોઈએ. એ માટે એને બીજા ઉપર આધાર રાખવાની જરૂર ન હોવી જોઈએ. એક વિદ્વાનને એવો મત છે કે જે મનુષ્ય પોતે કોઈ વિષય ઉપર પોતાના વિચાર સ્થિર કરવાનું સાહસ નથી કરી શકતો એ કાયર ગણાય છે. જે જાણી બુઝીને પિતાના વિચાર સ્થિર નથી કરી શકતો તે અકર્મય અને સુસ્ત ગણાય છે અને જેનામાં સ્થિર કરવાની શક્તિ જ નથી હોતી તે મૂર્ખ ગણાય છે. અનેક લેકે ઘણે ભાગે બીજાના વિચારે પ્રમાણે જ ચાલે છે અને તેથીજ ઘણું સારી યોગ્યતા હોવા છતાં પણ તેઓ કદિપણ કશુ સારૂં મેટું કાર્ય કરી શકતા નથી. સૌથી પહેલાં તે દરેક મનુષ્યમાં વિચાર કરવાની શક્તિ હોવી જોઈએ અને પછી વિચારને કાર્યરૂપમાં પરિણત કરવાની શક્તિ હોવી જોઈએ. આપણે પોતે આપણું વિચારે સ્થિર ન કરતાં કેવળ લોકોની હામાં હા ભેળવવી એ ઘણુંજ હાનિકારક છે. કેમકે ઘણે ભાગે મહાન અનર્થો ઘોર વિરોધ કરવાથી જ અટકાવી શકાય છે.
જે મનુષ્ય સત્યનિષ્ટ હોય છે તેને જાળ ફરેબ અને દગાબાજીની ઘણી જ ચીત હોય છે. એવી રીતે સાચે માણસ જુઠાણાથી, ન્યાયશીલ મનુષ્ય અન્યાય અને અત્યાચારથી તેમજ શુદ્ધહૃદય મનુષ્ય પાપથી બહુ ગભરાય છે. તેનામાં વિરોધ કરવાની શક્તિ અથવા દ્રઢતા ન હોય તે તેનું ચીઢાવું કે ગભરાવું શું કામનું? મહાત્મા અને સમર્થ પુરૂષ તેને ઘેર વિરોધ કરે છે અને તેને જડમૂળથી ઉખેડી ફેંકી દેવામાં કદિપણ કઈ વાતની ખામી રાખતું નથી, અને વાસ્તવિક રીતે એવા જ લેકે નેતા બને છે. જી હજુર” કહેવાથી મનુષ્ય કદિપણ નેતા બની શકો નથી, પરંતુ જે મનુષ્ય સાહસિક, નિજીક, ન્યાયપરાયણ અને સ્વતંત્ર વિચારવાળે હેય છે તે કદિપણ બીજાની હામાં હા નહિ ભેળવે. કદાચ તે અસમર્થ હશે તો તે પિતાનો અસંતેષ તે અવશ્ય પ્રકટ કરશેજ.
જે મનુષ્યોમાં સાહસની સાથે બળ અને દ્રઢનિશ્ચય પણ હોય છે તેઓની સામે કઠિનતાએ કદિપણુ ટકી શકતી નથી દ્રઢ નિશ્ચય અને અધ્યવસાયના બળથી પામર મનુષ્ય પણ મહાન કાર્યો કરી શકે છે. એજ મનુષ્ય વીર કહેવાય છે અને એ વીરતા તેને ક્રૂર નથી બનાવતી પણ સહુદય અને દયાળુ બનાવે છે. સંસારના સર્વક્ષેત્રમાં એવા મનુષ્યને આદર તેના શત્રુઓ તેમજ વિરોધીઓ પણ કરે છે. કેવળ પૈર્ય, અધ્યવસાય અને ઉત્તમ વ્યવહારની સહાયથી એવા મહાન કાર્યો સાધી શકાય છે કે જે અન્ય ઉગ્ર ઉપાયે વડે કદિપણ સધાતા નથી. જસ્ટીસ રાનડેના એક મિત્ર અને સહાધ્યાયી શ્રીયુત્ માધવરાવ કુટે હતા જેઓ એક સારા વિદ્વાન અને લાયક પુરૂષ હતા. ૧૮૮૫ ની સાલમાં જ્યારે રાનડેજી, પુનામાં જજ હતાં ત્યારે કુંટે મહાશય પણ ત્યાં જ હતા. તે દિવસમાં ત્યાંની મ્યુનીસીપાલીટીમાં પ્રજાના ચુંટેલા મેમ્બરે મોકલવાનું આયોજન ચાલી રહ્યું હતું. રાનડેછે, એમ ઈચ્છતા હતા
For Private And Personal Use Only