Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કેટલાક ઉપયોગી વિચારે.
ર૭૫ સંસારની બીજી વસ્તુઓની માફક મનુષ્યમાં પણ અનેક વિશેષતાઓ તેમજ અનેક ગુણો રહેલા છે. સંસારના સમસ્ત પ્રાણીઓમાં મનુષ્ય શ્રેષ્ઠ ગણાય છે. આવી સ્થિતિમાં મનુષ્ય પોતાની જાતને અગ્ય, અકર્મય, અને ભાગ્યહીન માન્યા કરે અને કઈ પ્રકારની અનીતિ અથવા અનાચારમાં પ્રવૃત્ત થાય તો તે એક પ્રકારનો મહાન દેષ કરે છે. આજકાલ સંસારમાં જેટલા દોષો જોવામાં આવે છે તેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે મનુષ્ય પોતાની શક્તિથી પરિચિત હોતો નથી તેમજ તેને પોતાના જીવનના ધ્યેયનું જ્ઞાન હોતું નથી, જે મનુષ્ય હમેશાં પિતાને દુર્બલ, અગ્ય અને અધમ ગણે છે તે સંસારમાં કદિ પણ કોઈ મોટું કાર્ય કરી શક્તો નથી. એમ કહેવાય છે કે મનુષ્યના જેવા વિચાર હોય છે તેવો જ તે પોતે થાય છે. તેની સર્વ અવસ્થાઓ ઘણે ભાગે તેની માનસિક અવસ્થાને અનુરૂપ બની જાય છે. આવી સ્થિતિનાં મનુષ્ય પોતાની જાતને જેવી બનાવવા ચાહતો હોય તેવી જ સમજવી જોઈએ. જે મનુષ્ય પોતાની જાતને સદાચારી, સત્યનિષ્ઠ, કર્તવ્યપરાયણ, અને ભાગ્યવાન ગણે તો તે ઘણે ભાગે એવો જ બનશે. તેણે પિતાની અંદર કોઈ દેષ ન આવવા દેવો જોઈએ. સર્વ ગુણ સંપન્ન હોવાને એજ સાથી સરસ, સીધે અને સહજ ઉપાય છે.
સંસારમાં ઘણા એવા લોકો હશે કે જેઓ બીજાની સાથે ઘણેજ સારે વ્યવહાર કરતા હશે, કોઇની સાથે પણ અનીતિમય આચરણ નહિ કરતા હોય, કોઈની ઉપર અન્યાય અથવા અત્યાચાર નહિ કરતા હોય, પરંતુ તે પોતે પોતાની સાથે ઘણું જ અન્યાય પૂર્ણ વ્યવહાર કરતા હશે. પોતાની શક્તિઓનો દુરૂપયોગ કરીને, પોતાની જાતને હલકી બનાવીને, મનુષ્ય પોતાની જાત સાથે અન્યાયથી વર્તે છે. બીજાની સાથે અનુચિત વ્યવહાર કરવા જેટલું જ પોતાની જાત સાથે અનુચિત વ્યવહાર કરે ખરાબ છે. પ્રત્યેક મનુષ્યનું એ પરમ કર્તવ્ય છે કે તેણે પોતાની શારીરિક તેમજ માનસિક અવસ્થા યથા સાધ્ય ઉન્નત રાખવી જોઈએ. માત્ર આટલા કર્તવ્યનું પાલન નહિ કરવાથી જ અનેક લોકોનું જીવન ખરાબ રીતે નષ્ટ થાય છે.
આપણે એવા અનેક લોકો જોયા હશે કે જેઓએ પોતાના આખા જીવનમાં કદિપણ કોઈ પ્રકારની ઉન્નતિ નહિ કરી હોય અને જેઓ યુવાવસ્થાથી માંડીને વૃદ્ધાવસ્થા પર્યત જ્યાંને ત્યાં જ રહ્યા હશે. તેઓને પોતાને પણ સમજાતું નથી કે આપણે ઉન્નતિ કેમ કરી શક્યા નહીં. પરંતુ આપણે જે તેઓની સ્થિતિ પર જરા વિચાર કરશું તો માલુમ પડશે કે તેઓ પોતાની અવસ્થાનું ધ્યાન રાખતા નથી, પોતાના વિચાર શુદ્ધ રાખવાનો પ્રયત્ન કરતા નથી, પોતાની ઉન્નતિ, સાધવાનો કશે પ્રયાસ પણ કરતા નથી. કેટલીક વખત જેઓ મોટાં મોટાં કાર્યો કરવામાં સમર્થ હોય છે, તેઓ નાનાં નાનાં કાર્યો કરવામાં પણ અસમર્થ જેવામાં આવે છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531283 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 024 Ank 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1926 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 5 MB |