________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
આકીના જીવનમાં ઘણીજ ઉન્નતિ સાધી. તે લેાકેામાં આત્માત્ક સાધવાની પ્રબળ ઈચ્છા હતી અને તેને લઇનેજ તેઓ હમેશાં પેાતાની ઉન્નતિ કરવાના પ્રયત્નમાંજ મડયા રહેતા હતા. તેઓ નિરંતર આગળ વધતા ગયા અને છેવટે તેઓએ સફલતા પ્રાપ્ત કરી લીધી. આપણી આસપાસ આપણે એવા અનેક મનુષ્ય જોશુ` કે જેઆની માસિક, શારીરિક અને આર્થિક સ્થિતિ સાધારણ રીતે ઘણી સારી હશે, પરતુ જેએનાં જીવનમાં કશુ સારૂ પરિવર્તન નહિ થયુ' હાય. તેનુ કારણ એજ છે કે તેએએ પાતાની શિત અને સમયને કદિપણું સદુપયાગ કયો હાતા નથી. તેઓએ આત્માત્કષ સાધવાના કદ્વિપણુ કાંઇ પ્રયત્ન પણ કર્યા હાતા નથી. તેઓ પેાતાની વમાન સ્થિતિથીજ સ ંતુષ્ટ રહે છે . અને આગળ વધવાની કશી આવશ્યકતા પણ સમજતા નથી, અથવા કદાચ સમજે છે તે પણ તેને માટે કશા પ્રયત્ન કરતા નથી, ઘણા મનુષ્યા એવા હાય છે કે જે તે સ્હેજ પ્રયત્ન કરે તા ઘણા લેાકેાને પેાતાને ત્યાં નાકર રાખી શકે, પર ંતુ કેવળ આત્માત્કર્ષ ની ઇચ્છાના અભાવને લઇને તેમજ પેાતાની શકિતઓને સદુપયાગ નહિ કરવાને લઈને જીંદગીભર ખીજાની નાકરી કર્યા કરે છે.
જ્ઞાન વધારવાના સાથી ઉત્તમ સાધના એ જ છે, એક અધ્યયન અને બીજી ચિંત્વન. ઘણા લેકે એમ સમજે છે કે અધ્યયન કેવળ ખલ્યવયમાં અને યુવાવસ્થામાંજ થઇ શકે છે. પરતુ એવું સમજવું ભૂલ ભરેલું છે. એ લેાકેા ખાલ્યવયમાં અથવા યુવાવસ્થામાં કાઇપણ કારણને લઇને વિદ્યા પ્રાપ્ત ન કરી શકયા હાય તે પ્રયત્ન કરે તે ભવિષ્યમાં પણ વિદ્યા પ્રાપ્ત કરી શકે છે. તેમાં જરૂર છે કેવળ વિદ્યા તરફ્ અનુરાગ થવાની અને તે પ્રાપ્ત કરવાની પ્રબળ ઇચ્છાની, તેજ રીતે તે લેાકેા પણ મેાટી ભૂલ કરે છે કે જેઓ એમ માને છે કે યુવાવસ્થામાંજ વિદ્યાર્થી જીવનના અંત આવી જાય છે અને તે પછી અધ્યયનના સમય અથવા તેની આવશ્યકતા રહેતાજ નથી. જો સાચું કહીએ તેા સ્કુલા તથા કાલેજોમાં તે કોઇ વિષયનું સામાન્ય જ્ઞાન આપવામાં આવે છે અને તે પ્રાપ્ત કરવાની કંઇક રીત બતાવવામાં આવે છે. વાસ્તવિક અધ્યયન તા સ્કુલ અથવા કાલેજ છેાડ્યા પછીજ થઇ શકે છે.
આજકાલ શિક્ષણના પ્રચાર ઉપર તે ઘણેાજ ભાર મુકવામાં આવે છે, પરંતુ શિક્ષણનું વાસ્તવિક રહસ્ય અને મહત્વ ઘણા ઘેાડા લેાકેાજ સમજે છે. પાઠ્ય પુસ્તકા ભણવાથીજ શિક્ષણ પ્રાપ્ત થાય છે એમ નથી. ખરૂ શિક્ષણ તે એ છે કે જેનાથી મનુષ્યને પોતાના સાંસારિક જીવનમાં ઉપયાગી થાય એવી વાતાનું જ્ઞાન મળે, મનુષ્ય પેાતાનુ કર્તવ્ય બરાબર સમજી જાય; ધર્મ, સદાચાર, નીતિમાં નિષ્ઠા અને દ્રઢતા ઉત્પન્ન થાય તથા પોતાના દેશ પ્રત્યે ભકિત તેમજ
For Private And Personal Use Only